Anh lính Mêmét làng êmét

Nguồn: tuoitrenangdong.net

Năm 1937 tôi hãy còn là một thiếu niên hiên ngang oai hùng lắm. Một ngày kia, tôi phải mang theo một số tiền lớn lên đường nhập ngũ. Thôi, thế là vĩnh biệt chuỗi ngày vui vẻ hồn nhiên rong chơi ngoài phố với chiếc áo phanh ngực bay phất phơ theo gió ! Tôi phải thay đôi giày ngắn cổ xinh xắn đánh xi bóng lộn bằng đôi ủng to tướng sực mùi da thô và đeo chiếc dây lưng to bự. 

Nhập ngũ được hai tháng thì bữa kia đơn vị tôi được tin sẽ có đoàn thanh tra xuống kiểm tra. 

- Đích thân ngài Tổng chỉ huy sẽ xuống kiểm tra đấy ! - viên chỉ huy đại đội căn dặn chúng tôi, - Việc đầu tiên của ngài bao giờ cũng là bắt các sĩ quan đọc tên các chiến sĩ, còn chiến sĩ thì phải đọc tên sĩ quan. 

Các sĩ quan của chúng tôi ai nấy hoảng hốt triệu tập ngay binh sĩ bắt họ phải học thật thuộc những điểm ghi trong giấy lý lịch và họ tên các sĩ quan của mình. 

Lần ấy cũng như mọi năm, ngài Tổng chỉ huy đến rất đúng giờ. Ngài cho xe dừng lại cạnh một đại đội và hỏi ngay người lính đầu tiên ngài gặp : tên tuổi, quê quán anh ta, sau đó ra lệnh cho anh ta kể tên các cấp chỉ huy của mình, từ tiểu đội đến trung đội, đại đội... Anh lính nọ đang kể rất trơn tru bỗng dưng tắc tị, đứng ngây ra như phỗng. Ngài Tổng chỉ huy giận lắm, nói dằn từng chữ : 

- Người lính không thuộc hết tên các sĩ quan của mình thì không thể gọi là người lính! 

Nói đoạn ngài lên xe đi thẳng, không thèm kiểm tra nữa. 

Sau lần kiểm tra đó, viên sĩ quan quân nhu trung đoàn chúng tôi có kể một câu chuyện như sau : 

"Thật đến khổ vì những lần kiểm tra ấy ! Hồi tôi còn là trung úy, tôi cũng phải cố tìm cách học thuộc tên các binh sĩ thuộc đại đội tôi. Thậm chí tôi phải đóng một quyển sổ riêng, ghi tên tuổi và đặc điểm của từng người vào đấy để học. Chẳng hạn như ácmét Bôilu, da ngăm ngăm đen, mũi tẹt; Ali Méctôglu, mắt xanh, cằm chẻ... Các binh sĩ thì suốt ngày ngồi nhẩm tên các sĩ quan như tụng kinh vậy. Riêng có anh chàng Mêmét làng êmét là tôi dạy thế nào anh ta cũng không thuộc được. Anh chàng này là người thôn quê, cả đời chẳng bao giờ ra khỏi làng. Mà tiếng là sống ở làng, hắn cũng ít khi có mặt ở làng lắm. Hắn phải đi chăn súc vật, nên suốt ngày suốt đêm cứ phải quanh quẩn trên núi. Mãi đến cái ngày bị gọi đi lính, hắn mới biết mặt mũi thế nào là tỉnh. Tính tình hắn rất hay ! Lúc nào hắn cười trông chất phác dễ thương lạ ! Thế nhưng sức khỏe hắn thì ít ai bì kịp ! Hắn cao một thước chín. Khẩu liên thanh nằm trên vai hắn trông cứ nhẹ tênh ! Cái gì ở thành phố đối với hắn cũng đều mới lạ, nên cái gì hắn cũng muốn biết. Trí nhớ của hắn không nhanh, nhưng được cái đã nhớ thì chắc như đóng đinh. Hắn có thể nhắm mắt lắp xong khẩu liên thanh trong đúng có bảy phút. Có lần tôi theo dõi đồng hồ mà. Suốt ngày hắn cứ ôm kè kè khẩu súng, cứ như đứa con gái ôm khư khư con búp bê ấy. Lúc hắn tháo súng ra lau, bàn tay hộ pháp của hắn cầm các bộ phận của khẩu súng trông cứ như ta cầm đồ chơi vậy. Các bạn cứ tưởng tượng là bàn tay của hắn to đúng gấp đôi bàn tay tôi. 

Thú thực là tôi rất quý Mêmét, một anh chàng rất khá ! 

Một hôm có một đô vật nổi tiếng đến chỗ trung đoàn chúng tôi chơi. Anh này trổ tài thách đấu vật với Mêmét. Vì không có kinh ngiệm đấu nên Mêmét chỉ tự vệ. Hắn cứ vừa lùi vừa cười như đứa trẻ. Còn anh chàng kia thì cứ nhảy hết bên này sang bên khác, lăm le xông vào chực chộp lấy hắn. Nhưng anh chàng cứ nhảy như con choi choi thế suốt một tiếng đồng hồ mà không tài nào quật ngã được Mêmét. Cuối cùng trận đấu phải coi như hòa. 

Đã trót kể về Mêmét, nên tôi phải tiếp tục câu chuyện. Vậy là tôi không tài nào làm cho Mêmét nhớ được tên các sĩ quan chỉ huy. Hắn cứ lẫn lộn hết cả ! Chỉ huy quân đoàn hay chỉ huy trung đoàn, đại úy hay đại tướng, hắn không làm sao phân biệt được. 

- Này chú em, chú ý đây này ! Ta bắt đầu từ binh nhất nhé ! Anh ta tên là gì nào ? - tôi hỏi Mêmét. Hắn chớp chớp mắt trông rất tội, cố nghĩ, rồi kêu lên : 

- Mếchmét Ali ! 

- Không phải ! Mếchmét Ali là trung sĩ chứ ! 

- Thưa ngài chỉ huy, tôi không thể nào nhớ được ! - hắn nói nghe rất thảm hại. 

- Thôi được, cố gắng lên một chút, chú em ạ ! Bắt đầu lại từ đầu nhé !... 

Tôi với Mêmét đánh vật với nhau như thế suốt hai tháng trời mà rốt cuộc vẫn chẳng ăn thua gì cả. Sau tôi bắt hắn mỗi ngày phải học thuộc cho tôi tên một sĩ quan thôi. Chẳng hạn, hôm nay học thuộc tên của vị chỉ huy tiểuđoàn, mai thì tên vị chỉ huy trung đoàn... Nhưng chỉ được hai hôm, đến ngày thứ ba là hắn lại nhầm hết cả ! Tôi bắt đầu cáu. Còn hắn, tuy to xác, nhưng những lúc ấy e thẹn như con gái, cứ cúi gằm xuống đất, mặt đỏ bừng. 

- Tôi chẳng biết làm thế nào cả, thưa ngài chỉ huy ! - hắn bối rối nói khẽ. 

Mà hôm ấy lại đúng hôm trước ngày kiểm tra mới chết chứ ! 

- Liệu đấy, Mêmét ạ ! Không khéo vì anh mà tôi và cả cấp trên của tôi bị ngài Tổng chỉ huy sạc cho một trận cũng nên ! Tôi không hiểu anh ra giống người gì nữa ? Cái đầu anh hình như không phải là đầu, mà là cái rây bột thì đúng hơn. đổ cái gì vào là lọt đi hết. Vô phúc anh bị ngài Tổng chỉ huy gọi đến thì lúc ấy anh mới biết ! 

Lúc này tôi đã nổi cáu thật sự. 

Sáng hôm sau, đại đội tập họp rất sớm. Tôi lo đến nỗi không dám nhìn về phía Mêmét nữa. ôtô của ngài Tổng chỉ huy đến kia rồi ! Tôi thấy cửa ôtô mở ra... Chỉ huy trung đoàn đứng nghiêm chào, rồi bắt đầu báo cáo nữa. Sau đó lại đứng nghiêm chào... Ngài Tổng chỉ huy bắt đầu đi dọc theo hàng lính. Bỗng ngài dừng lại đúng ngay trước mặt anh chàng Mêmét. Tim tôi như ngừng đập. Tai họa sắp giáng xuống đầu tôi rồi đây ! Tôi cảm thấy như cả đôi ủng, cả chiếc dây lưng lẫn chiếc đai kiếm đều xiết chặt lấy người tôi. Tôi liếc mắt về phía Mêmét. Hình như hắn không có vẻ sợ hãi chút nào. Ngài Tổng chỉ huy nhìn thẳng vào mắt hắn và bảo : 

- Anh hãy nhắc lại nội dung lý lịch của anh ! 

- Tôi, Hátxan Mêmét, sinh năm ...., làng êmét, quân đoàn 5, sư đoàn ..., trung đoàn ..., tiểu đoàn 3, đại đội 2, tiểu đội 1 ! - Hắn ưỡn ngực trả lời ro ro. 

Tôi thầm khấn Thánh Ala cho ngài Tổng chỉ huy chóng chuyển sang người khác. 

- Tên binh nhất của anh là gì ? 

- Ali Iuxúp ! 

- Trung sĩ của anh là ai ? 

- ôxman Hưdưa ! 

- Còn hạ sĩ ? 

- Hátxan Guyntêkin ! 

- Còn chỉ huy trung đội ? 

- Antưn Huyxên ! 

- Chỉ huy đại đội ? 

- Đại úy Ali Mếchmét ! 

Anh chàng Mêmét hình như quá xúc động. Hắn cứ tuôn ra một tràng hết tên này đến tên khác. Ngài Tổng chỉ huy chưa kịp hỏi hắn đã trả lời rồi. 

- Chỉ huy tiểu đoàn là ai ? 

- Ngài ôxman ! 

- Còn chỉ huy trung đoàn ? 

Mêmét trả lời ngay lập tức, không chút ngắc ngứ. Ngài Tổng chỉ huy có vẻ bằng lòng anh lính nhanh nhẩu lắm. Ngài nói với hắn : 

- Cảm ơn ! 

Đoạn ngài quay qua viên chỉ huy trung đoàn bảo : 

- Ông hãy tiếp tục kiểm tra lấy ! 

Rồi lên ôtô phóng đi thẳng. 

Sau khi có hiệu lệnh giải tán, tôi chạy ngay đến chỗ Mêmét. 

- Này, Mêmét ! Sao chú mày to gan đến thế hả ?! 

- Thưa trung úy, tôi có lỗi ! Nhưng biết làm thế nào được ạ ? Tên ngài chỉ huy sư đoàn và ngài Tổng chỉ huy thì tôi nhớ kỹ lắm, nhưng các ngài chỉ huy khác thì cứ nhớ được tên nào là tôi cứ nói bừa tên ấy... 

- Chà, chú em Mêmét ạ ! Thế mà chú mày không luống cuống thì giỏi thật ! 

- Thưa trung úy, đâu có ạ ! Lúc ấy tôi lú lẫn hết cả. Ngay trung úy là người quen mà nhiều lúc đứng trước trung úy tôi còn không nói được câu gì, nữa là đứng trước quan lớn Tổng chỉ huy. Hồn vía tôi bay đi đâu mất cả, thế là tôi cứ trả lời bừa tăng tít... Xin Thánh Ala thứ tội cho con !... May mà quan lớn ngài chẳng biết ai vào ai cả !

 Bà chủ

Nguồn: ttvnol.com

Mọi người trong tòa báo làm việc hối hả. Hồi đó tôi đang làm phóng viên trong mục cảnh sát và hình sự. Bỗng có người bước vào phòng tôi, đó là Haxan, anh ta phụ trách những vấn đề báo chí tại phòng số một cục an ninh, khuôn mặt phì nộn của anh ta đang tươi rói một nụ cười. Nụ cười ấy chẳng báo cho chúng tôi điều gì tốt lành, bởi vì thậm chí cái tin báo tử của một anh bạn đồng liêu anh cũng mang đến đây với một nụ cười như tin báo hỷ.

Một biên tập viên nhìn thấy bộ mặt tươi cười ấy liền bảo:

-Nguy rồi ! Chắc lại có chuyện gì tồi tệ rồi đây !

Haxan lập tức tuyên bố "tin vui":

- Tôi xin báo một tin : Tòa báo các anh bị đóng cửa !

"Xin báo một tin" - anh ta nói cứ như là "Báo một tin vui" vậy.

- Vì sao thế ? - biên tập viên hỏi.

- Lệnh chính quyền, vì có tình hình khẩn cấp. - Khi anh ta thốt lên " Tình hình khẩn cấp", giọng anh ta thậm chí còn rung rung sung sướng là khác.

-Thế nào, đã có lệnh chính thức rồi à ? - Biên tập viên hỏi.

- Rồi sẽ có - Haxan đáp.

Haxan, cái tên trung thành đến tận xương tủy ấy bao giờ cũng phải vội vã trong bất cứ tình huống nào, không thể chờ kịp đánh máy xong nội dung một bức điện thoại, tất cả những tin xấu anh ta cứ phải tự mình đi báo lấy. Lạy thánh Ala, thời đại bây giờ cũng đã dễ dàng hơn. Bây giờ có thể hỏi:"Có lệnh rồi à ?". Chứ mười sáu tháng trước đây thì một câu như thế không được phép hỏi.

Vừa lúc ấy từ xa vọng lại tiếng xe máy. Cái thứ tiếng xe máy lọc xọc kia bao giờ cũng báo trước những tin kiểm duyệt, cấm xuất bản, hoặc một cái gì đó tương tự. Quả nhiên đó là tên cảnh sát chở mô tô đến đây cái lệnh đóng cửa tòa báo.

Chúng toi nghiến răng im lặng rồi lập tức giải tán. Hai mươi sáu nhân viên chúng tôi rời tòa báo.

Trong chúng tôi có bảy người vừa mới chuyển sang đây từ một tòa báo bị đóng cửa cách đây 10 ngày.

Lúc này các ông chủ báo không chi tiền tạm nghỉ cho các nhà báo bị thôi việc mà công đoàn cũng chẳng có. Thế là chúng tôi vừa mất việc lại vừa mất tiền. Trong hai tháng tôi thay ba tòa báo vì lần lượt bị đóng cửa.

Ở những nơi đột nhiên có chỗ trống thì lập tức lại có hàng chục người xin vào.

Sau hai tháng thất nghiệp, tôi đã kiệt sức.

-Tòa báo chỗ tôi khuyết một chân phóng viên đấy. Tôi đã giới thiệu anh, có lẽ là người ta sẽ nhận. Anh đến mau lên và đừng nói với ai nhé - một anh bạn tỏ lòng thương cảm.

Tờ báo này được cấp trên tin cậy đặc biệt. Ông chủ báo là nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền.

Khi tôi đi làm, ông nghị còn đang chu du châu Âu.

Với tính tiết kiệm chi li, ông chủ tôi không cho mắc điện thoại từng phòng. Một tòa báo lớn như thế mà vẻn vẹn chỉ có hai máy điện thoại: một ở chỗ ông, một trong phòng biên tập. Đêm đêm tôi thường làm việc trong phòng này vì là chỗ trống vắng. Anh thư ký tòa soạn trực đêm thì ngồi phòng bên. Khi nào gọi anh sang nghe điện thì tôi đấm tường.

Anh thư ký này có tật mê gái. Anh quen gần như khắp lượt các cô ở các tiệm nhảy, các cô ca sĩ cà phê, các vũ nữ, các đào xi nê. Đêm nào cũng có mười, mười lăm cô gọi dây nói cho anh. Tôi cứ liên tục đấm tường. Nhưng anh ta thì cứ trốn miết trong phòng mình với một cô bạn gái nào đó, hoặc là anh ta không sang nghe hoặc giả có sang thì cũng còn chán.

Tôi rất vui vì có việc làm và tôi chỉ rùng mình lo lắng sợ bị đuổi việc. Vì tôi đã phải ngồi nhà quá lâu không có việc làm, nên tôi sẵn sàng làm bất cứ việc gì nặng nhất, bất cứ việc gì người ta sai bảo.

Anh bạn lo việc cho tôi thì bảo:

-Đừng có sợ ai cả, anh chỉ nên sợ bà chủ mà thôi. Nếu anh tránh xa được bà ấy thì không ai động đến anh nữa.

-Tôi thì liên quan gì đến bà chủ ?

-Anh đừng nói thế...Bà ấy không phải đàn bà mà là cây gậy trừng phạt của Chúa. Chỗ nào bà ấy cũng nhúng mũi vào được.

Các cộng sự trong tòa báo thảy đều run sợ mỗi khi nghĩ đến bà ta. Bà được gọi là bà chủ với cái nghĩa là kẻ quyền hạn vô lường. Bà buộc mọi người luôn luôn khiếp hãi. Còn tôi thì cố không va chạm.

Tôi làm việc đã đầy ba tháng. Một đêm như thường lệ tôi ngồi sửa bài. Đó là một đoạn tiểu thuyết về một vận động viên. Tôi đọc say mê. Bỗng có tiếng chuông điện thoại reo vang. Tôi nhấc ống nói và thấy một giọng nữ giới. Giọng ấy hỏi anh thư ký.

Tôi đấm tường mấy cái liền. "Chờ một phút, sang bây giờ đây" - tôi đáp và đặt máy xuống bàn, rồi lại vùi đầu vào sách. Cuốn tiểu thuyết đã hết. Mãi tới đó tôi mới nhận ra rằng ống nghe vẫn ở trên bàn. Anh thư ký vẫn không sang, chắc là anh ấy đang làm việc đại sự . Tôi treo ống lên, lập tức chuông lại reo vang.

-Tôi nghe đây .

-Nghe đây, anh là ai vậy ? - vẫn cái giọng lúc nãy.

-Thế cô là ai ?

Tôi cứ ngỡ cái người gọi lúc này là một trong các cô gái bán ba mà đêm nào cũng gọi anh thư ký.

- Tôi đã bà anh gọi thư ký kia mà ?

-Tôi đã bảo...Tôi đã đấm tường và gọi rồi !

-Vậy sao anh ta không sang ?

-Làm sao tôi lại phải biết điều đó ?

-Anh liệu hồn, tôi sẽ đến ngay bây giờ !

Cái giọng thật là vô giáo dục, đầu đường xó chợ.

-Cô nói khẽ chứ có được không - tôi bảo.

Rồi sau cô ta quát mắng tôi, tôi nói:

-Người có học vấn như tôi không thể nói chuyện với cô được.

Ngay sau đó mụ ta xổ ra một tràng:

-A, cái thằng ranh con, mày lấy đâu ra cái học vấn ấy, hở ?

-Khẽ mồm chứ !

-Đồ con lừa !

-Nhà cô là con lừa !

-Thằng súc sinh !

-Chính nhà cô là súc sinh !

Mụ ta mắng tôi là gì , tôi lại bảo"chính là nhà cô".

Cuối cùng mụ nói:

-Tao sẽ cho mày biết tay.

-Thế thì nhà cô đến đây xem ai biết tay ai ! - tôi đáp.

-Tao nhổ toẹt vào mặt mày, thằng khốn !

-Nhà cô khốn thì có ! Cô điên hay sao thế ? Sao cứ bám lấy tôi thế ?

-Trời ơi, tôi điên đến ngất xỉu mất thôi ! Có phải chính tôi nhờ anh gọi thư kí không ? Có phải chính anh ta trả lời rằng anh ta sắp sang không ?

Mụ ta cứ nổ như súng máy , chửi bới liên hồi. Còn tôi cứ một mực đáp "Chính nhà cô, chính nhà cô, chính cô, chính cô!"

-Gọi tên thư kí cho tôi mau lên !

-Nhà cô bớt ăn đi, để tiền mà thuê đầy tớ. Ở đây không có ai hầu đâu.

Tôi nổi giận đấm tường và quát anh thư kí.

-Sang mà nghe điện. Chỉ vì mấy con ranh khốn kiếp của anh mà tôi bực mình đây. Anh đào đâu ra những của nợ này thế ?

Tôi quát những câu ấy vào máy cho mụ nghe tiếng.

Anh thư ký sang và bắt đầu nói chuyện qua máy:

-Tôi nghe đây, bẩm bà cứ ra lệnh, thưa bà chủ...Thế nào ạ ? Vâng...vâng..Bà nói gì nặng thế ? Xin bà tha...Kẻ đầy tớ trung thành của bà...Xin bà tha...Chúng con..dạ...biên tập viên ạ....dạ, mới đến thưa bà...Con xin có lời, thưa bà...Mặt anh thư ký đổi sang màu tro. Anh treo ống nghe lên.

-Nghe đây, anh vừa làm gì thế ? - anh ta hỏi.

- Làm gì ?

-Anh quát mắng bà chủ...

Tôi suýt chết ngất.

-Lại đuổi đi hở ? - tôi rền rỉ.

-Ông chủ đang ở châu Âu - anh thư ký nói - Ông ấy mà về là ông ấy đuổi anh liền.

-Nếu tôi lạy van, xin tha, tôi nói rằng tôi nói nhầm thì sao...

-Tôi không nghĩ thế. Ông ta rất sợ vợ. Ông ta không dám lờ đi đâu.

Thế là tôi lại sắp thất nghiệp, lại ngồi chơi. Tôi đang nghĩ thế nao thì chuông lại reo vang. Lại mụ ta. Dù thế nào thì tôi cũng sắp bị đuổi, không đường cứu chữa..Tôi quyết định vẫn đối xử như cũ.

-Nhà cô cần gì nào ? - tôi tấn công mụ ta trước.

Tôi biết thế nào mụ ta cũng hét toáng lên.

-Lúc nãy anh nói chuyện với tôi, nhưng chắc anh không biết tôi là ai phải không ?

-Tôi biết. Bà là phù thủy mệnh danh bà chủ. Bây giờ tôi phải nói chuyện gì với bà đây ?

Mụ tru tréo lên:

-Ra thế-ế-ế ! Thì ra anh cũng biết...

Tôi treo máy liền.

Bây giờ mọi đường liên lạc bị cắt đứt.

Chừng một tuần sau ông chủ du ngoạn trở về. Tôi vẫn rùng mình khiếp sợ. Về được một hôm ông gọi tôi lên. Tôi vào phòng ông. Tôi hy vọng: "Nếu cần xin, chắc ông ấy thương"

Tôi đứng trước mặt ông, những ngón tay khoanh trước bụng cứ giật giật một cách hoảng hốt.

-Ngồi xuống đây con...

-Cầu chúa che chở cho ông ! Con không dám !

-Ngồi xuống đây, con ngồi xuống đây...

Ông mỉm cười, tôi ngồi xuống ghế đối diện.

- Ta chúc mừng con. Xin cảm ơn...Ta sẽ suốt đời biết ơn con...Con đã chấn chỉnh được đầu óc của bà chủ ta...Khá lắm ! ...Con đã báo thù cho mười tám năm đau đớn của ta. Hay lắm ! Bởi vì đối với bà ấy ta không được nói một lời nào trái ý. Con hành động thật đúng. Con xuống nhà đi : ta đã bảo thưởng cho con năm mươi lia rồi đấy.

Tôi xuống phòng kế toán lấy năm mươi lia. Từ đó tôi săn đón chờ mỗi tiếng chuông điện thoại. Có thể là bà chủ gọi đến chăng, nếu có tôi lại mắng bà ấy một trận té tát. Thế mà bà ấy không gọi đến nữa. Nhưng có một lần, buổi tối, bà đến một mình. Trong phòng chỉ có riêng tôi. Bà bước vào.

-Anh là biên tập viên ? - bà hỏi.

-Dạ phải.

-Bữa trước anh mắng tôi qua máy nói ?

Lúc đó tôi mới hiểu bà chủ là thế nào. Nói qua máy đó là một việc, còn đối mặt lại là chuyện khác. Tôi im lặng cúi đầu.

-Tôi chúc mừng anh - bà nói - Tôi rất thích những người không thèm nịnh bợ. Anh đừng nhìn tôi: tôi bị loét dạ dày vì thế hay cáu bẩn. Tôi đã nói với ông ấy chi cho anh hai trăm lia tiền thưởng, anh đã nhận chưa ?

Hóa ra người chi cho tôi không phải ông chủ, mà là bà chủ. Hơn thế nữa ông ấy còn khấu của tôi một trăm năm mươi lia.

-Sao anh im lặng thế ...Hay là ông ấy không chi ? Tôi biết ông ấy không chịu chi ! - bà ta gầm lên rồi chạy lên phòng ông chồng. Có những tiếng ầm ầm vang lên. Có người gọi tôi. Ông chủ rụt rè:

-Này con, chẳng lẽ ta không cho con hai trăm lia hay sao ?

Bà chủ hết nhìn ông lại nhìn tôi. Mắt bà như tóe lửa. Nếu tôi nói "không đưa" thì chắc bà giã cho ông một trận nhừ xương, mà tôi nói "đưa rồi" thì chắc bà lại giã tôi. Tôi bảo ông chủ:

-Thưa ông, con đã nhận khoản năm mươi lia đầu tiên trong tổng số hai trăm ông thưởng. Con sẽ nhận đều hàng tháng.

-Thấy chưa, bà yêu quý của tôi, thế mà bà cứ không tin tôi...-rồi ông quay sang tôi:

-Đi xuống nhà lĩnh nốt đi con. 

 Biết ơn vạn bội

Nguồn: hoibi.net

- Bạn thân mến. Tôi mới quen một thiếu phụ. Duyên may thật sự!

- Nàng đẹp lắm hả?

- Còn phải hỏi. anh xem, ảnh của nàng đây.

- Đẹp thật đấy!..Cố gắng, đừng bỏ lỡ đấy.

- Hẳn đi chứ!...Anh có biết tôi say đắm đến thế nào không?

- Nhưng nàng có chú ý đến anh không?

- Hẳn là có…

- Thế thì phải chinh phục ngay trái tim nàng.

****

- Tình hình thế nào, có gì hay không đấy?

- Tuyệt lắm. hôm nọ tôi đã kể anh nghe rằng tôi có một nàng…

- A, thế nào rồi?

- Tôi yêu, yêu đến mất trí.

- Nhưng nàng có yêu anh không?

- Chưa biết.

- Phải làm sao cho nàng yêu anh!

- Làm thế nào?

- Điều ấy tôi có thể bàn với anh được. thứ nhất là quà tặng. phụ nữ bao giờ cũng thích được tặng quà. Đầu tiên có thể là hoa, đặc biệt là tử hương…sau đó đến một thứ quý hơn…Và nhớ thường xuyên nói với nàng rằng nàng rất thông minh.

- Hay đấy, tôi sẽ cố theo lời anh nói.

***

- Trời ơi, tôi không biết nói sao để cám ơn anh cho hết!

- Mọi việc tốt đấy chứ?

- Bạn thân mến, anh thật hiểu lòng dạ đàn bà. Tôi đã làm theo đúng ý anh. Nàng đối với tôi hoàn toàn có thiện cảm rồi. nhân danh đấng Ala , anh bảo tôi phải làm gì bây giờ?

- Anh phải mời nàng xem phim. Nhưng phải chọn phim đừng nghiêm túc quá, có thể là chuyện gì bi thảm, một hài kịch nhẹ nhàng, hoặc một màn vũ nhạc gì đó. Xem xong nhất thiết là phải ăn kem va-ni. Nhớ rằng trong túi anh luôn luôn phải có sô-cô-la và mời nàng ăn luôn.

- Thế nào tôi cũng làm đúng như lời anh dặn. tôi yêu đến hóa điên rồi.

- Hôm qua bọn mình xem phim. Vào rạp tôi mời kẹo sô cô la. Nàng bằng lòng lắm. xem xong vào hàng bánh kẹo ăn kem va-ni. Nàng bảo tôi là hạng đàn ông có thẩm mỹ tinh tế. Tuần này bọn mình định đi chơi xa. Nhân danh đức Ala , anh khuyên tôi đi hướng nào nhỉ?

- Theo tôi, các bạn nên ra đảo Hoa Cương. Nên thuê hai con la mà cưỡi. sau đó ra bãi tắm. rồi đi khiêu vũ. Nhưng nhớ chỉ mời nàng nhảy điệu van thôi đấy.

- Lạy chúa!...Làm sao tôi chinh phục được người đàn bà ấy nhỉ?

- Anh cứ theo đúng lời tôi, mọi việc sẽ đâu vào đấy!

- Tôi thật không biết cám ơn anh thế nào cho hết.

- Không cần…Tôi chỉ muốn truyền kinh nghiệm cho anh thế thôi.

***

- Thế nào, các bạn có đi chơi không đấy?

- Đi chứ!... Tuyệt vời lắm! Nhưng tôi không gặp may…

- Sao vậy?

- Hóa ra nàng có chồng rồi, chúng mình chỉ dạo chơi thôi, chẳng có gì hơn nữa.

- Thế nàng có yêu chồng nàng không?

- Không đâu. Nàng bảo chồng nàng thô lỗ, ngu độn như lừa, chẳng hiểu gì hết, đối với anh ta, tâm hồn phụ nữ là một buồng tối.

- Một thiếu phụ đáng thương! Vì sao nàng không li dị đi?

- Nàng bảo nếu tôi đáng tin thì ngay hôm nay nàng sẽ nộp đơn li dị! Tôi không biết mình phải làm gì…

- Chớ để mất nàng!

- Công việc của anh thế nào?

- Anh đừng có hỏi. bọn mình chưa một lần nào hôn nhau. nàng nhút nhát quá. Nhưng tôi cảm thấy nàng yêu tôi.

- Tiếp tục tặng quà đi. Mua nước hoa đắt tiền vào, chẳng hạn nước hoa "Xau đau" ấy. sau đó…tôi cũng không biết- Mua một loại vải đẹp đi…Hầu hết phụ nữ thích màu xanh lơ hoặc là xanh nhạt.

- Ngộ chồng nàng biết thì sao?

- Làm gì mà đoán ra được? chính nàng nói hớ ra rằng hắn ta là một gã khờ kia mà. Nếu anh muốn tôi sẽ đi chọn vải giúp anh…

- Hay quá…Ta đi luôn nhé!

***

- Tình hình thế nào rồi?

- Tốt quá anh ạ! Tôi đưa nước hoa, nàng bảo đúng là thứ nàng thích nhất. tôi tặng vải, nàng sướng rơn lên. Bạn ơi, tôi đang hớn hở như một cậu học trò. Anh bảo tôi phải làm gì để có nàng trọn vẹn?

- Anh đọc cho nàng nghe những vần thơ của Iakhi Kêman. Phải thề thốt sẽ lấy nàng làm vợ. phải hối thúc nàng mau mau li dị gã khờ kia…

***

- Lâu nay anh trốn biệt đi đâu thế?

- Bận quá, không gặp anh được. nàng li dị rồi đấy!

- Thế anh vẫn quyết lấy nàng chứ?

- Tất nhiên.

- Vậy thì phải nhanh lên, kẻo…

- Tôi không biết lấy gì đền đáp ơn anh. Hôm qua chúng tôi làm lễ thành hôn rồi. anh đã cho tôi một hạnh phúc lớn quá. Tôi đã có được gia đình, có vợ, có người yêu thương…

Người anh em của tôi ơi. Tôi phải cảm ơn anh mới đúng, chính anh đã cho tôi hạnh phúc lớn lao. Chính anh đã giúp tôi thoát được khỏi cái con vợ yêu quái của tôi đấy.

 Buổi học đạo đức

Trong lớp đang là giờ học về đạo đức.
-Đạo đức, các em ạ, đó là một thứ rất tuyệt diệu. Nếu có ai đó trở thành thiếu đạo đức thì người ấy sẽ rất khổ sở.
-Thưa thầy ạ !
-Cái gì thế ?
-Thầy coi bạn Chêlin...bạn ấy làm gì thế này ! Bạn ấy không biết xấu hổ sao !
-Im nào!...Người ta cần phải có đạo đức. Đạo đức mang lại cho con người biết bao lợi ích, không sao kể xiết được ! Còn nếu con người trở nên thiếu đạo đức thì sẽ rất khổ sở.
-Thưa thầy, khổ sở thế nào ạ ?
-Đủ mọi chuyện có thể xảy ra. Mọi người sẽ gọi kẻ ấy là đồ thiếu đạo đức. Mà đã thiếu đạo đức là một thứ rất tệ hại. Bởi vậy, các em ạ, cần phải có đạo đức. Chao ôi, đạo đức thật tuyệt diệu biết bao ! Chính vì vậy mà người ta giảng dạy nó ở các trường học. Phải vậy không nào ? Lẽ nào chúng tôi lại đi dạy cho các em điều gì đó xấu xa sao ? Ta học tiếp nào . Vậy là, đạo đức...Tôi nói tới đâu rồi nhỉ ?
-Thầy bảo:"Chao ôi, thật tuyệt diệu biết bao !"
-Chính thế : chao ôi, thật tuyệt diệu biết bao ! Các em sẽ hỏi : tại sao ? Tất cả các vĩ nhân đều nói về điều này.
-Thưa thầy ạ !
-Lại cái gì ở đó thế ? Chuyện gì vậy ?
-Thầy bảo anh Altan đừng có xô vào lưng em nữa.
-Im nào, các em ! Hãy nghe tôi đọc cho các em về thực chất của đạo đức:"Đạo đức quy định con người sống sao cho không vi phạm các quy tắc xã hội, các truyền thống, lề lối và luật pháp". Các em có hiểu không ? Các em phải cư xử giống đa số những người xung quanh các em, những người lớn tuổi. Nào, am Xuhai, hãy đứng dậy ! Ta phải coi chợ đen như thế nào ?
-Thưa thầy, chợ đen là rất tốt ạ.
-Rất tốt ư ?
-Tất nhiên rồi ạ ! Bởi vì nó..theo các quy tắc đạo đức, thưa thầy. Đấy ! Cứ thử chống lại đa số xem - như thế là thiếu đạo đức. Phải thế không ạ ? Mà tất cả những người rất có đạo đức đều có dính dáng đến chợ đen !
-Em nói cái gì vậy ?
-Thưa thầy, thật quả đúng như vậy ạ. Thầy coi mà xem : người bán thịt, bán gạo, bán than, bán hoa quả - tất cả đều buôn bán ở chợ đen. Nhà em có một người quen, một người rất giàu có, ông ấy cũng làm ăn ở chợ đen. Cha em bảo thế. Mới đây nhà em lại chơi chỗ ông ấy, chính cái ông ấy đã bảo em: "Hãy tuân theo đạo đức - cháu sẽ được tất cả ". Khi lớn lên, em sẽ là người rất có đạo đức. Em sẽ có nhiều nhà cửa và tiền bạc. Còn một người thiếu đạo đức như là cha em thì thật hiếm thấy !
-Im ngay ! Sao em lại dám nói về cha mình như thế ?...
-Đúng thế ạ! Cha em thiếu đạo đức đến nỗi không trả nổi tiền thuê nhà.
-Ngồi xuống !...Các em đừng bao giờ vượt ra ngoài khuôn khổ của đạo đức cả !
-Thưa thầy ạ !
-Hãy nói xem , em Ergun !
-Em có một ông cậu. Cậu ấy lúc nào cũng phàn nàn :"Chỉ vì đạo đức mà tôi cứ phải giật gấu vá vai mãi ".Em cũng sẽ là người thiếu đạo đức.
-Câm ngay ! Khi một người không có đạo đức thì người ta gọi kẻ ấy là gì nhỉ ? Hả ? Nào, các em hãy đồng thanh trả lời, gọi là gì hả ?
-Kẻ thiếu đạo đức !
-Đúng rồi ! Dù cho một người có bạc triệu nhưng nếu người ấy thiếu đạo đức thì còn ra gì nữa ? Người ấy sẽ khổ sở !
-Thưa thầy, không phải thế đâu ạ. Người ấy sẽ sống yên ổn.
-Các em ạ, các em phải hiểu rằng lương tâm con người cần phải được yên ổn. Tất cả những người lớn lao đều có đạo đức.
-Thưa thầy, đó là thời trước ạ. Đấy, ở khu phố nhà em có một ông lớn quê ở Ađana. Ông ấy có ba xe "Cađilăc", ông ấy là vua bông. Ông ấy có đủ thứ quý giá nhưng đạo đức thì...ông ấy không có !
-Tôi nói với các em về các vĩ nhân kia :các nhà bác học vĩ đại, các nhà tư tưởng vĩ đại, các họa sĩ vĩ đại. Như Xôcrat chẳng hạn...
-Thưa thầy, em biết ông Xôcrat ạ.
-Tất nhiên rồi, các em phải biết ông ấy.
-Ông ấy có xưởng thợ ở gần nhà em, ông ấy tẩy hấp quần áo. Chỉ có điều ông ấy không giàu mấy. Còn một người đạo đức như ông ta thì thật khó kiếm được.
-Tôi nói về nhà triết học cổ Hi Lạp Xôcrat kia. Hãy trở thành những người có đạo đức như Xôcrat, Arixtôt, Galilê !
-Thưa thầy, nhà em có một người quen buôn bán sắt tên là ngài Ahmed. Vậy thì cái ông Xôcrat ấy có đạo đức nhiều hơn ông này sao ?
-Các em ạ, đạo đức hoàn toàn không giống như tiền bạc. Trong lịch sử có những người đạo đức rất cao, thà bị chết đói chứ không làm hoen ố lương tâm của mình.
-Thưa thầy, vậy cái đạo đức ấy cũng là một thứ tốt phải không ạ ?
-Một thứ tuyệt hảo. Con người có đạo đức thì sẽ nói thẳng ra sự thật, không sợ hãi.
-Vậy mà em có một người cậu bị khai trừ ra khỏi đảng vì cậu ấy đã nói thẳng ra sự thật.
-Đó là chuyện khác. Tôi không nói với các em về chính trị, tôi nói về đạo đức. Nào, Ôguz, em sẽ nói được gì về sự dối trá ? Chúng ta phải đánh giá sự dối trá như thế nào ?
-Thưa thầy, dối trá là một thứ rất tuyệt. Nếu khéo nói dối thì rất tốt. Em mà không nói dối ở nhà thì ngày nào em cũng đã bị đòn rồi.
-Đừng nghe bạn ấy, các em ạ. Các em hãy nhớ rằng các em phải noi gương những người lớn.
-Thưa thầy ạ ! Nhưng chị em cũng nói dối mẹ em, còn mẹ em lại nói dối cha em. Còn cha em, khi người ta đến đòi nợ, lại sai người bảo rằng cha không có nhà.
-Xéo ngay khỏi lớp ! Bước ra ngay ! Một đứa trẻ hư hỏng !
-Thưa thầy, chẳng phải là thầy đã nói:"Người có đạo đức phải nói sự thật" đó sao? Vậy là em..
-Ngồi xuống !...Các em ạ, đạo đức - đó là một thứ rất tuyệt diệu. Tất cả các em phải là những người có đạo đức. Chẳng hạn nếu các em đã hứa với ai điều gì thì các em phải giữ lời, dù có chuyện gì xảy ra đi nữa.
-Thưa thầy, nhưng cha em kể rằng có một người, em quên mất tên ông ta, đã nói :"Tôi sẽ làm sao cho cuộc sống không bị tốn kém..."
-Im ngay ! Đừng có dây vào chuyện người khác!...Các em ạ ! Không có gì tuyệt diệu hơn đạo đức cả. Khi nào các em đọc các sách về đạo đức, các em sẽ phải kinh ngạc. Ngay cả những nhà tiên tri cũng đề cao đạo đức. Đạo đức là một thứ rất tốt, thậm chí tốt nhất nữa. Tốt đến nỗi là...Đạo đức thật tuyệt. Tuyệt lắm kia ! Xin thề với các em là nó rất tuyệt.
-Reng...reng! - Chuông báo giờ ra chơi. Thầy giáo lau mồ hôi trán và thổ hắt ra. Ơn trời, buổi học đạo đức đã xong. 

Cả một ổ

Nguồn: ttvnol.com

Tại bến tàu ở Kađưkây một người phụ nữ trẻ tuổi đang kêu la :

- Ối giời đất ơi! Cái ví của tôi, cái ví của tôi...! Bắt lấy nó!

Ðám đông nhốn nháo lên. Thằng ma cà bông đi chân đất chạy trên cầu tàu, nhảy từng ba bậc một. Người phụ nữ trẻ trung xinh đẹp van nài những người đứng bên cạnh :

- Ðuổi nó hộ tôi với! Tóm lấy nó!

Thằng ăn cắp đã chuồn mất. Năm phút trôi qua. Bỗng một viên cảnh binh trẻ tuổi hiện ra. Tay viên cảnh binh đặt trên vai thằng ăn cắp đã xoáy chiếc ví.

- Ví của ai đây?

Chiếc ví màu đen, to, bóng loáng. Người phụ nữ trẻ trung xinh đẹp vui sướng vùng ra khỏi đám đông chạy bổ đến bên người cảnh binh.

- Của tôi! Chà, đội ơn ông quá!

Thằng ăn cắp đi chân đất, cởi trần, trên người không có chỗ nào mà túm được cả. Viên cảnh binh luồn tay vào nắm lấy mớ tóc dài giữ cho hắn khỏi chạy mất. Thân hình bẩn thỉu của thằng ăn cắp lộ ra từ những chỗ thủng ở chiếc quần lính cũ giờ đã biến thành mớ giẻ rách.

Viên cảnh binh trẻ tuổi bảo người phụ nữ :

- Mời bà theo tôi về bót.

- Ðể làm gì? Ví này là của tôi mà! Ai cũng trông thấy thằng cha này giật ví ở tay tôị

- Phải ghi lời khai của bà để trình tòa.

Họ đi về bót, viên cảnh binh và thằng kẻ cắp đi trước, người đàn bà theo sau. Nghe người phụ nữ khai xong, viên cảnh sát trưởng kinh tởm nhìn thằng ăn cắp người nồng nặc mùi súc vật chết :

- Thằng kia, mày không biết xẩu hổ à? Khỏe như con lừa ấy! Giá đi làm ăn gì có phải hơn không!...

Thằng ăn cắp thong thả ngẩng đầu lên :

- Thế còn những kẻ khác làm nghề gì? - Nó nói.

- Câm ngay!

Viên cảnh sát trưởng hỏi người phụ nữ trẻ :

- Hanưm Ephendi, trong ví của bà có những gì?

- Tiền, sáp môi, chiếc gương, hộp phấn...

- Có bao nhiêu tiền?

Người phụ nữ nín lặng. Viên cảnh sát trưởng thò tay định cầm chiếc ví nằm trên bàn, nhưng người phụ nữ ngăn lại :

- Xin ông đừng mở ra! Trong ví tôi có... thôi, ông để tôi mở lấy.

Song viên cảnh sát trưởng đã cầm lấy chiếc ví và dốc ra mọi thứ bên trong: hộp sáp môi, chiếc gương, hộp phấn, ít tiền lẻ và... 200 đồng đôla.

- Bà lấy tiền đôla này ở đâu ra? - Viên cảnh sát trưởng hỏi.

- Tôi không thưa kiện gì người này cả - Người phụ nữ chỉ tay vào tên ăn cắp nói vội - Tôi chỉ yêu cầu cho tôi xin lại chiếc ví, tôi về!

- Tôi đang hỏi về số đôla này.

- Lạy Trời, mà thôi, tôi cũng chẳng cần chiếc ví nữa. Cứ để lại chỗ các ông cũng được. Tôi đi về đây.

- Bà không về được! Bà lấy đôla ở đâu ra?

Người phụ nữ cúi mặt xuống :

- Madam Eleni mới đưa cho tôi sáng nay.

Thằng ăn cắp ngẩng đầu lên ngó viên cảnh sát trưởng và cười khẩy.

- Thế Madam Eleni này ở đâu?

Người phụ nữ thì thầm tiết lộ địa chỉ.

Thế là cảnh sát trưởng cảnh binh, thằng kẻ cắp và người phụ nữ lên xe hơi của sở cảnh sát đi đến nhà madam Eleni. Ngay trong gian phòng đầu tiên họ chạm trán phải một cặp đang ở trong tư thế không lấy gì làm tao nhã cho lắm. Trong khắp sáu căn buồng, viên cảnh sát trưởng bước chân vào bất kỳ chỗ nào cũng đều thấy những cặp như vậy cả.

Cảnh sát trưởng xông tới madam Eleni :

- A, chính mụ là chủ nhà chứa. Chúng ta đã hoài công tìm kiếm mụ Eleni suốt sáu tháng nay đây! Mụ lấy đâu ra số tiền đôla này?

- Có một khách chơi là Rida trả cho tôi.

Những người đàn ông vừa bị bắt gặp trong cảnh bậy bạ ấy được thả ra, vì họ la đàn ông. Còn đàn bà thì vì không phải là đàn ông nên bị đưa đến nhà thương ở Ahưcapư để khám bệnh. Sau đó viên cảnh sát trưởng, thằng ăn cắp, người phụ nữ xinh đẹp và madam Eleni lại đi xe hơi của sở cảnh sát đến nhà Rida. Tại nhà Rida, trên tầng thứ 7, đang tiến hành xây dựng. 

- Các người làm gì ở đây?

- Có gì đâu!

- Có gì đâu à?! Thế công nhân với những người coi việc này là cái gì? Nghĩa là các người đã xây nhà phạm pháp!

Thằng ăn cắp ngẩng đầu lên nhìn viên cảnh sát trưởng và lại cười khẩy. Sau khi đã lập biên bản về việc xây dựng bất hợp pháp, cảnh sát trưởng hỏi Rida :

- Anh lấy số đôla này ở đâu?

- Ali đưa cho tôi.

Cảnh sát trưởng gọi dây nói đến Cục an ninh xin một xe vận tải kín mít. Tất cả số hành khách cũ và Rida lên xe. Họ đến nhà Ali.

Cảnh sát trưởng hỏi Ali :

- Ông có đưa số tiền đôla này cho Rida không?

- Có!

- Sao ông lại đưa cho hắn?

- Ông ta bán sắt làm nhà cho tôi.

Cảnh sát trưởng quay lại Rida :

- Sắt làm nhà? Thế anh có giấy phép không? Không à? Thế đấy!... Nghĩa là anh lại còn đầu cơ cả sắt nữa!

Sau đó hắn lại hỏi Ali :

- Anh lấy tiền đôla này ở đâu?...

- Tôi được bạc đêm qua ở nhà Huxây.

Thằng ăn cắp vẫn luôn luôn cúi đầu xuống lại ngẩng lên nhìn viên cảnh sát trưởng và cười khẩy. Người cảnh binh, viên cảnh sát trưởng, thằng ăn cắp, ngườ phụ nữ khả ái, Rida và Ali ngồi lên xe vận tải đến nhà Huxây.

Trên những bàn trải dạ xanh có 10000 đồng, những quân súc sắc và cỗ bài. Sau khi những con bạc đã được đưa đến công tố viên, cảnh sát trưởng hỏi Huxây :

- Anh lấy đâu ra tiền đôla này?

- Chiếc tàu Ghêmisgơsêk sang Mỹ mới quay về. Nuri đưa cho tôi. Anh ta làm thợ máy ở đấy.

Các hành khách cũ và Huxây lên xe vận tải đi đến nhà người thợ máy Nuri. Trong nhà tay thợ máy Nuri này còn tìm thấy 10 cân thuốc phiện trắng nguyên chất. Nuri thú nhận là đã nhận tiền đôla của Ixan. Ixan tức thì bị bắt quả tang đang phạm tội ở tòa biệt thự trên đồi Bôcpho. Ở đây hắn sản xuất thuốc phiện trắng.

- Anh lấy tiền đôla của ai?

- Của Rêsan.

- Rêsan là ai?

- Hắn buôn lậu quần áo lót phụ nữ bằng nylông từ Bâyrút đưa về.

Thằng ăn cắp thong thả ngẩng lên nhìn viên cảnh sát trưởng và cười khẩy. Tất cả lại lên xe vận tải, bây giờ thì đến nhà Rêsan.

Rêsan nói đã cầm đôla của mụ Nêvin buôn quần áo lót nylông và áo tắm thun.

Song mụ này không có nhà. Mụ vẫn ở Pari hay La Mã như thường lệ.

Viên cảnh binh nói :

- Lạy Chúa, cũng may mà không có mụ ta ở nhà; trong xe cũng không còn chỗ nào trống nữa rồi.

Thằng kẻ cắp ngẩng đầu lên nhìn cảnh sát trưởng và cười khẩy.

Viên cảnh sát trưởng quát :

- Này, thằng bợm kia! Không việc gì mày cứ phải cười khẩy mãi thế! Rõ ràng là trong bọn này thì mày vẫn còn là kẻ nhẹ tội nhất!

Thằng bợm bị xử tội ăn cắp và ngồi tù ba tháng.

Bây giờ nó làm ăn lương thiện rồi. Và thấy bóng chiếc ví đầm đâu là nó tránh cho xa như tránh bệnh hủi vậy.

Cái kính

Một hôm, cách đây chừng 7, 8 tháng, có người bạn hỏi tôi:
- Tại sao anh không đeo kính?
- Làm sao tôi phải đeo?
- Tuổi anh bây giờ là phải đeo rồi chứ còn sao nữa. Không đeo, đến lúc mắt hỏng nặng, không nhìn thấy gì đâu!
Từ lúc người bạn đó ra về, mắt tôi tự dưng mờ hẳn. Nhìn gần nhìn xa đều không rõ nữa.
Lâu nay tôi vẫn thầm mong cho tóc chóng rụng, cho trán hói đi. Rồi đeo thêm chiếc kính vào cho ra dáng trí thức. Vì tôi cho như thế là dấu hiệu của một anh trí thức. Ngay như anh bán thịt bây giờ mà để trán hói và mang kính vào, tôi cho trông cũng không khác gì giáo sư đại học! Nhưng cái mơ ước ấy của tôi không thực hiện được, vì tóc tôi mỗi ngày một dày thêm. Thế thì ít ra tôi cũng nên sắm cái kính mà đeo vậy. Ai nhìn thấy tôi, người ta phải bảo: bác học đấy!
Vậy là tôi đi khám đốc tờ. Khám xong, ông này bảo tôi:
- Anh bị cận thị! 1, 75 đi-ốp!
Theo đơn ông ta dặn, tôi sắm một cái kính. Nhưng cứ động đeo vào là tôi thấy mặt mày sa sầm, buồn nôn không chịu được. Thậm chí có lần, nói vô phép các bạn, tôi nôn thật! Nôn thốc nôn tháo, nôn ra cả mật xanh mật vàng. Không đeo thì không nhìn thấy gì, mà đeo thì tuy nhìn thấy được, nhưng lại bị cảm giác buồn nôn. Thật đúng là khổ!
Một ông bạn khác thương hại bảo tôi:
- Tôi có thể giới thiệu với anh một ông bác sĩ giỏi. Anh hãy đến ông ta khám xem!
Ông bác sĩ này xem mắt tôi, rồi xem chiếc kính.
- Thằng cha lang băm nào cho anh đơn mưa cái kính này thế? Có phải anh bị cận thị đâu!
- Thế tôi bị làm sao ạ?
- Viễn thị ! 2 đi-ốp!
Tôi lại mua kính mới. Đeo chiếc kính này tôi không còn thấy chóng mặt buồn nôn nữa, nhưng lúc nào cũng bị chảy nước mắt. Đâm ra mắt tôi lúc nào cũng đỏ hoe; như khóc ai vậy. Tôi bị cái cảm giác thương xót rất lạ. Cặp kính này chỉ có đeo để đi đưa đám là hợp.
Một ông bạn thân tỏ vẻ ái ngại cho tôi:
- Thế này thì cậu đến mù mất! Cậu phải đi khám bệnh viện nhà nước xem sao! ở đấy họ khám cẩn thận. Lại có giáo sư nhãn khoa nữa, chứ không như mấy ông bác sĩ tư!
Bệnh viện nhà nước quả là có khác thật : máy móc nhiều, mà dụng cụ cái gì cũng sáng loáng.
Tôi được một giáo sư khám. Tôi kể cho giáo sư nghe cái bất hạnh của tôi:
- Người thì bảo tôi là cận thị, người thì bảo là viễn thị!
Giáo sư giận lắm :
- Quân ngu! Anh không phải cân thị, cũng không phải viễn thị, mà là loạn thị!
Theo đơn của giáo sư, tôi mua đôi kính khác. Cặp kính này tôi đeo vừa lắm, trông cái gì cũng rõ. Phải mỗi tội bây giờ cái gì như cũng lùi hẳn ra xa. Mấy bức tường trong căn buồn tôi sống hàng chục năm nay dường như bị lùi xa đến hàng ba chục thước. Tôi giơ tay chực bắt tay người quen, nhưng không sao với tới được. Định viết, giấy đã chạy xa khỏi tay đến hai thước. Nhìn vật gì cũng thấy bé tí xíu. Người thì chỉ bằng hạt đậu ván... Nhưng hại nhất là tôi không ăn uống gì được. Vì vừa ngồi vào bàn là đĩa thức ăn đã chạy đi xa hai chục thước rồi. Mùi súp nóng bốc ngay dưỡi mũi, nhưng cứ cầm thìa chực múc, thì bát súp đã ở cách xa hàng hai mét! Tôi không ăn uống cử động gì được nữa. Một anh bạn phải dắt tay tôi đến một bác sĩ khác tốt nghiệp ở Mỹ về. Khám xét cẩn thận xong ông ta bảo tôi:
- Đứa nào cho anh đơn mua cái kính này đây? Đúng là đồ lang vườn dốt nát ! Anh cứ kiện lên phòng công tố cho nó bỏ mẹ!
- Thôi ! Cứ để thánh Ala trừng phạt hắn ! - Tôi nói.
Tôi lại thay kính mới. Bây giờ mắt tôi nhìn cái gì cũng hoá hai. Nhà tôi đang bảy người, bỗng nhiên thành mười bốn. Mỗi người lại có một người giống hệt mình. Thật tôi chưa bao giờ thấy chuyện lạ như vậy. Chả lẽ lại có những người giống nhau đến mức độ như thế hay sao? Vô lý quá! Nhìn xuống chân thì thấy bốn chiếc ủng, nhìn bàn tay thì thấy có mười ngón!
Tôi đến một ông bác sĩ khác. Ông này học ở Đức về.
- Ai bảo anh đeo kính này?
- Làm sao ạ?
- Sai chứ còn sao nữa!
Hoá ra một mắt tôi bị viễn, còn mắt kia thì cận. Vị danh y mới lại ghi cho tôi chiếc kính khác. Bây giờ tôi không phân biệt được sáng tối ưữa. Xung quanh tôi tối như hũ nút.
- Đứa dốt nào ghi cho anh chiếc kính này vậy hả? Mắt anh hoàn toàn bình thường, có làm sao đâu?
- Nhưng tôi không thấy gì cả! Tối cứ như bưng ấy!
- Thế là anh bị quáng gà thôi, chứ chẳng có làm sao hết!
Lại uống thuốc, lại tiêm, lại kính mới... Bây giờ các vật ở xa trông lại hoá gần. Chân đáng lẽ leo lên tàu thuỷ, thì lại bước ngay xuống biển... Vì tàu chưa cập bến, nhưng trông cứ như đã ngay sát bờ. Không còn viên bác sĩ nào trong tỉnh là tôi chưa mò đến! Ông này bảo mắt phải tôi cận, mắt trái viễn thì ông khác nói ngược lại. Ông trước kêu bị loạn thị thì ông sau phán là bị đục nhân mắt. Đeo kính của cái ông bảo tôi bị đục nhân mắt, thì cái gì cũng xa màu xanh cả. Có ông còn đoán tôi bị chứng mù màu. Nhìn phía trước nhìn sang bên, nhìn xa nhìn gần, cái gì cũng biến thành hai, màu sắc lẫn hết. Đi trên đường thẳng mà tôi có cảm giác như bước xuống cầu thang, mỗi bậc cách nhau hàng bốn năm chục phân. Tôi cứ phải bước từng bước dài như lạc đà vậy.
Một lần, đang đi trên cầu, thế quái nào tôi bước hụt một cái, ngã lăn quay xuống dưới. Vì cứ tưởng những bậc cầu thấp hơn đến một mét. Cái kính bị văng đi làm tôi không nhìn thấy gì nữa. Cái gì cũng mờ mờ ảo ảo. Người ta đỡ tôi dậy:
- Cái kính của tôi đâu rồi? - Tôi hỏi.
Họ tìm thấy kính đưa cho tôi. Tôi đeo kính vào thì... Thánh Ala ơi!... Mọi vật bỗng trở nên sáng sủa rõ ràng quá ! Vật nào đúng vật nấy, rõ mồn một! Rõ như chưa bao giờ tôi có thể nhìn rõ vậy. Hay kính của người khác chăng? Không! Đích thị kính của tôi đây mà! Đúng gọng sừng to màu đen đây! Tôi sướng không sao tả được! Bây giờ thì đừng hòng tôi bước chân đến một anh bác sĩ mắt nào nhé! Tôi đã đọc được cả mấy dòng chữ nhỏ nhất trên báo và nhìn rõ cả tên chiếc tàu thuỷ đậu tít ngoài xa. Tôi đi về nhà, lòng vô cùng sung sướng.
- Kính của anh sao thế kia? - Vợ tôi hỏi.
- Làm sao?
Tôi bỏ kính ra xem. Ngón tay thò qua được cả lỗ gọng! Té ra mắt kính đã bị vỡ rơi mất rồi mà tôi không biết.

Cánh cửa xe Taxi

Người lái xe vừa kêu xong tên bến cuối " Cuôctulusơ", tôi đã bám ngay ở cửa xe. Nhưng giật mãi cánh cửa vẫn không mở. Tay nắm không tài nào xoay được. Người lái xe bảo:
-Vặn về bên trái !
Tôi vặn về bên trái. Tay nắm vẫn không xoay. Người lái xe lại hét to từ bên trong :
-Bên trái ! Đã bảo là bên trái cơ mà ! Anh chưa bao giờ ở trong quân đọi hay sao ?
Tôi nghĩ, chả lẽ mình quên mất đâu là tay sao đâu là tay phải thật rồi sao ? Đằng sau xe chúng tôi đã ùn lại một dòng xe : cả xe con, xe tải, xe chở khách. Cảnh sát giao thông hú còi inh ỏi.
-Xoay sang trái đi !
Vẫn không mở được.
Người lái xe nhoài người ra mở cửa, và tôi chui lên xe. Ô tô chuyển bánh. Người lái xe cáu thực sự. Sao lại có người tối dạ đến như thế được nhỉ ! Đến giờ vẫn không phân biệt được đâu là bên trái, đâu là bên phải. Người nào cũng giải thích. Mà một việc quá đơn giản. Xoay sang trái một cái là xong !
Không phải nói khoe, nhưng tôi được cái tính rất tốt nhịn. Một khi tôi đã sai thì mặc cho người ta chửi mắng đến mấy, cũng không bao giờ tôi cãi lại một câu.
Anh lái xe tiếp tục lầu bầu :
-Không hiểu loại người đến cửa xe tắc-xi cũng không biết mở thì sống trên đời này làm gì nữa !
Mặt tôi đỏ bừng vì xấu hổ. Nhưng suy cho cùng, anh ta đúng, và hành khách ai cũng đồng tình với anh ta.
-Chẳng qua là do tính bừa bãi cẩu thả thôi anh ạ.
Một ông béo chêm vào.
-Cái dân ta cẩu thả lắm !
-Ôi tôi ngán quá rồi ! Có lẽ phải mở lớp riêng chuyên dạy cách mở cửa xe mất !
-Ồ không, anh bạn ơi, có dạy người ta những thành tựu văn minh cũng vô ích thôi. Kẻ nào sinh ra đã ngu rồi thì dạy mấy cũng chẳng làm hắn ta thông minh lên được đâu.
Đến quảng trường Êminhiô ông béo kia muốn xuống. Thì đây đến lượt ông ta mở cửa không được. Lần này anh lái xe quát tháo với ông ta:
-Bên phải ! Vặn tay nắm sang bên phải !
-Không mở được anh ạ .
-Ai bảo ông vặn sang trái ? Đ.mẹ cái nhà ông "tẩm" ! Ở ngoài thì vặn sang trái, còn ở trong phải vặn sang phải chứ !
-Nhưng cái tay nắm chết tiệt này không thể nào xoay được. Sang trái sang phải đều không được.
Anh lái xe lại phải nhoài người ra mở hộ. Ông béo cố lách người chui ra ngoài. Người lái xe lúc nãy đã cáu lắm, quay sang chửi tục liên mồm. Không đủ sức chịu đựng những cái đó, tôi bỏ ý định đến Cuôctulusơ, nhưng không dám xuống vì sợ không mở được cửa.
-Ngu như bò!...
-Bác tài ơi, tôi xuống đây...
Tôi cầm tay nắm xoay sang phải. Đội ơn thánh Ala, tôi đã ra được ngoài. Ban nãy tôi để ý cách người lái xe mở cửa quả không uổng công. Tôi chờ xe khác.
-Đi Cuôctulusơ à ?
-Vâng.
Xe đỗ ngay trước mặt tôi. Không đợi người lái xe chửi , tôi thử xoay sang bên trái . Nhưng không xoay được. Tôi ấn mạnh hơn. Mạnh đến tê cả tay.
-Ấn lên trên ! Ấn lên trên ! - Người lái xe kêu to.
Tôi kéo tay nắm lên trên - cửa mở ra. Anh lái xe bắt đầu càu nhàu:
-Dân Xtămbun toàn những đồ vô tích sự !
-Chỉ được cái nhong nhong suốt ngày ngoài đường !
-Cửa xe Tắc-xi cũng không biêt mở thì đừng sống trên đời này làm gì nữa, cũng mang tiếng là người!...
Các bạn thử chịu đựng những câu nói mỉa mai châm chọc như vậy xem ! Cả lái xe và hành khách đều cho là tôi có lỗi.
Đến Carakiô có người muốn xuống nhưng không mở được cửa.
-Kéo lên trên ! - Anh tài xế không nói, mà quát lên.
-Nó không lên !
-Ấn nào !
-Ấn rồi, nhưng vẫn không lên.
Anh lái xe thò tay mở cửa, ông khách bước xuống, tôi cũng vội bước theo. Vì chỉ sợ lúc nữa chính tôi cũng không mở cửa được. Vậy là tôi xuống Carakiô. Vất vả lắm mới bắt được xe tắc-xi. Tôi xoay tay nắm sang trái, không được, sang phải, cũng không được. Kéo lên - Ôi ! Ấn xuống - Chà ! Không làm sao mở nổi. Tôi đã cầm chắc bị nghe chửi. Xoay nắm bốn phía đều vô hiệu.
-Đẩy mạnh ! Đẩy thật mạnh !
-Về phía nào ?
-Về phía phải đẩy chứ còn về phía nào ! Thế anh không biết đẩy hay sao ? Đẩy mạnh vào trong !
Từ bé tôi chưa thấy cửa tăc-xi phải đẩy vào trong để mở.
-Không đẩy cửa mà đẩy tay nắm !
À, đây rồi, may quá ! Cửa đã mở ! Còn anh lái xe ?
Bạn tưởng anh ta im lặng sao ?
-Không người nào là không phải dạy...
-Không phải người, mà là lừa ! Ông khách ngồi ngay phía ngoài chêm vào.
-CỬa chưa đóng ! - Anh lái xe quát to ngắt lời ông ta.
Ông khách mở cửa rộng hơn một chút rồi "sập" mạnh một cái - không được ! Ông ta "sập" mạnh cái nữa - vẫn không được.
-Kéo mạnh vào, - người bên cạnh nhắc ông ta.
Bốp ! Xình ! Xình !
-Nhẹ thôi, nhẹ thôi - anh lái xe mắng ngay.
-Không tôi phạt ông hai nhăm curusơ bây giờ !
Nhoài người ra đóng cửa, anh lái xe vẫn chưa thôi !
-Tuần nào cũng chữa cửa ! Kiếm được bao nhiêu vào tiền chữa cửa hết ! Không phải công việc nữa, mà đúng là cực hình ! Ở nhà ông không có cửa hay sao ? Cửa này giống như đồng hồ ấy, chỉ sập nhẹ một cái là đóng thôi !
Một hành khách muốn xuống bến Galataxarai. Cửa không mở được. Lại quát tháo, chửi mắng, lại sang phải, sang trái, lên trên, xuống dưới...Cuối cùng cửa cũng mở, và tôi lại theo ông khách bước xuống ngay.
-Xe đi Cuôctulusơ phải không ?
-Phải,xin mời !
Nói "xin mời" thì dễ, nhưng cứ thử lên xem ! Tôi cầm lấy tay nắm. Nâng lên trên không được, kéo xuống dưới cũng không được, vặn sang trái, sang phải đều không ăn thua, đẩy vào trong cũng vậy...
Mẹ kiếp ! Tôi cố hết sức. Đến đại lực sĩ Iuxun sống lại cũng không mở được cánh cửa này.
-Kéo về phía mình !
Chà ! Hóa ra bí quyết là ở chỗ đó ! Tất nhiên bác tài lập tức lên lớp cho tôi một bài. Nhưng không, tôi không thể nhịn được nữa:
-Này, người anh em - tôi bảo anh ta - Mỗi xe cấu tạo một khác. Chúng tôi có lỗi gì trong chuyện đó ? Loại thì vặn sang bên phải, loại vặn sang bên trái, loại kéo lên, loại ấn xuống, loại đẩy vào trong, loại thì kéo ra ngoài...
Anh tài xế điên tiết thật sự:
-Chả nhẽ những cái vặt vãnh như thế mà cũng không nắm được hay sao ? Xe "Ford" thì tay nắm xoay sang bên trái, "Studebaker" thì tay nắm xoay sang phải, "Chevrolet" thì đẩy vào trong, "Khimanôp" thì kéo về phía mình, "Fiat" thì đầu tiên vặn sang phải, rồi ấn mạnh, "Biuki" thì đơn giản nhất: lúc đầu xoay sang trái, sau đó sang bên phải, rồi hơi kéo về phía mình một chút, sau đó hơi nâng lên một chút rồi kéo thật mạnh xuống, sau đó lại hơi kéo về phía mình một chút, ấn nhẹ một cái rồi đẩy vào - thế là xong, cửa mở ngay...
Anh lái xe cứ liến thoắng kể tên các loại xe và cách mở cửa của từng loại. Nghe anh ta nói mới ngọt làm sao ! Nhưng cuối bài diễn thuyết của mình anh ta vẫn mắng cho tôi mấy câu:
-Chỉ có đồ ngu mới không biết những chuyện đơn giản như thế !
Có một ông khách cũng lên tiếng ủng hộ anh ta:
-Đúng là ngu quá sức ! Cả thảy có độ hai ba chục loại ô tô. Sống ở Xtămbun mà không thuộc nổi những chuyện như vậy thì đem vứt xuống biển cho rồi...
-Đúng thế - anh lái xe sung sướng họa theo - người như thế chết quách đi, sống làm gì !
-Ngữ ấy chỉ đáng nhai rơm rạ...
Ông khách vừa lên tiếng sát mạt tôi xuống bến tăc-xi. Nhưng ông ta chưa kịp chui ra khỏi xe bỗng kêu váng lên:
-Ái-ái-ái ! Ái-ái-ái !
-Cái gì thế ? Làm sao vậy ?
Cho chết. Đồ con lợn ! Hắn bị cánh cửa kẹp ngón tay cái. Máu chảy ròng ròng, còn hắn thì cứ đứng và chửi :
-Cái cửa chó chết ! Trong đời này chưa bao giờ thấy cánh cửa nào chết tiệt như vậy !
Trong khi hắn cứ đứng than vãn, người lái xe đã cho tăng hết ga và chúng tôi lao về phía Khabie. Ở chỗ đó có một ông khách muốn lên xe nhưng không sao mở được cửa. Cửa xe nặng như cửa pháo đài. Tôi nói không sai, giá như quốc vương Mêchmet Phatikhơ, người hồi xưa cứ mỗi tuần mở cửa thành phố một lần, có sống lại cũng không thể mở nổi.
-Ấn vào! Tôi bảo ông ấn hộ cái ! - Người lái xe hét to .
-Ấn vào cái gì ?
-Lần đầu tiên ông đi ô tô hay sao ? Ấn vào cái nút chứ còn ấn vào cái gì !
Các bạn có biết cái nút ấy nó nằm ở đâu không ? Nếu không các bạn đoán thử xem. Nó nằm ở trong xe, sau tấm kính cửa sổ. Tôi ấn vào nút, còn ông khách ở ngoài ấn vào tay nắm, và cửa mở ra. Tôi từ từ nhảy xuống đường.
Tôi quyết định đoạn còn lại sẽ đi bộ.
Nhưng một chiếc xe ở đâu bỗng đỗ ngay bên cạnh tôi.
-Bác về đâu ?
-Cuôctulusơ !
Tôi nhìn bác tài. Một người đứng tuổi. Tôi nghĩ bụng, chắc ông này không chửi bới. Trong xe có ba hành khách. Mọi chuyện đều tốt đẹp, nếu như...cửa mở ra được. Bây giờ tôi đã biết mỗi loại xe đều có cách mở riêng của nó. Nên trước khi sờ tay vào nắm xe tôi hỏi ngay:
-Xe mác gì đây bác ?
-"De Soto"
-"De Soto" à ? Loại xe này mở như thế nào nhỉ ? Không thấy cái tay nắm nào cả...
-Đẩy !
Tôi đẩy.
-Ấn !
Tôi ấn.
-Kéo ! Kéo về phía mình ! Xoay đi !
-Tôi xoay rồi.
-Xoay mấy vòng ?
-Hai.
-Không, xoay lại đi. Phải ba vòng cơ!...
Bác tài giúp tôi, nhưng chính bác ta cũng không mở được. Cuối cùng, với sự hợp tác của tất cả - lái xe và hành khách bên trong - Tôi thì ở ngoài- chúng tôi mới mở được cửa. Nhưng bây giờ lại không đóng được. Tôi kéo, người lái xe kéo - không đóng ! Thấy vậy tôi bèn lấy hết sức đóng thật mạnh làm cả cái xe rung ầm ầm...Không biết ở chỗ nào nghe "sập" !
-A ha ! Đóng được rồi ! - Bác tài vui vẻ reo lên.
Chúng tôi bắt đầu lên đường. Ông tài không lúc nào ngơi mồm. Xe ông ta giá những năm chục ngàn lia, vậy mà trong vòng có một năm hành khách đã khéo biến nó thành mớ sắt vụn ! Không ai có chút hiểu biết gì về cách lên xe, cách đóng mở cửa...Tháng nào cũng phải sửa...Và những lời kêu ca khác đại loại như vậy. May mà lần này những lời mắng nhiếc ấy không nhằm vào tôi.
Bến cuối cùng - Cuôctulusơ. Một hành khách định mở cửa. Lập tức tôi muốn khoe ngay những hiểu biết của mình:
-Đây là xe "De Soto". Nhấc tay nắm lên rồi kéo về bên trái.
Hành khách thứ hai vội chạy đến giúp, tiếp đó là hành khách thứ ba. Đích thân bác tài vừa càu nhàu vừa ra mở hộ. Nhưng không ai mở được. Chúng tôi bắt đầu đẩy mạnh từ phía bên kia- cũng không ăn thua gì. Chắc chúng tôi bị kẹt ở đây mất. Bác tài hì hục toát mồ hôi, văng ra đủ mọi thứ tục tĩu nhất...Một số chúng tôi loay hoay với cánh cửa bên phải còn số khác thì cố nậy cánh bên trái. Nhưng cả hai cánh cứ như những cánh cửa sổ ma trong chuyện cổ tích - cố thế nào chúng cũng không chịu mở.
-Kéo nút ra ! Ấn vào ! Tì thật mạnh !
Phía sau chúng tôi ùn cả lại một dòng xe điện, xe ô tô. Có tiếng còi cảnh sát giao thông. Bác tài phải đánh xe vào sát vỉa hè. Một ông khách nóng toát mồ hôi phải cởi áo vét. Một người lấy chân đá thình thịch vào cánh cửa. Một bà đi cùng xe với chúng tôi cứ hét toáng lên:
-Cứu tôi với ! Cứu tôi với !
-Khẽ mồm chứ bà ! Đừng làm người ta thêm hoang mang. Người ta lại tưởng chúng tôi bị bắt cóc bà.
Một viên cảnh sát chạy đến. Người bắt đầu xúm đông lại.
-Có chuyện gì thế ?
-Cửa không mở được. Người trong xe không ra được. Bà khách khóc thút thít, ông tài thì văng những lời lẽ tục tằn nhất chửi hành khách làm hỏng cả cánh cửa, đám đông thì cứ ôm bụng cười...
-Có ai có rìu không ?
-Rìu không mở được đâu. Phải dùng búa !
-Tốt nhất là gọi thợ đến...
Trời đã bắt đầu tối. Chúng tôi vẫn bị nhốt trong xe. Khán giả và những người quân tử mỗi lúc một đông . Cửa thì vẫn không mở được. Một anh lái xe khác mách nước cho bác tài của chúng tôi:
-Này, anh bạn, hãy cho xe đến Ênisekhia. Ở đó có ông thợ rèn tên là Yankô, ông ta mở được đấy ! Hôm qua tôi chở khách đi Biucđere cũng gặp chuyện như vậy. Vặn hết hơi cửa vẫn không mở. Đến năm hiệu sửa xe nhờ mở cũng không được, cuối cùng đến ông Yankô mới mở được đấy !
Nghe lời khuyên của anh ta, chúng tôi đến Ênisekhia tìm hiệu sửa chữa của ông Yankô. Tất nhiên ông đã về nhà. Người ta cho người đến nhà tìm ông. Chúng tôi thì sắp chết ngạt trong xe. Một giờ, có khi đã hai giờ trôi qua. Cuối cùng ông thợ đến. Ông loay hoay với cánh cửa của chúng tôi một lúc rồi bảo:
-Các ông phải đến Taclabasư, ở đấy có ông thợ tên à Ybô, chuyên môn chữa khóa, ông ta sẽ mở được.
Chúng tôi đi tìm ông Ybô.
-Cái lẫy khóa bị rơi vào bánh răng - Ông Ybô giải thích.
-Thế phải làm thế nào bây giờ ?
-Bây giờ tối rồi, không làm được đâu. Để mai ban ngày xem may ra thì chữa được.
Nghe thấy thế chúng tôi ai nấy van nài:
-Ông Ybô, xin hãy cứu chúng tôi, bao nhiêu hy vọng đặt cả vào ông ! Ông muốn lấy bao nhiêu chúng tôi cũng xin trả. Một trăm, hai trăm cũng được.
Bà khách lại bắt đầu thút thít:
-Trời ơi ! Làm sao bây giờ ? Làm thế nào báo được cho chồng tôi bây giờ ?
Cuối cùng ông Ybô cũng thương hại chúng tôi và bắt tay làm. Nhưng đến khoảng mười hai giờ đêm ông kiệt sức.
-Không được. Việc này mất thời gian lắm. Phải chui qua cửa sổ mà ra vậy !
Mọi người để bà khách ra đầu tiên. Bà này thò đầu qua cửa sổ, những người ở ngoài đường kéo bà ta ra. Có một ông khách béo quá đẩy thế nào cũng không qua lọt. Tiếp theo đến lượt tôi. Cuối cùng tôi lại được hít thở bầu không khí tự do ! Sau đó chúng tôi lại bắt tay kéo ông béo. Người ta gọi cả tôi đến giúp một tay. Khi lôi được một nửa thì ông ta hoàn toàn bị mắc kẹt trong cửa sổ, kéo ra không được mà đẩy vào cũng không xong ! Thành thử ông ta cứ nằm vật người trên thành cửa sổ, nửa người trong xe, nửa người ở ngoài.
-Cố giúp tôi với - ông béo lạy van. Lúc này chúng tôi muốn đẩy ông trở lại cũng không được nữa.
Lát sau tôi cũng bỏ đi nên không biết sự việc cuối cùng kết thúc ra sao. Nhưng các bạn có thể dễ dàng đoán ra được, kể từ đó không bao giờ tôi dám đi ô tô đến Cuôctulusơ.

 Cậu cho bao nhiêu thì cho

Bốn năm nay chàng chưa đi xe taxi. Nhưng hôm nay chàng phải đi. Đơn giản là cần phải như thế. Vì chàng đang đi cùng cô gái mà chàng sắp cưới.

Trong số những chiếc taxi đậu ở bãi họ chọn cái cũ nhất. Dễ hiểu là xe càng mới bao nhiêu thì tái xế càng dễ "chém" hành khách bấy nhiêu.

May cho họ, bác tài cũng là người đứng tuổi. Tất nhiên một người lái xe có kinh nghiệm thái độ với khách cũng khác.
Họ ngồi vào xe. Bác tài bật đồng hồ cây số. Chàng khẽ liếc nhìn cái máy đếm tiền: 60 - 65- 70 - 75...

- Thời tiết hôm nay đẹp quá, cậu nhỉ?
- À...vâng...phải...rất đẹp

105 - 110 - 120...Tíc tắc, tíc tắc, tíc tắc. Chiếc đồng hồ liên tục kêu.
Cô gái hỏi:
-Có chuyện gì vậy? Trông anh đăm chiêu quá!
- Kh-ô-ô-ng...Không có gì! Thật mà!Anh thề là hoàn toàn không có chuyện gì.

Tíc tắc...
-Nhưng sao vẻ mặt anh có vẻ căng thẳng thế?
- Anh không biết. Hi-hi! Trái lại là đằng khác. Anh rất vui. Hi-hi!

355,tíctắc,360,tíctắc...
-Bác tài, chúng tôi xuống đây.
Giấu không cho cô gái biết, chàng liếc nhanh đồng hồ đếm tiền: 395 curuso . Chàng nhẩm ngay trong đầu. Thôi cứ cho là 4 lia. Mình sẽ trả gấp đôi là 8 lia. Khách mà đi cùng với bạn gái bao giờ cũng bị quát nhiều hơn. Không sao, cứ cho hẳn là 10 lia đi!

-Tôi phải trả bao nhiêu đây, bác tài?
- Cậu cho bao nhiêu thì cho.
- Thế không được. bác cứ cho biết hết bao nhiêu?
-Ôi, thưa cậu, đây là cái xe, chứ không phải ngựa, cũng không phải lạc đà, cậu cho bao nhiêu tôi xin bấy nhiêu.
-Kh-ô-ô-ng! Để cả tôi lẫn bác không ai phải áy náy.
-Thôi cậu muốn cho bao nhiêu cũng được tôi không có chê nhiều, chê ít gì cả.
- Lạy thánh Ala! Nhưng làm sao tôi biết với bác bao nhêiu là nhiều bao nhiêu là ít?
- Tôi sẽ không nói đâu. cậu thấy trả được bao nhiêu thì cậu trả bấy nhiêu.

Không ngờ trên đời, lại còn có những người tốt như thế, dễ dãi, không đòi hỏi, ăn nói lại nhẹ nhàng, lịch sự! Nếu trả cho bác ta 10 lia liệu có ít không nhỉ? Với đoạn đường như thế này mà đi taxi tuyến cũng đã hết 6 lia rưỡi rồi.

-Thôi, ông bác à, bác đừng làm tôi tôi khó xử nữa. Xin bác cứ nói thẳng cho tôi biết bác muốn bao nhiêu?
- Cậu đừng băn khoăn làm gì. cậu thấy cần trả bao nhiêu cậu cứ trả. Tôi không phải người tham lam. Chả lẽ tôi lại dám chê "ít quá" hay sao. cậu cho được bao nhiêu thì cũng là cảm ơn cậu.
-Thôi được, nhưng chả lẽ không có biểu giá à? Làm sao tôi biết tôi phải trả bao nhiêu?
- Cậu ơi chúng tôi là con người mà. Chúng ta đã đi đoạn đường khá dài. Cậu cứ trả bao nhiêu mà cậu thấy là phải.

Chàng sợ không phải là trả ít quá, mà sợ là đoán nhầm và trả nhiều. Được rồi. Đã thế thì mình làm theo ý mình. Chàng rút trong ví ra một đồng 10 lia và 2 lia rưỡi nữa, rồi đưa cho bác tài:
- Đây, bác cầm lấy!

Bác tài vung vung đồng tiền trong tay:
- Thế là thế nào?
- 12 lia rưỡi
- Cái gì cậu điên à? - bác tài kêu lên- vào thời gian khuya khoắt thế này?

Cô gái nói:
- Cách đây 2 hôm chúng tôi cũng đi quãng đường đúng thế chỉ hết có 7 lia rưỡi.

Bác tài ném tiền vào mặt chàng thanh niên
- Cầm lấy mà uống nước trà!

Tiền rơi xuống đất giữa chỗ người lái xe và chàng thanh niên đứng
- Thật là xấu hổ! Phải biết ngượng trước mặt bạn gái chứ!

Chàng thanh niên đưa thêm 2 lia rưỡi nữa.
Gã tài xế gân cổ hét lên:
- Cái gì? Anh định bố thí cho ăn mày chắc? Đây không thèm! Phải có lương tâm chứ! Mình tưởng hắn là người lịch sự nên bảo hắn "Cậu cho bao nhiêu thì cho". Vậy mà hắn?...

Để bắt gã tài xế im mồm, chàng thanh niên sẵn sàng dốc hết cả ví tiền cho gã. Gã đã sỉ nhục chàng ngay trước mặt người bạn gái! Chàng rút thêm tờ 5 lia nữa. Nhưng gã tài xế vẫn nói oang oang:
-Xem kìa! hắn dẫn bạn gái lên xe ngồi, mình cứ tưởng hắn là người lịch sự tử tế! Hoá ra chỉ được cái mẽ ngoài. Khi tôi nói "cho bao nhiêu thì cho" thì như thế không có nghĩa là tôi xin của bố thí! Tôi đòi số tiền tôi được hưởng, hiểu chưa?

Nếu gã tài xế không thèm cầm tiền mà bỏ đi thì sao đây? chàng trai bèn rút thêm ra 5 lia nữa, rồi nhặt những đồng tiền vương vãi dưới đất đưa cả cho gã lái xe.
Gã này cần tiền. Rồi mở khóa cho xe nổ. Chiếc xe đã lăn bánh mà gã lái xe vẫn còn tiếp tục lải nhải:
- Tất nhiên là lỗi ở mình. Lẽ ra không nên cho loại người này lên xe! Mình nói với hắn như một người quý phái lịch sự: "Cậu cho bao nhiêu thì cho". Thế mà hắn còn giở trỏ đểu với mình. Con người bây giờ không còn chút lịch sự, tử tế gì.

Chàng trai và cô gái đi về phía sòng bạc ngoại ô. Chàng cảm thấy mình thật đau khổ. Trong đầu chàng vẫn văng vẳng những lời lẽ thô bỉ của tay lái xe. Giá chàng đưa cho hắn nhiều hơn! Giá chàng đưa đúng số cần phải đưa!
- Phong cảnh ở đây đẹp quá, anh nhỉ? - cô gái khẽ lên tiếng!
- Cái gì?
- Em bảo: "phong cảnh ở đây đẹp quá"!
- Cô nói đi, cô cần bao nhiêu?
-Em không hiểu!
-Tại sao cô không nói thẳng ra cô muốn bao nhiêu tiền?

Cô gái quay phắt người, rồi không thèm ngoái lại, chạy băng băng xuống chân đồi. Cô cứ cắm đầu cắm cổ chạy thật nhanh.
Và mọi chuyện thế là chấm hết.

Chát xình chát chát bùm

Nguồn: hoibi.net

Tôi đã hiểu được thấu đáo điều này: con người cần phải làm mọi việc cho đúng lúc, phù hợp với lứa tuổi của mình. Nếu không sẽ thành trò cười cho thiên hạ. Người ta nói vậy mà đúng: ai đến 54 tuổi đầu còn chơi bời phá phách thì kẻ ấy sẽ không còn được yên ổn ở trên cõi đời này. Nếu anh ta nhất định muốn chơi bời thì hãy chơi bời vào cái tuổi 20, không thì 30 đi. Chứ tôi đây - cầu trời phù hộ cho bạn khỏi phải thấy cảnh ấy - lại chơi bời vào lúc 58 tuổi đầu. Và nếu như ngày hôm nay tôi đang phải ngồi trong nhà thương điên thì ngoài bản thân mình ra, tôi không còn biết buộc tội cho ai được nữa. Tôi đã bị trừng phạt thích đáng về tội chơi bời không đúng thời đúng tuổi.

Cầu xin đấng Ala giữ gìn cho bầy con của Ngài khỏi lầm đường lạc lối! Tôi có thằng con trai học năm cuối cùng ở trường Đại học Bách khoa và 1 đứa con gái, cháu nó lại xinh đẹp nên chúng tôi phải vất vả lắm mới buộc nó học hết được bậc trung học, nó đi lấy chồng rồi. Tôi đã có 2 đứa cháu ngoại...

...Thôi, để tôi kể cho các bạn nghe từ đầu - tôi đã phát rồ và phải vào nhà thương điên như thế nào. Bạn thấy đấy, tôi có nói nhảm đâu, tôi đang nghị luận 1 cách bình thường đấy chứ. Tôi có thể đặt câu không kém gì Exat Mamut. Tôi nói còn chí lý và logic hơn cả nhiều nghị sĩ nữa kia. Nhưng dù sao thì tôi cũng đang ở trong nhà thương điên. Nguyên nhân mọi chuyện chỉ là tại chát xình chát chát bùm...

Vâng! Kẻ tôi tớ trung thành của các bạn đây vốn là luật sư. Bạn còn nhớ xưa kia ta từng có 1 trường luật đấy chứ? Tôi tốt nghiệp chính cái trường ấy đấy. Mà còn được xếp vào loại "ưu" nữa kia, giờ thì gọi là "giỏi" ấy mà! Quả tình tôi là 1 luật sự, song không ở trong số những kẻ đi cãi cho bọn "chó sói" khét tiếng mổ thịt cả mẹ, cả chị, cả vợ, cả con gái và hàng chục mạng người thân thích khác. Những chuyện ly dị, cãi cọ trong gia đình và mọi thủ đoạn buôn bán rắc rốit ôi cũng chẳng nhận cãi làm gì. Đã mấy năm nay rồi, tôi chỉ là luật sư ăn lương nhà nước tại 1 sở nọ, nghĩa là làm cố vấn tư pháp.

Tất cả bạn đồng học của tôi đều đã trở thành những ông hoàng. Lần nào đến văn phòng của họ tôi cũng không giấu nổi vẻ ngạc nhiên. Không, lạy giời, tôi không ghen tị với ai cả, nhưng mỗi khi trông thấy các cô đánh máy trẻ măng của họ, tôi không tài nào nhịn liếm môi được. Như tôi đã nói đấy, tôi đã bỏ lỡ mất thời cơ, không làm đúng lúc cái công việc đáng lẽ phải làm và bây giờ thì đứng nhìn người khác mà...

Cuối cùng, tôi không chịu được nữa. Tôi bèn gửi đăng báo: "Văn phòng luật sư cần mướn 1 nữ thư ký trả lương hậu." Tôi có nghe nói trên thế giới này đàn bà nhiều hơn đàn ông, nhưng nhiều hơn bao nhiêu thì tôi chịu không hình dung nổi. Ai đến xin làm nữ thư ký cũng ngắm nghía tôi như người đi tậu nhà vậy. Họ đưa ra hàng tràng câu hỏi, tựa hồ không phải tôi muốn mướn họ, mà họ định mướn tôi ấy. Và sau mỗi cuộc lục vấn như vậy họ bỏ đi, buông thõng 1 câu:

-Để tôi nghĩ xem và trả lời sau.

Tôi không nhớ là trong đời tôi đã có bao giờ phải tốn nhiều nước bọt đến thế hay không. Đồng thời tôi cũng thấy khiếp sợ... Ngày thứ 3 sau khi đăng báo, có 1 cô đến văn phòng tôi. Không phải 1 cô gái thường đâu mà là 1 hồ ly tinh hiện hình thì đúng hơn! Bạn đừng nóng ruột, tôi sẽ tả kỹ cô nàng và bạn sẽ phải tin tôi thôi. Trên vai, cô ta đeo 1 cái sắc như loại các sĩ quan vẫn mang khi diễn tập, chỉ khác cái là to gấp đôi. Chiếc váy cô ta mặc là ưtứ váy mà ta không thể nào hiểu nổi đâu là trên, đâu là dưới ưữa. Và dưới chiếc váy "giật gân" ấy là 2 bắp chân nõn nà tựa hồ 2 quả ô liu khêu gợi: "Hãy ăn tươi nuốt sống chúng tôi đi!" Đôi chân để trần đi giày cao gót, mớ tóc lộng lẫy chấm đến vai...

"Ôi, trời đất, nhân danh Đấng Sáng Thế, xin hãy cho tôi có đủ sức!" - tôi thoán nghĩ thầm. Và khi cô ta đung đưa cặp đùi tiến lại bàn tôi thì suýt nữa tôi đã ngã gục xuống để trở thành 1 vật hy sinh của tình ái.

-Ông cần nữ thư ký? - cô ta hỏi.

Tôi không còn đủ hơi sức để trả lờ, tôi cũng không nói ra nổi được lấy 1 tiếng nào cả. Tôi chỉ nhớ là ngực tôi phập phồng như bễ lò rèn. Cô nàng ngồi xuống trước mặt tôi.

-Em tên là Bixen ạ - cô ta bắt đầu - 21 tuổi, cao 1 thước 62, nặng 57 cân. Nỗi ham thích duy nhất của em là khiêu vũ. Em rất mê nhảy. Mục đích đời em là trở thành tài tử điện ảnh. Trong các loại hoa, em thích nhất hoa mộc lan, nước hoa thì loại "ôrigan". Mối tình cuối cùng của em là 1 thuỷ thủ Mỹ.

Vừa kể cho tôi nghe đoạn tiểu sử ngắn ngủi ấy, cô ta vừa ra sức nhai kẹo cao su. Thấy tôi cứ lặng thinh, cô ta hỏi:

-Thế nào, có được không ạ?

Tôi hé mắt nhìn: chiếc váy mặt hế hênh quá! Lấy hết nghị lực, tôi cố sức thốt lên:

-Đư... ư... ợc lă... ắ... m!

-Em xin 300 đồng 1 tháng ạ.

Từng ấy thì gần bằng tất cả số lương luật gia của tôi rồi còn gì, nhưng không sao. Đối với cô nàng thế này thì cũng không tiếc.

Thế là chúng ta đã làm quen với Chát xình chát chát bùm rồi đấy. Cô ta chính tên là Bixen, nhưng tôi gọi cô là Chát xình chát chát bùm. Vì sao? Vì ngay hôm đầu, ngay từ cái giờ phút đầu tiên ấy, cô ta đã luôn miệng nhắc đi nhắc lại:

Chát sình chát chát bùm!... Chát xình chát chát bùm!

Đồng thời cứ giật giật người lên 1 cách lạ lùng và khẽ nhún nhẩy...

Công việc tôi đang làm đương nhiên là bị xếp xó rồi. Chúng tôi cùng ăn bữa trưa và bữa chiều với nhau. Đến thứ 6 cô ta hỏi:

-Chủ nhật này ta đi đâu ạ?

-Em thích đi đâu thì chúng ta đi đấy - tôi đáp.

-Ta ra ngoại thành chơi nhé.

Thế là chúng tôi đi ra ngoại ô thành phố, đến các hòn đảo, các khu vườn. Mọi sự đều hay: nhưng những cuộc đi ấy chẳng mang lại được cái gì béo bở cho tôi cả. Tôi sợ đụng phải cô ta. Giá cô ta vô tình bỗng chạm phải tôi thì tôi giật thót người lên như bị điện giật vậy.

Ngoài ra, lần nào cô ta cũng kiếm 1 chàng trai trẻ nào đó và họ bắt đầu ưỡn ẹo chát xình chát chát bùm, chát xình chát chát bùm. Họ nhảy đến hàng giờ đồng hồ! Làm như thể tôi may sắm cho cô ta, cho ăn cho uống, dẫn đi chơi lại kèm thêm việc bỏ vào túi cho cô ta 300 đồng, để cô ta vui chơi với kẻ khác... Có lần 1 thằng mất dạy nào đó trông thấy 2 chúng tôi trong hiệu ăn đã hỏi:

-Đấy là con gái ông? ối chà chà, tuyệt quá!

Tôi bèn cạo râu mỗi ngày 2 lượt. Sơmi hồ hột, quần là thẳng nếp, mỗi ngày 1 bộ comlê mới, bông hoa gài ngực áo... Vợ tôi thường hỏi:

-Mình làm sao thế?

-Làm thế nào được, thời buổi bây giờ phải thế - tôi đáp quanh co.

Tôi điên ngươi vì cô nàng của tôi lại cứ nhún nhảy với bất kể 1 tên đê tiện nào. Cuối cùng, tôi nói thẳng cho cô ta biết là tôi ghen. Giá bạn được thấy cô ta biến sắc đi như thế nào! Nàng tiến lại gần, ngồi vào lòng tôi, đỡ lấy cằm tôi mà nói:

-Ông già ơi, ông chẳng biết quái gì cả. Giá như ông biết nhảy có phải hay bao nhiêu không!

Đó là cử chỉ âu yếm nhất mà tôi được cô ta ban cho trong đời. 1 ý nghĩ vụt nẩy ra trong óc tôi: tôi sẽ học nhảy giấu cô ta, tôi sẽ cho cô ta 1 mẻ ngạc nhiên! Bây giờ thì hắn không còn ai lôi được cô ta ra khỏi cánh tay tôi nữa. Nhưng đã ngần này tuổi đầu mà còn đến trường học nhảy thì làm sao coi được? Tôi bèn kín đáo học lỏm cách giơ chân múa tay của những kẻ bỏ mặc tôi. So sánh với những điệu nhảy thời nay thì những điệu nhảy khi xưa của chúng tôi chẳng qua như ngỗng bước...

Về đến nhà tôi vào ngay trong buồng khoá cửa lại và bắt đầu nhảy, chân dậm miệng nhịp chát xình chát chát bùm, chát xình chát chát bùm...

Bị kích thích đến quá độ, tôi dậm chân mỗi lúc 1 mạnh.

Những người ở tầng dưới lúc đầu tưởng là tôi gõ để báo cho họ khỏi làm ồn nên mọi người lập tức yên lặng ngay. Nhưng sau đó tiếng dậm chân và những tiếng động lạ tai cứ tăng lên mãi nên họ bèn lên gác chỗ tôi xem sự thể ra sao. Nghe thấy ồn ào, vợ tôi, con trai, con gái, con rể, các cháu tôi chạy cả lên và nhòm qua lỗ khoá:

-Trời ơi, ông cụ phát điên rồi - mọi người lo lắng nói.

Vợ tôi bèn bảo:

-ít lây nay tao thấy cung cách ông ấy có cái gì đáng ngờ lắm. Tao đã để ý thấy có cái gì khang khác...

Tôi vẫn tiếp tục công việc của mình chát xình chát chát bùm, chát xình chát chát bùm... Vợ con tôi oà lên nức nở.

-Tao chẳng vào đâu, tao sợ lắm! - vợ tôi nói.

-Con cũng chịu thôi! - con gái tôi kêu lên.

-Phải báo cho sở cảnh sát - chàng rể tôi bỗng nghĩ ra.

Khi 3 người cảnh sát xông vào buồng tôi, tôi vẫn mặc độc 1 chiếc quần lót, tay ôm chiếc gối đứng dậm chân trước gương, miệng thì hát: "chát xình chát chát bùm!... chát xình chát chát bùm!..." 1 người cảnh sát ôm ngang lấy tôi, vật xuống đất trói lại, quẳng vào ô tô và chở vào nhà thương điên.

Thoạt đầu tôi còn định nói: "Các người ơi, tôi có điên đâu, tôi học nhảy đấy mà!" Nhưng sau tôi nghĩ nếu thế lại càng nguy. Người ta lại bảo: xem đồ ngốc kia, hơn 60 tuổi đầu mà còn phải nhục nhã vì 1 con bé con. Tốt hơn hết là tôi đừng có nói ra. Cứ mặc cho họ tưởng rằng tôi điên thật thì cùng lắm người ta cũng còn thương hại tôi. Sau khi đã quyết định nưh vậy, tôi lại tiếp tục giả vờ điên. Ngay cả ở sở cảnh sát và trước mắt các bác sĩ tôi vẫn nhảy cẫng chân lên mà hát: "Chát xình chát chát bùm! Chát xình chát chát bùm!" Các bác sĩ đương nhiên là nghĩ ngay ra được 1 cái tên Pháp lẫn Latinh nào đó để đặt cho căn bệnh của tôi.

Thế là đã 1 năm nay tôi nằm tại nhà thương để chữa bệnh thần kinh. Dần dà tôi ít ngâm nga câu "Chát xình chát chát bùm!" hơn trước. Sắp tới đây tôi sẽ làm ra vẻ như trí khôn đã trở lại và họ sẽ cho tôi xuất viện. Quả tình trí khôn đã trở lại với tôi thật, nhưng quá ư là muộn...

Chát xình chát chát bùm! Chát xình chát chát bùm!

Chỉ tại trời mưa

Tôi mở vòi ra - nước không chảy.
- Sao không có nước nhỉ ? - Tôi kêu to hỏi vợ.
- Hễ trời mưa thì nước máy nghỉ ? - Vợ tôi kêu to trả lời.
Phải đấy, dân Xtămbun ai cũng biết rõ: hễ trời lộp độp mưa là đường ống nước thành phố hỏng mấy tiếng đồng hồ liền, người ta bảo rằng ống nước bị bẩn, và chúng tôi đành ngồi khô với nhau.
Nhưng sáng hôm đó trời nắng.
-Mưa bao giờ nhỉ ? tôi lại hỏi.
-Cách đây một lúc lâu cũng có mấy hạt mưa đấy.
-Một lúc lâu là bao giờ ?
-Làm gì có mưa . Thằng con tôi nói.
-Không, cũng có ít chút - đứa con gái tôi cãi.
Thế là tranh luận ầm ĩ : mưa hay không mưa.
-Nếu không mưa thì hẳn đã có nước máy - mẹ hai đứa ngắt đôi câu chuyện.
Nhưng cái lý do chết người ấy cũng không làm chúng nó im tiếng.
Tôi bước ra ban công.
-Có mưa không ấy nhỉ ? - Tôi hỏi ông hàng xóm trước mặt.
Từ ban công đối diện, một người mặc Pigiama lớn tiếng:
-Tôi không để ý, nhưng chắc là có...
Bốc phét ! Trên đời này vẫn có khối kẻ như vậy !
-Không để ý mà bác lại nghĩ rằng có ? Tôi giận dữ hỏi.
-Cái đài nhiễu quá, vì thế tôi mới kết luận...-ông ta đáp - Ông cứ mở đài ra nghe mà xem.
-Không, không có mưa đâu - một ông hàng xóm khác tuyên bố khi thấy chúng tôi lời qua tiếng lại.
Tôi vào phòng mở đài. Quả là có nhiều tiếng rè, tiếng xoẹt. Đó là điều vẫn từng thấy mỗi khi mưa xuống.
Ông hàng xóm tầng dưới lúc nãy bảo không mưa, bỗng kêu:
-Có mưa, có mưa !
-Sao tự nhiên ông lại nghĩ thế ? - tôi hỏi..
-Hơi đốt bị cắt, hiển nhiên là...vì mưa - ông ấy đáp.
Bây giờ thì không còn nghi ngờ gì nữa là có mưa thật dù không hề ngó thấy.
-Lạy thánh Ala, xin ngài cho mưa nhỏ thôi, kẻo điện cũng mất - vợ tôi vừa nói xong thì đèn tắt phụt.
Tôi chạy đến máy điện thoại, nhấc ống, quay số tòa báo và nghe thấy một giọng khản đặc "A-lô!".
Tôi biết mình quay nhầm số, bèn xin lỗi.
-Việc gì phải xin lỗi, thưa ngài - vẫn cái giọng khản đặc từ đầu kia đáp - Chỉ cần mấy hạy mưa là đường dây điện thoại cứ loạn cả lên. Lúc nãy suốt mười phút tôi phải nói chuyện với mụ chủ nhà chứa mà cứ yên chí là nói chuyện với mẹ mình. Ngài thế là còn may lắm đấy - Rồi ông ta cười khì khì.
Gần một nửa tiếng tôi quay máy nói chuyện với bao nhiêu người lạ, cuối cùng mới gọi được đến tòa báo.
-Các anh đang làm gì đấy ? - tôi hỏi.
-Tai họa ! Một người đáp.
- Tai họa gì ?
- Nhà dột, nước sối ào ào...Văn phòng biến thành hồ nước.
-Nghe đây, anh ba hoa gì thế ? Trên đầu văn phòng chúng ta còn 4 tầng nhà nữa cơ mà...
-Chính thế...Cả 4 tầng nhà đổ nước xuống...
-Đằng ấy mưa to đến thế kia à ?
-Hẳn là thế, người ta bảo mưa, nhưng tôi thì không nhìn thấy thực mục.
Tôi nổi cáu ném ống nghe xuống.
-Bưu điện đưa báo mới chưa ?
-Nếu mưa to thì họ đã nghỉ hẳn...
Chán nản cực kì, tôi đi ra phố, chờ mãi, chờ mãi - Ô tô buýt không có. Ngoài bến mọi người bắt đầu càu nhàu:
-Mưa bao giờ mà xe buýt lại đến chậm thế nhỉ ?
-Lắc rắc mấy hạt. Tôi có nom thấy...
-Mưa chưa dính áo ấy mà...
Mặt trời đổ lửa trên đầu. Cuối cùng xe buýt cũng đến. Người xô lên như nêm cối.
Tàu thủy cập bến sông chậm hai mươi phút. Một ông khách đứng bên tôi đọc báo.
-Tướng Mỹ Becđingơ Uôn sang nước Thổ ta...-Ông ta nói với người bạn.
-Thế hử ?
-Tướng Mỹ tuyên bố với các nhà báo "Nước Thổ sẽ chống được mọi cuộc ngoại xâm".
Ông bạn đối diện xì ra một tiếng gì rất lạ rồi cười phá lên. Ông bạn hỏi ông ta:
-Ông cười gì ?
-Người ta hơi đâu mà ném bom chúng ta ? Cứ rót hai cốc nước xuống Xtămbun là cuộc sống ngừng lại.
Tôi vốn là người rất mẫn cảm khi có ai đó đụng đến danh dự tổ quốc, vì thế tôi phải đứng ngay dậy để bước lên boong để tránh khỏi phải cho tên vô lại bẩn mồm kia một cái tát tai.
Tôi đến tòa soạn. Hôm nay sao mọi việc cứ lộn ẩu lên. Đáng lẽ mười một giờ thì đến mười bảy giờ công văn mới đến. Cô thư ký mất mặt không thấy đâu. Thang máy không làm việc. Người đưa cà phê thì trượt chân ngã ở cầu thang. Còn vợ tôi thì gọi điện đến bảo tôi phải về sớm có khách.
Tôi cố gắng về sớm mà không được. Cơn đau khớp của tôi nổi lên khiến tôi không bước được bước nào. Đó là điềm báo mây đen bắt đầu xuất hiện.
Tuy thế tôi vẫn ra được đến bến tàu thủy. Cả bến tàu trang trí bao nhiêu là cờ các màu các cỡ...Cờ thế này là nghĩa gì ? Hay thật...Hôm nay không phải ngày giải phóng Xtămbun, không phải ngày độc lập, cũng không phải ngày hội Chiến thắng. Chả là ngày gì cả, chỉ là một ngày rất bình thường thôi.
Tôi hỏi người bán vé, anh ta nhún vai.
-Ông hỏi vì sao treo cờ ấy à ? Tôi không biết...Nhưng tôi xin hỏi ông hôm nay là ngày lễ gì ?
Tôi hỏi anh thợ kéo tàu. Anh ta cũng ngạc nhiên vì sao lại có cờ quạt...
-Chắc hẳn có một ông khách ngoại quốc tầm cỡ bự ?
-Có thấy báo nào đưa tin đâu .. - Tôi trả lời.
Giám đốc cảng cũng không biết gì. Trí tò mò của tôi sôi lên khiến tôi không sao ép mình rời xa bến cảng được. Tôi chạy ngược chạy xuôi, hỏi hết người này người kia sự thể ra sao. Một anh thủy thủ bước đến bên tôi:
-Ngài muốn biết vì sao treo cờ phải không ? Các vị quanh đây không ai biết đâu, ngài hỏi vô ích. Ngài để tôi nói.
-Anh nói ngay đi !
-Hôm nay chẳng có hội hè gì hết. Sáng nay trời mưa. Mà lại mưa to.
-Ái chà chà ! Tưởng chuyện gì ! - Tôi nghĩ.
-Trời mưa thì kho ngập, kho ngập thì cờ ướt, cờ ướt thì phải phơi.
Hóa ra là thế ! Bây giờ tôi mới có thể ung dung về nhà: Có mưa thật chứ !

Chiếc gương kỳ diệu

Nguồn: tuoitrenangdong.net

Tại nhà đavút Xôiuva, chủ hãng buôn các đồ nhập khẩu, có tổ chức một bữa cơm khách. Trong số những người được mời có giám đốc nhà băng “Labát” cùng người vợ trẻ và cô em vợ to béo; nhà chính khách Khanđa Iátma, một trong những nhân vật “bảo thủ hạng nhất” của chúng ta, cùng đức phu nhân không có con của mình; nhà đại điền chủ kiêm thu tô Mêđêni cùng cô thư ký có đôi mắt hạt nhãn là nàng Ipếch; nhà buôn Hátgi ôxman Baiua, một thương gia cỡ lớn của tỉnh Ađăng chúng tôi, cùng cô nhân tình là nàng Phưxtưca.

Từ chiếc máy thu thanh, quan khách bỗng nghe thấy một phát thanh viên nói :

“ Kính thưa quý vị thính giả ! đến đây chúng tôi xin tạm ngừng chương trình nhạc cổ điển Thổ Nhĩ Kỳ tối nay. Bây giờ mời quý vị nghe buổi phát thanh thường kỳ “Những phát minh mới”. Thuyết trình buổi này là một chuyên gia nổi tiếng, kỹ sư Mếchki Makinétgi”.

Bà vợ trẻ của ngài giám đốc nhà băng “Labát” nhăn mặt :

- Sao tôi ghét giọng cái thằng cha này thế !

Nhà buôn ôxman năn nỉ :

- Van bà ! Xin bà cho phép chúng tôi được nghe cái mục này. Tuần trước anh ta đã nói về cách làm bông bằng giấy đấy !

Trên máy thu thanh, kỹ sư Mếchki Makinétgi bắt đầu câu chuyện :

“Kính thưa quý vị ! Trong lúc chúng tôi bắt đầu buổi phát thanh hàng tuần “Những phát minh mới” này, thì tại thành phố “Nguyên tử” bên Mỹ người ta cũng bắt đầu khánh thành một nhà máy nguyên tử mới, hoạt động theo chương trình “Nguyên tử phục vụ con người”. Từ nhà máy này, những tia sáng nguyên tử sẽ được phát đi khắp thế giới. Phát minh mới về năng lượng nguyên tử này sẽ là một sự kiện kỳ diệu làm chấn động toàn nhân loại. Khi tia sáng nguyên tử chiếu vào các tấm gương soi ở bất kỳ nơi nào trên trái đất thì lập tức tất cả những hình ảnh đã được soi vào gương, kể từ lúc nó được chế tạo đến nay, sẽ lần lượt tái hiện trên mặt gương.

“Chẳng hạn, nếu ở nhà quý vị có một tấm gương mà quý vị đã dùng hai mươi năm nay, thì khi gặp tia sáng nguyên tử này chiếu vào, hình ảnh của tất cả những người đã soi vào gương từ hai mươi năm nay sẽ nối tiếp nhau xuất hiện lại trên mặt gương.

“Các cuộc thử nghiệm tới nay đã hoàn tất và cho những kết quả mỹ mãn. Như vậy, nhờ phát minh mới này quý vị có thể được sống lại tuổi thơ, được nhìn lại tuổi thiếu niên hay ôn lại những kỷ niệm thời yêu đương của mình.

“Từ sau chín giờ sáng mai, xin quý vị nhớ ra đứng trước gương !”.

Bà vợ trẻ của viên giám đốc nhà băng “Labát” vỗ tay :

- Trời ơi ! Tuyệt quá ! ở nhà tôi có chiếc gương tôi đã soi từ hồi còn bé. Vậy là ngày mai tôi sẽ được xem lại cả một quãng đời thơ ấu của tôi.

Khách khứa rời phòng ăn sang phòng khách, tụm lại thành từng nhóm, bắt đầu bàn tán về cái phát minh mới kỳ diệu.

Khanđa Iátma, nhà chính khách bảo thủ hạng nhất, ghé vào tai nhà thu tô Mêđêni thì thầm :

- Ông bạn ạ ! Thế thì cái phát minh mới này quả là kỳ diệu ! Nó sẽ giúp ta nhớ lại nhiều sự kiện đã quên. Có một lần ở đồn cảnh sát tôi bị người ta nện cho một trận nhừ tử, ông tha lỗi cho cách nói hơi thô tục của tôi... Lúc chuồn được khỏi đó, tôi lập tức đến ngay phòng giám định y khoa để xin giấy chứng nhận là bị đánh, rồi mang ra tòa kiện. Nhưng các ông ở tòa chẳng thèm xem xét kẻ nào đã đánh tôi, mà rồi không hiểu thế nào họ lại kết luận là tự chính tôi đánh tôi mới tức chứ !

Nhà thu tô bảo :

- Nhưng mà, bác Khanđa ạ, chuyện ấy có liên quan gì đến chuyện cái gương này?

- Ấy chết ! Liên quan quá đi chứ lại ! Vì lúc tôi bị đánh, tôi nhìn thấy trên tường có treo một cái gương. Bây giờ thì mọi việc sẽ được khám phá ra hết.

- Ừ phải, - Mêđêni hưởng ứng, - Còn tôi thì nhờ những chiếc gương thần kỳ này sẽ vớ được ít nhất là bốn, năm vạn bạc.

- Làm thế nào mà vớ được ?

- Có gì đâu ! ở nhà tôi có một chiếc tủ gương. Và chuyện tôi một dạo dan díu với con gái lão Kaliavi là cô ả Antưguyn thì chắc bác đã biết rồi.

- Chuyện ấy thì ai mà chẳng biết !

- Lão bố nhất định không chịu gả con gái cho tôi, còn cô ả thì cũng quên phắt ngay những tình cảm của mình. Nhưng bây giờ thì không xong với tôi đâu ! Lão ta sẽ phải gả con gái cho tôi và tôi sẽ trở thành triệu phú cho mà coi !

- Nhưng ông định làm cách nào mới được chứ ?

- Tôi và cô ả Antưguyn đã từng ân ái bao nhiêu lần ở nhà tôi, ngay trước cái tủ gương ấy. Sáng mai tất cả những cảnh yêu đương ấy sẽ diễn lại trong gương. Tôi sẽ mang cái gương đó cho lão Kaliavi xem, ông hiểu chưa ? Thế là lão ta phải gả con gái cho tôi, bằng không thì phải chuộc lại cái gương ấy.

- Thế nếu lão ta không chịu thì sao ?

- Thì càng hay ! Tôi sẽ mang cái gương ấy ra cho mọi người xem. Hay không kém gì xem hát ấy chứ ! Và tôi sẽ thu được ối tiền ! Hoan hô những cái gương kỳ diệu !

Vợ nhà buôn hàng nhập khẩu to nhỏ với Phưxtưca, ả nhân tình của ngài Hátgi ôxman :

- Tôi vẫn không sao quên chàng được !

- Chị bảo ai ? Kaplan ấy à ?

- Ừ, Kaplan ấy ! Thế mà chàng thật chóng thay lòng đổi dạ ! Nhưng thôi, ngày mai tôi sẽ ra đứng trước gương để được sống lại những giây phút êm đềm cùng chàng.

- Tôi cũng phải trả thù lão già nhà tôi mới được ! Tôi sẽ đưa gương cho hắn xem, để hắn thấy rằng hồi tôi mới quen hắn, tôi còn trẻ và xinh đẹp như thế nào ! Thế mà bây giờ, chắc chị cũng biết đấy, hắn ta đã chán tôi rồi. Tất cả bọn đàn ông đều thế cả !

Khách khứa ai nấy đều sung sướng khi bàn tán về cái phát minh mới.

Cô nàng Phưxtưca luôn mồm nói :

- ước gì chóng đến ngày mai nhỉ !

Cô em vợ béo nục nịch của viên giám đốc nhà băng phụ họa thêm :

- Vâng, ước gì chóng đến ngày mai ! Em thấy sốt ruột quá ! Trời ơi, những kỷ niệm thời quá khứ của em ! Tuổi thanh xuân của em !

Người thì mơ ước được gặp lại trong gương hình bóng người mẹ đã khuất của mình, người thì muốn thấy ngay lại thời thơ ấu.

Bỗng ngoài cửa có tiếng chuông reo, rồi một vị khách mới bước vào. đó là Sakháp Giênabétđin, một vị bác sĩ phụ khoa nổi tiếng. Mặt ông ta tái nhợt như mặt người chết. 

- Có chuyện gì vậy, bác sĩ ? Anh bị ốm hay sao thế ? - vị chủ nhà hỏi.

Viên bác sĩ lắp bắp :

- Các vị không nghe nói gì cả à ? Các vị không biết tin gì hay sao ?

- Tin gì cơ, anh Sakháp ? Có tin không hay à ?

- Đài phát thanh vừa mới nói xong mà ! Ngày mai, nhờ việc phát minh ra tia sáng nguyên tử nên tất cả các tấm gương sẽ hiện lại toàn bộ những hình ảnh từ trước đến nay ! Thế mà các vị không hay biết gì cả hay sao ?

Mọi người bật cười ngạc nhiên :

- Thế thì tuyệt quá chứ sao, hả bác sĩ ?

Bác sĩ Sakháp kêu lên một cách chán ngán :

- Trời ơi ! Té ra các vị mất trí cả rồi !

đoạn ông kéo đám nam giới ra một phía.

- Cái phát minh mới này đúng là giết tôi ! Trong phòng mổ của tôi, trước bàn mổ, chắc các vị cũng biết đấy, có một tấm gương lớn.

- Thế thì sao ?

- Thế thì chết tôi chứ còn sao nữa ! Các vị còn chưa hiểu hay sao ? Tất cả những vụ phá thai, nạo thai và còn nhiều chuyện khác nữa chỉ sáng mai thôi là vỡ lỡ hết cả...

Đám các ông cũng lo lắng nhìn nhau :

- Ừ nhỉ, bỏ mẹ thật !

- Thế mà mình không nghĩ ra !

- Nếu thế thì ê mặt quá nhỉ !

- Thậm chí phải nói đó là tội ác mà bọn mình đã... ấy chết, xin lỗi, nghĩa là tôi không có ý nói thế...

Nghe thấy các ông xì xào to nhỏ lo lắng, đám các bà cũng đâm nhốn nháo. Bà vợ ông đavút Xôiuva rên rỉ :

- Hạnh phúc gia đình tôi, cuộc sống êm ấm hai chục năm nay của vợ chồng tôi thế là hết ! Ngày mai chồng tôi sẽ biết hết mọi chuyện. đầu tiên là chuyện với một tài xế của ông ấy, rồi sau đó là với một tài xế khác... Tất cả sẽ diễn ra trước gương...

Cô nàng Phưxtưca than thở :

- Thì ai mà ngờ được có ngày những cái gương kia làm vỡ lỡ mọi chuyện...

- Còn tôi thì sáng nào cũng lục túi lấy cắp tiền trong ví của ông ấy... Sáng nào cũng thế... Lúc ông ấy còn đang ngủ... đến bây giờ ông ấy vẫn chưa hay biết gì. Nhưng ngày mai thì thôi... ông ấy sẽ biết hết.
Ngài Hátgi ôxman cứ lẩm bẩm một mình :

- Lẽ ra mình không nên dan díu với con hầu gái ấy. Mẹ kiếp ! đúng là ma dẫn lối, quỷ đưa đường !...

Những tiếng kêu “Trời !” vang lên mỗi lúc một to. Sau đó không khí trong phòng lại im lìm như chết.
Bỗng giọng nói ồm ồm của bác sĩ Sakháp vang lên phá tan bầu không khí im lặng nặng nề :

- Thưa các vị, chả lẽ các vị chưa tin rằng cái phát minh mới này, cái thứ gương kỳ diệu này sẽ làm tan vỡ hạnh phúc của chúng ta hay sao ?

- Không, không... đúng là những cái gương này sẽ giết chết tất cả chúng ta !

Viên bác sĩ nói tiếp, dằn từng tiếng :

- Thế là rõ rồi ! Những chiếc gương bị tia sáng nguyên tử chiếu vào sẽ phá vỡ hết trật tự xã hội.

Khắp phòng lại nhao nhao cả lên.

- Đúng thế ! Nhưng chúng ta biết làm gì được ?!

- Đối phó cách nào bây giờ ?

- Có cách nào để cứu vãn được không nhỉ ?

Ông bác sĩ tuyên bố :

- Chỉ có một cách thôi, là phải đập vỡ tất cả các tấm gương đi !

Ngài Mêđêni đế thêm :

- Thế chưa chắc. Phải nghiền vụn chúng ra mới được !

Cô thư ký có đôi mắt hạt nhãn. có giọng nói thỏ thẻ, cũng lên tiếng :

- Phải cho vào cối mà giã thành bột ấy !

Rồi khách khứa giải tán ai về nhà nấy.

Suốt đêm hôm đó trong thành phố đâu đâu cũng vang lên tiếng gương vỡ. Người ta thi nhau bỏ gương vào cối mà giã.

Sáng ra những người phu hốt rác sửng sốt trước một cảnh tượng chưa từng thấy : khắp nơi chỗ nào cũng ngổn ngang những đống gương vỡ, phố xá thì tràn ngập bụi kính.

đúng chín giờ sáng, giọng người phát thanh viên vang lên trong tiếng nhạc :

“ Xin quý vị lưu ý : Loại gương soi tốt nhất thế giới là gương mang nhãn hiệu “Kỳ diệu”. Dùng gương này quý vị có thể nhìn thấy hình ảnh của mình chỉ những lúc nào quý vị soi vào nó mà thôi ! Xin quý vị nhớ cho nhãn hiệu của nó là : “Kỳ diệu”... Gương “Kỳ diệu”... “

Trong vòng có một ngày chủ hãng gương “Kỳ diệu” đã trở thành tỷ phú.

Cho một tách trà đặc nhé

Ở những người cùng thế hệ với tôi, nghĩa là những người sinh ra vào cuộc Đại thế chiến thứ nhất và lớn lên đúng vào cuộc Đại thế chiến thứ hai, thì trừ một vài trường hợp rất hãn hữu, còn tôi thì cam đoan là anh nào cũng có một thói lập dị nào đó. Mà thậm chí đối với nhiều anh, nó còn trở thành một thứ nghiện nữa là đằng khác. Tôi dám đánh cuộc là phần đông những anh nào hễ cứ vừa đi ngoài đường vừa lẩm bẩm nói hay mỉm cười một mình, hay vừa đi vừa nháy mắt hay nhún vai, thì đều trạc tuổi tôi cả.
Riêng về phần tôi, cái thứ nghiện đó là nước chè. Ngày nào mà chưa uống đủ hai ba chục chén là tôi không thể chịu được. Tất nhiên, sở dĩ tôi chỉ ra một thói hư dễ tha thứ nhất trong các thói hư của tôi, chẳng qua là vì tôi độ lượng với mình mà thôi, chứ đối với chính bản thân tôi, chưa chắc tôi đã dám thú nhận.
Cái bệnh nghiện nước chè của tôi phát sinh là do một hoàn cảnh như thế này. Bấy giờ là vào những năm chiến tranh thế giới thứ nhất, thời kỳ mà tìm được một mẩu bánh mì khô là đã quí lắm rồi. Một hôm, khi tôi mới được độ chín tháng, khi biết ông bố tôi kiếm được ở đâu một ống bơ nước chè to đại. Ông thả vào đấy mấy cái vỏ bánh mỳ khô, ngoáy lên, rồi cho tôi uống. Thế là vi trùng nghiện vào máu tôi ngay từ khi mới lọt lòng.
Thật không ngờ cái sự nghiện nước chè ấy đã khiến tôi nhiều phen khốn khổ, nhất là những lần tôi phải đi xa. Nhưng khổ nhục nhất phải nói là cái lần tôi có việc phải dừng chân ở một tỉnh nọ, mà tôi không muốn nói tên ra đây.
Sáng hôm ấy, vì phải đi tiếp đến một nơi xa bằng ô tô buýt nên tôi dậy rất sớm. Ở khách sạn ai cũng biết tôi là người nghiện chè nên sáng nào họ cũng mang cho tôi một lúc mấy tách. Bởi thế nên trước khi ra khỏi buồng, tôi đã kịp tợp hết bốn tách.
Trong câu chuyện của tôi có thể có đôi chỗ làm bạn khó chịu, vì nó không được văn minh cho lắm, nên tôi phải nói trước. Chắc các bạn đã biết, nước chè có công dụng rất tốt là vì, nói vô phép các bạn, nó rất lợi tiểu. Cứ cho vào bốn tách thì thế nào cũng phải cho ra một tách.
Sợ nhỡ ô tô nên cứ để nguyên bốn tách ở trong bụng, tôi lao vội xuống dưới nhà. Nói của đáng tội, bốn tách đối với tôi thì vẫn chưa mùi mẽ gì, vì tôi đã quen rồi.
Ông chủ khách sạn là một người vui tính và tốt bụng mà tôi mới quen biết. Khi tôi xuống đến dưới nhà, ông bảo tôi:
- Từ giờ đến lúc xe chạy vẫn còn thời gian, mời ông xơi tách trà đã!
Tôi uống với ông ta tách thứ năm.
- Tôi biết ông thích uống nước chè lắm - ông ta nói - Vậy mời ông xơi thêm tách nữa!
Nước chè của ông ta rất ngon, nên không nói chắc các bạn cũng biết là tôi không thể từ chối nổi.
Thế là thành sáu tách tất cả. Sáu tách đôi với tôi thì cũng chưa lấy gì làm nhiều lắm, nhưng dù sao cũng cần phải ra ngoài một chút. Tôi đã định xin phép, nhưng thấy chủ nhân cứ thao thao bất tuyệt nên không dám ngắt lời. Vừa lúc đó thì có một bà trạc trung tuần bước vào.
- Thưa ngài, tôi là người hôm qua được hầu chuyện ngài bằng điện thoại đấy ạ! Bà ta tự giới thiệu.
- Ồ, rất hân hạnh được gặp bà.
Người đàn bà ấy hóa ra vừa là nhà thơ, nhà viết truyện ngắn, nhà viết tiểu thuyết kiêm nhà viết kịch. Bà ta đã đưa tặng tôi bốn tác phẩm của mình.
- Xin lỗi, bà dùng trà hay cafe ạ? - tôi hỏi.
- Xin ông nước trà ạ!
Không hiểu sao, tôi cảm thấy nếu chỉ gọi nước trà cho mình bà ta thôi thì thật là bất lịch sự. Nên tôi lại phải uống với bà ta một tách nữa là thành bảy tách.
Sau tách thứ bảy, tôi đã bắt đầu thấy hơi khó chịu, tuy chưa đến mức độ khó chịu lắm. Nhưng lẽ nào vừa mới làm quen với một người phụ nữ đã vội đứng dậy xin phép đi ra. Đã mấy lần tôi định nói: "Xin lỗi bà, tôi chạy về buồng một phút, tôi để quên một thứ ở đấy" hoặc "Xin phép, bà tôi chạy ra chỗ máy điện thoại một phút". Nhưng bà khách đang cơn cao hứng bàn luận về thơ ca nên tôi không sao nói xen được câu nào.
- Cuộc sống ở đây mới buồn làm sao! - cuối cùng bà ta thở dài nói.
- Vâng, nhất là lúc này tôi lại cảm thấy buồn... - tôi đáp.
- Nhưng ngài còn có thể trút bỏ nỗi buồn của mình.
- Đấy là bà tưởng vậy thôi, chứ giá mà tôi có thể trút bỏ nỗi buồn này...
- Thế cái gì làm ngài khó chịu ạ?
- Đó là cái ước muốn không thực hiện được... Tôi thấy khó diễn đạt quá...
- Vâng, ngài nói đúng. Không phải bất cứ tình cảm nào ta cũng có thể diễn đạt được thành lời, vì ngôn ngữ của chúng ta nghèo nàn quá!
- Dạ không. Kể ra thì diễn đạt thì cũng có thể diễn đạt được, nhưng tôi cảm thấy khó nói thế nào ấy...
Bà khách hơi tỏ vẻ ngạc nhiên.
- A! thế ra ngài...
Nhưng bà ta chưa kịp nói hết câu thì vừa lúc có ba người đàn ông tiến lại phía chúng tôi. Một đã có tuổi, còn hai người trạc trung niên. Đó là ông bác sĩ của tỉnh và ông luật sư.
Họ vừa mới biết tin là tôi đang ở đây.
- Rất hân hạnh được làm quen với các ông.
Các vị khách mới này cũng cần phải tiếp đãi. Nhưng ngoài trà và cafe ra thì không còn cái gì khác. Vì thế tôi sẽ lại phải cùng uống với họ.
- Ồ, không đời nào, ông bác sĩ tuyên bố. Ngài là khách của chúng tôi thì chúng tôi phải đãi ngài chứ! Rồi ông ta quay sang bảo người hầu bàn:
- Cho năm tách trà nhé!
Tách thứ tám đã cạn mà tôi vẫn chưa tìm được cớ gì để ra ngoài một lát. Lúc này tôi đã thấy khó chịu thực sự rồi chứ không còn nói đùa nữa. Nhưng vừa làm quen với họ xong, chả lẽ... Hơn nữa, cả ba vị khách này đều là những người có tư tưởng tiến bộ cả.
- Theo ý ngài thì có cách gì để giảm nhẹ gánh nặng của dân chúng không ạ? - Viên luật sư hỏi Trời ơi! Làm sao tôi có thể nghĩ đến chuyện giảm nhẹ gánh nặng cho người khác, trong khi chính tôi đang cần phải trút bỏ gánh nặng trong người!
- Tôi thấy cần phải đi ra ngoài...
- Ngài định nói gì ạ? - Ông bác sĩ không hiểu.
- A! Chắc là ngài muốn nói phải đi ra khỏi biên giới nước ta. - Ông luật sư trả lời thay tôi. - Phải, chúng ta phải cho thanh niên đi du học nước ngoài thật nhiều mới được, vì có nhiều cái chúng ta cần phải học hỏi ở họ lắm!
Nói vô phép các bạn, lúc này tôi đã... buồn... cứng cả người, không thể chịu được nữa. Thôi kệ! Chả lịch sự thì đừng! Tôi nghĩ thầm như vậy rồi bảo họ:
- Xin lỗi các vị một chút...
Nhưng tôi chưa kịp đứng lên thì một nhân vật mới đã xuất hiện. Đó là một thương gia trẻ mà tôi mới quen cách đây hai hôm. Ông này đối với tôi cũng có rất nhiều cảm tình thân thiện.
- Ô tô sẽ khởi hành từ trạm giao thông. - Ông ta báo cho chúng tôi biết.
Tôi vội vàng đứng dậy, định tìm cách chuồn khỏi họ một phút. Nhưng không kịp. Ông thương gia đã kẹp chặt một bên nách tôi, còn nách bên kia là ông luật sư. Tôi không nỡ xúc phạm đến cử chỉ thân thiết của họ, nên đành chịu cứng. Có hai người xốc nách hai bên, tôi bước ra khỏi khách sạn như một tên tội phạm. Tám chén nước trà cứ ùng ục trong bụng, may mà có hai người đỡ hai bên, chứ không thì có lẽ tôi không đi nổi.
- Ngài khó chịu à?
- Vâng, hơi khó chịu.
- Ngài làm sao thế?
- Tôi cũng không biết nữa. Nhưng tôi thấy trong người hơi khó chịu, y như có cái gì nó...
- ... Đè nặng trong người phải không ạ?
- Vâng, hình như thế.
- Thì tình cảnh nước nhà thế này ai mà không thấy đau lòng?!
Chúng tôi đi đến một quảng trường, rồi lại vượt qua hai dãy phố. Trời! Tôi chỉ mong sao đến trạm cho nhanh! Đến đó rồi, thì có ngượng đến mấy cũng mặc, tôi phải chạy đi tìm ngay cái chỗ cần thiết.
Nhưng không ngờ, trạm to thế mà cái chỗ tôi cần tìm thì lại không có.
- Ngài uống trà hay cafe ạ?
-Không, cám ơn! Tôi không uống gì đâu!
- Ấy chết! Sao lại thế ạ! Muốn gì thì ngài cũng phải uống với chúng tôi một chén đã!
Người ta mang trà đến. Tôi uống vội vàng hết ngụm này đến ngụm khác để tranh thủ thời gian. Cứ mỗi ngụm tôi lại thấy bụng đau nhói. Uống hết tách trà thứ chín tôi bắt đầu thấy người vã mồ hôi. Nhưng có khi ra mồ hôi thế lại hóa hay, vì có thể tôi sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Thấy mặt tôi lấm tấm mồ hôi, viên luật sư hỏi:
- Ngài khó chịu à?
- Vâng, tôi thấy khó chịu lắm!
- Tôi có thuốc đây, uống vào sẽ hết ra mồ hôi ngay!
- Ấy thôi, tôi không uống thuốc đâu!
Nhưng người thư ký vẫn mang đến cho tôi mấy viên thuốc và một cốc nước. Mọi người đồng thanh bảo:
- Ngài uống đi ạ!
Giá như được lựa chọn, thì có lẽ tôi xin nuốt ngay tấm bọt biển hay một tờ giấy thấm còn hơn. Mội người gần như phải dùng áp lực ép tôi uống mấy viên thuốc và cốc nước.
- Tôi không chịu nổi nữa đâu! - uống nốt cốc nước xong tôi bảo họ - Tôi phải đi ra ngoài đây!...
- Ngài vẫn thấy khó chịu ạ?
- Tôi khó chịu lắm! - Tôi lảo đảo đứng dậy, định đi ra, thì có một người bước vào nói:
- Ô tô sắp chạy, xin mời các vị lên xe ngay cho.
Tình trạng mỗi lúc một nguy ngập: gần hai chục vị trí thức của tỉnh mà tôi mới quen biết ra tiễn tôi. Người nào cũng tranh nhau nói, tranh nhau kể. Làm thế nào tôi thoát ra khỏi tay họ được! Chúng tôi đã đến trạm giao thông. Nhưng té ra người ta chưa bơm lốp xe. Viên thư ký trạm cũng là một anh chàng sính chuyện văn chương. Anh ta nói:
- Tất nhiên là ngài không biết chúng tôi, nhưng chúng tôi thì biết ngài rất rõ. Trong khi chờ bơm xe, xin mời ngài uống với chúng tôi chén trà đã!
- Cám ơn anh, tôi vừa uống xong.
- Ấy chết! Xin ngài đừng từ chối.
Chao ôi! Thử hỏi trên đời này còn có cực hình nào hơn thế nữa. Uống hết tách trà thứ mười, tình trạng tôi đã hoàn toàn nguy kịch: tim tôi đập mạnh, tai ù lên. Tôi không còn nghĩ gì đến chuyện xấu hổ nữa. Tôi phải hỏi thẳng họ xem nhà vệ sinh ở đâu để tôi chạy đi mới được.
- Chỗ đi tiểu ở đâu nhỉ? - Tôi nhăn nhó hỏi.
- Nhà vệ sinh ấy ạ?
- Phải.
- Ở sân nhà thờ lớn kia ạ! Cách đây khá xa.
Đúng lúc đó người tài xế đã bơm xong lốp xe bước vào:
- Xin mời các vị lên ô tô cho!
Cái bộ dạng của tôi lúc này đã thảm hại lắm, ấy thế mà tôi vẫn phải cố gượng cười với những người đi tiễn thì không biết trông nó ra làm sao? Tôi phải cố nhếch mép làm một nụ cười méo xẹo, ô tô bắt đầu chuyển bánh. Chúng tôi vẫy tay chào nhau.
Đi được một lúc thì tôi cảm thấy dễ chịu hơn. Có lẽ những cái xóc ô tô đã làm cho cái bụng đầy nước của tôi nó xẹp đi chăng? Xe cứ tiếp tục chạy.
- Bao giờ thì đến nơi nhỉ?
- Khoảng hai tiếng rưỡi nữa.
Kể ra, cứ ngồi nguyên một chỗ như thế thì cũng chưa sao, tôi thấy vẫn còn có thể chịu được. Đi chừng một tiếng rưỡi đồng hồ thì ô tô bắt đầu tiến vào một thị trấn và dừng lại trước một quán cafe. Tôi vội nhảy ngay xuống, hai tay ôm lấy bụng. Đưa mắt nhìn xung quanh, tôi hy vọng tìm được một nơi nào khuất vắng. Nhưng chết rồi, lại có bốn người nào vừa tiến lại phía tôi vừa mỉm cười!
- Chào bác ạ! Xin giới thiệu, chúng tôi là những giáo viên ở đây. Chúng tôi được người ta gọi điện báo cho biết là bác sẽ đến đây. Tôi trả lời họ, mặt thì nhăn nhó:
- Rất hân hạnh!
- Ô tô còn đỗ ở đây chừng dăm mười phút. Vậy mời bác vào xơi nước đã.
Nghe nói đến nước, tôi bủn rủn cả chân tay. Người ta kéo tôi vào tiệm cafe.
- Tôi không uống trà đâu!
- Nếu vậy mời bác xơi cafe nhé?
- Không, cafe cũng chịu thôi!
- Thế thì bác phải uống một chút gì, chứ không thì thật là tủi cho chúng tôi!
Rồi họ vẫn cứ mang trà đến. Nhưng trà nào có ra trà! Uống xong tách thứ mười một, bụng tôi đau quặn.
- Ở đây này đi tiểu ở chỗ nào nhỉ? - Tôi đành hỏi thẳng. Bỗng có tiếng người tài xế kêu to:
- Yêu cầu hành khách lên xe thôi!
- Nhà vệ sinh ấy ạ? Ở trường học đằng kia cơ ạ! - Một vị giáo viên nói rồi chỉ tay về phía tít ngọn đồi trước mặt. Nhưng tôi còn hơi sức đâu mà leo lên được đấy!
- Yêu cầu hành khách lên xe! Người tài xế lại giục một lần nữa.
- Không có ai quan tâm gì đến khó khăn của chúng tôi cả. - Một giáo viên nói.
- Vâng - tôi đáp - chẳng ai muốn lâm vào tình cảnh của những người khác làm gì. Mỗi người có nỗi khổ riêng của mình.
- Không biết tình trạng này kéo dài đến bao giờ nữa?! Chân tôi lúc này muốn khuỵ xuống.
- Tôi chỉ mong sao chóng đến khách sạn thôi. Đến đó tôi sẽ dễ chịu ngay!...
Mọi người không hiểu tôi muốn nói gì, nhưng cũng cười ầm lên, vì tưởng tôi khôi hài.
Tôi lên ô tô ngồi.
- Chúc bác lên đường bình an!
Thế là lần này chúng tôi không kịp chuyện trò gì với nhau. Thôi được, để đến lúc về vậy.
Nhờ những cái xóc của ô tô nên tôi lại thấy dễ chịu hơn. Hay là nói với tài xế cho xe dừng lại? Không biết có nên không nhỉ. Trong xe có đến năm, sáu chục hành khách, cả đàn bà trẻ con. Mọi người sẽ tập chung nhìn tôi mà cười mất! Lúc ấy thì biết chui vào đâu! Thôi, tốt nhất là cứ quên đi, đừng nghĩ đến nữa thì sẽ thấy dễ chịu thôi. Tôi nghĩ thầm như vậy.
Đúng lúc đó, có một chú bé bỗng kêu lên:
- Mẹ ơi! Con muốn đi tè!
- Cố nhịn đi một tí con!
Một hành khách kêu to bảo tài xế:
- Bác tài ơi, cho xe dừng lại chút nhé. Có người muốn đi tiểu!
- Phải tính trước từ ở nhà chứ! - Người tài xế càu nhàu - Cứ mỗi người dừng lại một tí thì kiếp nào đến nơi được.
Tôi đang mừng thầm, nghe nói thế lại cụt hứng. Lại phải cố bóp bụng mà chịu vậy.
Ba tiếng rưỡi sau, chúng tôi mới đến nơi. Mọi người xuống xe. Khách sạn đã ở ngay trước mặt. Tôi chạy vội về phía đó. Nhưng có ba thanh niên bỗng chặn tôi lại. Cùng đi với họ có hai đại biểu của phái đối lập.
- Chúng tôi đang họp hội nghị.
Té ra cả hai vị đại biểu này đều quá tha thiết muốn gặp tôi, nên đáng lẽ phải đi sớm, nhưng họ đã nán lại đến tận chiều để chờ gặp tôi. Biết làm thế nào bây giờ?
- Xin lỗi các vị một phút đã...
- Xin ngài để sau hẵng hay, chúng tôi đang đợi ngài.
Chúng tôi bước vào một văn phòng đầy người ngồi. Hội nghị chưa khai mạc.
- Mang trà lại đây nhé!
Tôi uống tách thứ mười hai. Có người hỏi:
- Không biết đến bao giờ mới chấm dứt thủ tục này?
- Xin lỗi, ở đây có nhà vệ sinh không ạ?
- Sao ngài lại hỏi thế ạ?
- À, tôi chỉ hỏi thế thôi!...
- Mang thêm trà nhé!
- Thôi cám ơn, tôi đủ rồi.
- Đủ là thế nào ạ! Chúng tôi được biết là ngài thích uống trà lắm mà!
Tôi lại uống tiếp tách trà thứ mười ba.
- Ngài bảo đến bao giờ liệu mới chấm dứt cái trò này?
- Riêng về phần tôi thì tôi thấy thật là nhục nhã!
- Trà gì mà loãng thế? Bảo pha đặc vào nhé! Này anh bạn! Cho thêm nước trà nhé! Mà thật đặc vào.
Tôi lại cạn chén thứ mười bốn.
- Thật không chịu đựng nổi nữa!
- Vâng, đúng là như vậy! thì ngài bảo nỗ lực đến hết sức mình mà vẫn không đạt được nguyện vọng, thì ai còn đủ kiên nhẫn mà chịu đựng nữa?!
- Xin lỗi các vị, tôi đến khách sạn một chút rồi quay lại ngay!
Tôi muốn chạy, nhưng không chạy nổi nữa, mà phải khom người đi ra ngoài.
- Rất hân hạnh được gặp ngài. Tôi là chánh văn phòng thị chính. Ngài tỉnh trưỏng của chúng tôi hỏi thăm ngài từ sáng.
Chúng tôi vừa nói chuyện vừa đi về phía khách sạn.
- Xin mời ngài vào ạ! Đây là toà thị chính.
- Xơi mời ngài xơi nước!
- Cám ơn ông, tôi không uống được nước chè.
- Ồ thưa ngài, một chén thì có hề gì đâu ạ!
- Thôi đủ rồi ạ, cám ơn ông.
Có tiếng chuông điện thoại, viên giám đốc cầm ống nghe:
- Bẩm ngài, vâng. Đang ở đây ạ! Vừa mới đến xong ạ.
Đoạn ông quay sang bảo tôi:
- Ngài tỉnh trưởng đang chờ ngài.
- Thôi để xin phép ông lúc khác...
- Ồ, không được. Ngài là khách của chúng tôi. Chúng tôi không để ngài đi đâu cả!
Chúng tôi bước vào buồng làm việc của ông tỉnh trưởng.
- Xin mời ngài xơi nước.
- Thú thật với ngài là tôi không uống được nước trà. Uống vào tôi sẽ bị sặc ngay.
- Dù sao cũng mời ngài xơi một chén. Chả lẽ khách đến chơi mà đến ngụm nước cũng không có.
- Cám ơn ngài, nhưng tôi không thể uống được!
- Ấy, không được. Có vội gì thì ngài cũng phải xơi một chén!
Uống hết chén thứ mười sáu, tôi bỗng cười phá lên như điên. Viên tỉnh trưởng và chánh văn phòng toà thị chính vẫn đang bàn luận về tình hình đất nước.
- Thưa ngài, quả thực với cung cách làm ăn hiện nay thì đáng cười thật!
- Tôi cảm thấy bị tức lắm.
- Vâng, quả là cái lề lối mòn cũ nó làm ngài khó chịu, nhưng bây giờ chắc ngài đã thấy dễ chịu hơn... trước nữa...
- Ôi lạy chúa. Tôi không biết! Tôi thấy mỗi lúc một tức...!
Về đến khách sạn, tôi lăng ngay chiếc cặp vào góc phòng và hỏi người gác cửa:
- Chỗ đi tiểu ở đâu?
- Thưa ngài, đã có lệnh của cảnh sát, ai không có đủ giấy tờ thì không được thuê buồng ạ!
Tôi đặt trước mặt anh ta tờ giấy khai sinh và bảo:
- Đây, anh giữ lấy làm kỷ niệm! anh nói ngay cho tôi, nhà đi tiểu ở chỗ nào?
- Thưa ngài, ngài từ đâu đến ạ?
- Tôi van anh!
- Ngài sẽ ở lại mấy ngày và sau đó đi đâu ạ?
Phải cố sức lắm tôi mới bật được cánh cửa và leo lên cầu thang. Ở phía cuối hành lang, tôi nhìn thấy một cánh của có ghi số: 00. Tôi đập cửa, nhưng hoá ra cửa bị khoá từ trong.
Tôi mở cánh cửa bên cạnh. Đó là phòng ngủ. Nhưng thôi cũng đành! vì tôi không thể nhịn thêm một phút nào nữa.
Ôi! Thật là nhẹ nhõm! Người nào chưa từng phải chịu đựng như tôi, thì không thể hiểu thế nào là hạnh phúc! Tôi thanh thản bước xuống cầu thang. Tầng dưới là tiệm cafe. Tôi khoan khoái thả mình xuống một chiếc ghế và dõng dạc gọi người hầu bàn:
- Ồ, này! Cho một tách trà nhé! Thật đặc vào!

Chúng tôi bước sang năm mới bình an

Istanbun 5.1.1964
Zeynep,

Tôi đã nhận được thư và thiệp mừng năm mới của bạn Trước đây hai ngày. Cám ơn bạn về những lời chúc tốt đẹp đến tôi và gia đình nhân dịp mùa xuân và năm mới.

Năm nay, gia đình tôi đón giao thừa và năm mới ở nhà ông chú của ba tôi. Ông ấy có một cái nhà rất rộng rãi, ba mẹ tôi thích lắm nên năm nào cũng đến chung vui ở đó. Ngoài chúng ta ra, còn mấy gia đình bà con khác nữa cũng đến cùng vui tết. Tôi hay đi ngủ sớm nên không bao giờ thức được để đợi giao thừa. Hôm vừa qua, có lẽ tôi đã ngủ mất từ lúc 11 giờ đêm. Tôi thiếp đi lúc đang nghe dở chương trình ca nhạc của đài phát thanh...

Hôm sau trong nhà tôi chẳng còn dấu vết gì của lễ mừng năm mới cả. Tất cả lại diễn ra bình thường như những ngày khác trong tuần, trong tháng. Tôi phải nói ngay rằng những chuyện xảy ra trong nhà bạn năm nay cũng đã từng diễn ra ở nhà tôi mấy năm trước. Vì vậy đọc thư bạn tôi hiểu hết, vì hình dung rất rõ cảnh tuợng hôm mùng một Tết nhà bạn.
Thậm chí chuyện thường ngày ở nhà bạn cũng không lạ lẫm đối với tôi đâu. Nếu có một hôm nào ba tôi phải tiêu một số tiền nhiều hơn bình thường là y như rằng ở nhà mọi người sẽ đều cảm thấy ngay.

Đôi khi buổi tối hôm trước ba tôi phải đãi bạn bè ở nhà hàng chẳng hạn. Thế là ngày hôm sau nếu thấy tôi uống không hết nước rót ra ly, lập tức ba la mắng tôi ngay :
- Mày rót nước vừa đủ uống thôi chứ. Đừng có lãng phí hoang tàng như vậy.

Mà nào có nhiều nhặn gì cho cam. Thật ra chỉ còn lại độ hơn một đốt ngón tay nước. Muốn khỏi bị mang tiếng là ăn hoang phá hại thì tốt nhất tôi phải mang ly nước uống dở ấy đi tưới vào các chậu hoa cây cảnh trong nhà, chứ mà đổ đi thì phải biết. Chưa biết bài thơ viết về đức tính tiết kiệm sẽ kéo dài đến bao giờ mới xong.

Có lúc tự nhiên ông quát tôi bất thình lình làm tôi giật nảy mình :
- Mày đừng có bóp nhiều kem đánh răng vào bàn chải như thế! Đồ phá hại!

Thế là tôi biết chắc ba tôi đã phải tiêu một khoản tiền để đãi bạn bè đi ăn nhậu rồi. Lại có lúc loay hoay mãi không mở được cái gói, tôi cáu quá định cắt béng cái dây buộc cho tiện. Ba tôi nhìn thấy rồi la lên:
- Này đừng có hoang phí thế con. Hãy chịu khó mở nút cho đàng hoàng rồi giữ lấy giấy gói và dây buộc để lần sau mà dùng. Phải tiết kiệm chứ con.

Tôi nghĩ ngay rằng ba tôi đã phải chi một khoản tiền vô lý nào đó mà ông đang xót. Tính ba tôi rất hay khách khí, ông thích được bao bạn bè. Tôi đã được chứng kiến tận mắt rất nhiều lần: ba tôi đi ăn nhậu ở một cửa hàng nào đó, thậm chí có khi chỉ một vài ly cà phê hay nước ngọt ông cũng muốn được trả tiền. Bao giờ ba tôi cũng đòi cho được cái quyền
đó: "Thôi mà, anh để tôi ... Tôi trả tiền cho ... Đáng là bao mà ... Tôi giận đấy ...."

Thế nhưng sau khi đã "được" trả rồi, về nhà ba tôi lại căn dặn cả nhà:
- Tại sao các người lại vất giấy vụn hoang phí thế hả ? Gom lại một chỗ đi ... Thế nào mà chả có lúc dùng đến. Để mà bán hoặc mồi bếp cũng được đấy. Đừng có hoang phí tiền của!

Cứ thế suốt đấy bạn ạ.

Nếu trong nhà bạn luôn luôn được nghe câu châm ngôn "Nhiều giọt nước tạo nên biển cả" thì ở nhà tôi lúc nào ba mẹ tôi cũng nhắc "Hãy cất giữ cả những cọng rơm, sẽ có lúc cần đến chúng". Khi không phải vung tay quá trán trong việc ăn nhậu vô bổ với bạn bè thì ba tôi cũng rất phóng khoáng với lũ trẻ chúng tôi. Tết vừa qua, chúng tôi đã được ba mua khá nhiều quà đấy. Tôi được một bộ đồ vẽ với thưốc màu rất to và đẹp. Đến kỳ nghỉ Đông tới đây tôi sẽ thỏa sức vẽ theo ý thích.

Như vậy, gia đình tôi đã buớc vào năm mới bình yên. Mong sao năm mới sẽ mang lại nhiều may mắn và hạnh phúc cho gia đình bạn.

Chúc bạn học giỏi trong năm nay.
Bạn thân,
Acmét

Chuyện vợ chồng

Nguồn: tuoitrenangdong.net

Lẽ ra tôi phải viết xong và nộp bản thảo từ tháng trước, nhưng tôi không hoàn thành hợp đồng.

- Viết đi anh ! Nào có ai quấy rầy anh đâu ?

- Đâu có, em yêu của anh. Đáng ra anh đã phải đánh dấu chấm hết cuốn sách, thế mà không xong... Chẳng hiểu sao anh lại không tập trung tư tưởng được em ạ... Đầu óc cứ để đi đâu...

- Làm sao đầu óc anh lại để đi đâu ?

- Chính anh cũng không biết nữa... Hôm nay anh sẽ ngồi nghiêm chỉnh. Trời mát mẻ và đầu óc anh cũng đang thư thái... May ra thì xong được cái đề cương... 

- Thế thì anh ngồi viết đi... Có khi em quấy rầy anh cũng nên. 

- Có gì đâu, em yêu dấu !

- Thế anh viết đi... Anh đại lãng thật !

- Hả ?! Lạy trời hôm nay tôi không bị chuyện gì quấy quả !

- ủa ! Anh nói thế nghĩa là thế nào ?

- Chả thế nào cả... Anh không có ý gì đặc biệt... Anh chỉ cầu trời cho anh hôm nay làm được nhiều việc...

- Thế nhỡ đột nhiên hôm nay em chết thì sao ?

- Sao em lại sang chuyện ấy ?

- Thì sao !... Em chết thật đấy...

-Nói thế làm gì, vợ yêu của anh ?

- Anh ơi, ngộ như em chết... anh có lấy vợ khác không ?

- Em yêu dấu ! Đừng nói với anh những điều như thế...

- Nhưng, anh thấy đấy, anh có trả lời được đâu. Mà từ lâu em đã biết tỏng bụng dạ anh, biết anh nghĩ gì về em rồi.

- Em gái nhõng nhẽo của anh, tính nết em kỳ thật đấy.

- Mọi sự chỉ vì anh...

- Thì anh có làm gì em đâu, hả người ngọc ? Anh chẳng bao giờ muốn em buồn cả !

- Thế thì anh trả lời em đi : sau khi em chết anh có đi lấy vợ khác không nào ?

- Lạy Thánh Ala !

- Ái chà, thấy chưa ! Em biết rồi mà... Anh vừa mới tự thú đấy nhé !...

-Tự thú ?! Tự thú cái gì kia chứ ?

- Anh chả vừa nói cái câu " Lạy Thánh Ala " là gì ?

- Thì anh nói đấy... Nhưng làm sao nào ?

- Em chết rồi tất nhiên anh không lấy ai được nữa... Bọn đàn bà nó ghê tởm anh, anh chả căm ghét cuộc sống gia đình là gì... Tưởng em không biết đấy hả ! Em chết rồi dù anh có sống đến nghìn tuổi anh cũng không lấy được vợ... Nhưng chẳng lẽ anh ghê tởm cuộc sống gia đình lại là tại em à ?

- Nàng tiên của anh, tại sao em cứ kiếm chuyện thế nhỉ ? Ngay cả trong ý nghĩ, anh cũng chẳng bao giờ có những chuyện ấy... Em lau nước mắt đi, bình tâm mà nghe anh đây... Em chẳng thương em tí nào mà cứ làm mình làm mẩy vô ích... Em quả là không hiểu những lời anh nói...

- À à à ! Nghĩa là anh không định nói những điều như thế chứ gì ?

- Phải ạ !

- Nghĩa là nếu em chết anh sẽ tục huyền chứ gì ?

- Trời ơi là trời ! Tôi biết nói thế nào đây... ? Có thể...

- Anh cứ nói toạc ra xem nào...

- Bây giờ anh không thể đoán chắc điều gì... Nhưng có thể anh sẽ lấy vợ cũng nên !

- Tất nhiên là lấy vợ rồi... Làm như em không biết bụng dạ anh ấy !

- Trời đất ơi ! Thánh Ala ơi ! Cầu trời cho tôi được bình tĩnh ! Em làm anh rối cả ruột, em yêu ạ, chính anh cũng không biết anh nói gì nữa...

- Lấy vợ, đằng nào rồi anh cũng lấy vợ...

- Anh nói thế để làm vui lòng em đấy thôi...

- Làm vui lòng em ?! Đầu tiên anh bảo không lấy, rồi sau lại bảo có lấy. Như thế mà bảo làm vui lòng em !

- Thánh Ala ơi ! Con phải làm thế nào đây... ? Xin Thánh rủ lòng ân ưu ! Thôi nín đi em... Lúc anh bảo anh không lấy vợ thì em cáu. Đến lúc anh bảo anh có lấy vợ em cũng lại cáu. Thế em lệnh cho anh nói gì có phải hơn không ? 

- Thôi, em đã đoán ra từ lâu là anh chán em rồi !

- Thiên thần của anh, tại sao em lại quyết đoán rằng anh đã chán em ?

- Thì anh bảo rằng anh không biết sau này có lấy vợ hay không chứ gì ?

- Vâng, thì tôi có no... ó... ó... i !

- Thế là thế nào ? Tức là anh bảo em rằng : thôi cô có chết thì chết mau lên, để cho tôi còn liệu ! Thế mà anh lại còn chối phắt đi được !

- Thôi thôi... tôi im. Tôi không nói một lời nào nữa. Tôi xin rút lui mọi ý kiến. Tôi chỉ xin cô đừng khóc nữa, tôi van cô. Chúng ta ngồi im nhé ! Thôi, nín đi, em yêu của anh !

Ôi ! Tôi khó thở quá, tôi ngất đây... Tôi chết đây !

Có làm mới có ăn

Ankara 26-11-1963
Acmét thân mến,

Hãy viết kỹ hết tất cả những gì xảy ra ở chỗ bạn cho tôi như bạn đã viết trong thư trước nhé. Tôi rất thích đọc lá ấy của bạn. Tôi đã đọc cho cả một số bạn trong lớp cùng nghe. Cả lũ bò lăn ra mà cười...

Ở đây, thời tiết Anakra đã trở lạnh rồi, vì vậy chúng tôi không còn xuống vườn chơi nữa. Về đến nhà là tôi vội học bài và làm bài tập ngay. Tôi muốn giúp mẹ tôi chút ít trong công việc nội trợ. Chị tôi có vẻ không khoái những công việc ấy lắm, nhất là rửa chén đĩa và lau chùi nhà cửa. Chị ấy chỉ thích ngồi hàng giờ trong bếp để chế tạo thử các món bánh ngọt do chính chị ấy tự nghĩ ra. Mẹ tôi lại luôn có ác cảm với ý thích đó của chị tôi. Bởi vì bà phải gánh chịu hậu quả không mấy tốt đẹp của những cuộc thí nghịêm đó. Có khi mẹ tôi phải mất hàng tuần để sắp xếp lại đồ đạc trong bếp. Ôi, chị ấy làm đảo lộn lung tung, cứ nháo nhào cả lên, không còn trật tự gì nữa.

Chị tôi đã lớn, tí nữa thì đã đính hôn rồi cơ đấy. Nhưng sau đó ba mẹ và chị tôi đã suy tính lại và thôi. Chút nữa thì nhà tôi đã có một cuộc vui, một sự kiện quan trọng biết chừng nào. Thế mà cuộc đính hôm phút chốc đã hỏng chuyện vì một lời nói vô tội vạ của chú em tôi, cậu Mentin ấy.

Nhiều lần, vào các buổi tối, bạn của ba tôi đến nhà chơi hoặc chúng tôi qua chơi bên nhà họ. Những cuộc gặp gỡ thăm viếng diễn ra thường xuyên ít nhất là hai lần trong một tuần. Khi có đủ mặt tất cả mọi người, hết chuyện này đến chuyện kia được nói tới, nhưng có lẽ nhiều nhất vẫn là chuyện về ông Zeinel. Ông này thường bị bộ bốn chê bai, nói xấu đủ điều. Chả là ông Zeinel là ông chủ của cả bốn người mà, Mẹ tôi luôn luôn phải gạt đi:

- Gớm, tôi đến phát ngấy lên vì cái ông Zeinel của nhà các ông đấy. Các ông hãy để cho ông ta yên nào. Không lẽ không còn chuyện gì để nói ư?

Nghe mẹ gắt, các ông bèn nói sang chuyện khác. Nhưng cũng chẳng được bao lâu câu chuyện lại xoay về ông Zeinel lúc nào chẳng biết. Nào là ông Zeinel có rất nhiều xưởng may, rằng ông ta có quá nhiều tiền, thế thì làm sao mà chẳng giàu cho được. Nhưng mà ông ta lại rất dốt nát,đ ến nỗi cố sức lắm ông ta mới học hết tiểu học. Một ông bạn của ba mình cùng quê với ông Zeinel đã kể rằng:

- Ông ấy lớn hơn tôi cả chục tuổi. Khi ông ta đã học lớp ba rồi tôi mới bắt đầu đi học lớp một. Thế mà tôi với ông ấy lại cùng tốt nghiệp trường tiểu học. Các anh thử tưởng tượng xem ngài Zeinel nhà ta học mấy năm lớp bốn? Ai đời học sinh tiểu học mà râu ria mọc dài chả khác gì mấy ông giáo..

Ông đồng hương của Zeinel còn kể rằng có lần một ông thanh tra đến trường, vào lớp đã tưởng lầm Zeinel là thầy giáo, còn thầy giáo của lớp đó là một học sinh. Vì thế ông thanh tra mới bảo ông giáo:" Nào em ngồi xuống đi chứ!" làm ông giáo bị một phen lúng túng...

- Thế đấy, tôi đã bảo các anh mà: óc nó chỉ chứa toàn là đất sét thôi. Ba tôi chêm vào.

- Còn gì nữa! Có khi còn tồi tệ hơn nữa ấy chứ.

Nếu bạn nghe được hết những lời bình phẩm về ông Zeinel nhỉ? Nào là "đó là một trong số những thằng dốt nát hằng trăm năm mới xuất hiện một lần trên trái đất..." Nào là..."một hiện tượng ngu muội của nhân loại"..v.v...v.v..

Một ông kể lại rằng cha ông Zeinel đã bảo ông ta: Thôi con ạ.chả cần học làm gì cho uổng công. Thôi thì hãy đi buôn vậy, ba sẽ dạy con cách buôn bán. Zeinel nghe lời cha và chăm chỉ buôn bán đến nỗi vốn liếng cạn sạch và suýt nữa ông ta phá tan hết gia tài của cha. Ấy thế mà, giờ đây ông ta lại giàu quá, giàu đến nứt đố đổ vách ra.

Theo lời bình của mọi người thì ông Zeinel là người rất lười biếng, rất cẩu thả, rất luộm thuộm. Nhưng, ông ta lại có biệt tài bắt mọi người dưới quyền phải làm việc. Khốn nạn thay cho các nhà kiến trúc, các kỹ sư, bác sĩ và luật sư làm việc với ông ta! Họ bị bóc lột đến tận xương tủy...Ba tôi cay đắng nói:

- Thế đấy, bọn mình đã học hành đến nơi đến chốn, đã cố gắng hết sức mình để có bằng nọ bằng kia, rồi cũng chẳng đến đâu! Chúng mình đã được gì nào? Hay cả lũ đã phải cầu cạnh đến tay Zeinel dốt nát ấy để có chỗ để làm, có cái ăn...

Về sự dốt nát của ông Zeinel thì... ôi thôi có cả một kho chuyện, chuyện nào cũng buồn cười đến chết được. Có lần ông Zeinel đến Phần Lan với một số giám đốc nhà máy và thư ký riêng của ông ta. Họ đã ở đó káh lâu. Một hôm, lúc gần về ông Zeinel nói với tay thư ký:

- Tôi thích cái nước Thụy Điển này, nó rất đẹp. Nghe đồn là ở Phần Lan cũng thú lắm. Hay chúng ta thử qua Phần Lan ít ngày xem sao đi!

Một lần khác khi được biết tên nước mà ông đang ở thăm được gọi là nước Thụy Sĩ ông ta rất ngạc nhiên!

- Ồ thế mà tôi cứ tưởng là chúng ta đang tham quan Ba Lan cơ đấy. Nào, hay ta thử đi thăm Ba Lan xem sao...

Có một lần, khi mọi người đang say sưa nói chuyện về ông Zeinel như mọi bữa thì Mentin bỗng hỏi chen vào:

- Ba ơi, nếu ông ta dốt nát,vô học và lại lường biếng quá quắt như vậy thì làm sao ông ấy làm giàu được hả ba?

Mẹ tôi liền mắng át đi:

- Này, mày có im miệng đi không, đừng có nói leo vào chuyện của người lớn!

Ba tôi thấy cần nói thêm cho rõ:

- Đầu óc con chưa thể hiểu được một số chuyện của người lớn, con ạ...

Chị tôi sẽ đính hôn với con trai ông Zeinel. Lễ đính hôn tuy chưa tiến hành nhưng công việc coi như đã xong. Tôi không nhớ là bạn đã nhìn thấy chị tôi chưa nhỉ? Chị ấy không giống tôi lắm, hay nói đúng hơn là tôi không giống chị tôi mấy. Chị tôi đẹp lắm..

Trong nhà, ba mẹ tôi không nói gì về lễ đính hôn với tôi cả, chị tôi cũng không cho tôi và Mentin biết. Nhưng bọn tôi biết hết, Mentin còn biết trước cả tôi vì nó rất nhạy cảm với bầu không khí khác thường trong gia đình. Mẹ tôi có vẻ vui lắm, vừa làm vừa hát luôn, còn chị tôi thì không giấu được sự sung sướng, ngượng ngập. Niềm vui lộ ra ở mỗi bước đi, giọng nói của chị ấy.

Một hôm Mentin thầm thì vào tai tôi:

- Này chị có biết không, chị Hai lấy chồng đấy!

- Thế thì tốt chớ sao?

- Nhưng mà chị có biết chị ấy lấy ai không nào?

- Chị ấy lấy ai thế, em biết không?

- Lấy con ông Zeinel đấy!

Thấy tôi chẳng nói gì sau cái tin mà nó cho là rất giật gân ấy, Mentin nổi cáu:

- Chị không biết gì à? Chị Hai lấy con ông Zeinel đấy.

-Thế thì sao? Làm gì mà em phải nổi giận thế?

- Hừ, như vậy là chị cũng về một phe với ba mẹ chứ gì?

- Chị không quan tâm đến chuyện này...

Trong nhà, Mentin chơi thân với tôi nhất, thế mà nó cũng giận tôi thật sự.

- Sao chị lại không quan tâm được! Nó hét lên với tôi và bất bình: Chị phải biết là em không muốn thế, không thể thế này được, chị biết không?

Sợ nó càng cáu hơn nên tôi nhịn, nín thin không nói gì. Lúc đó Mentin lại tiếp, giọng tức tối:

- Thế chị không luôn nghe họ nói nào là cái ông Zeinel con lừa, nào là đồ súc vật và bao nhiêu cái xấu khác của ông ta đó sao? Thế mà họ lại muốn chị Hai lấy con một ông như vậy.

- Chị không thấy có sự liên quan nào giữa bố và con trong chuyện này cả. Tôi định khuyên giả Mentin cho nó bớt giận.

- Thế à.. Nhưng chị có biết con ông ấy ra sao không? Cả anh ta cũng không thể học cho xong trung học, mặc dù đã được bố bỏ tiền thuê thầy giáo dạy riêng, đã đút lót tiền của khắp nơi cho anh ta lên lớp... Những lời nói đó của người lớn là dối trá hay sao nào? Ba và các chú khác chả nói thế hàng ngày là gì?

- Này, chớ để mẹ nghe thấy em nói những lời đó. Mẹ sẽ đánh vào ********* cho đấy. Người lớn hiểu công việc hơn chị em mình mà em. Tôi lựa lời khuyên nó.

Nhưng Mentin giận đỏ mặt tía tai và không chịu thôi:

-Đấy em biết chị rồi mà, chị cũng về phe với họ mà. Em còn bực mình với cả ba cơ...

- Sao vậy em?

- Còn sao nữa.Mọi người đều nói xấu ông Zeinel đủ chuyện,thế mà tất cả vẫn đi làm cho ông ta,phục vụ ông ta. Tại sao lại như vậy?

Nó quay ngoắt về phía khác và bỏ đi. Rõ ràng cu cậu sợ tôi nhìn thấy nó vì khi nó nói những câu cuối cùng tôi đã thấy cậu ta rơm rớm nước mắt rồi.

Từ hôm đó, Mentin trở nên khó bảo và rất lỳ lợm. Bắt đầu có bao nhiêu chuyện không tốt trong sổ liên lạc của nó: Nó hỗn láo, nó không làm bài, không học hành gì cả. Ba tôi rất lo lắng,hết khuyên nhủ đến dọa dẫm nó đủ điều. Nhưng vô hiệu, nó vẫn chứng nào tật ấy. Tệ hơn nữa, nó còn bỏ học đi hoang nữa kia. Rồi thì nó đua đòi, đánh lộn với bọn trẻ con khác nữa. Sáng ra, mẹ tôi dẫn nó đến trường, vào tận cửa lớp, thế mà khi mẹ tôi vừa đi khỏi là nó cũng biến luôn.

Khi ba tôi muốn hỏi xem tại sao nó lại đổ đốn ra như vậy thì nó chỉ im lặng, nhất định không nói gì. Tôi cũng thử dùng tình cảm đề khuyên giải nó một cách nhẹ nhàng, Mentin liền ngắt lời tôi bằng một gịong rất nguời lớn, làm tôi đờ ra không nói thêm được câu nào:

- Chị hiểu làm sao được những chuyện đó!...

Mentin đã làm cả nhà không yên. Mẹ tôi khóc lóc, còn ba tôi thì luôn cáu gắt lo âu.

Một hôm trời tối đã lâu mà vẫn chưa thấy Mentin về, cả nhà phải chia nhau đi các ngả tìm nó. Tìm khắp nơi chẳng thấy nó đâu cả,cả nhà lo lắng. Mẹ tôi phát khóc lên. Mấy người bạn của ba tôi cũng chạy đến an ủi mẹ tôi. Mọi người đang nghĩ cách đi tìm kiém một lần nữa thì cu cậu mò về.

Trong nhà không khí trầm hẳn xuống, rất khó xử. Mấy ông hàng xóm trước đó đã khuyên ba tôi đừng có đánh mắng nó. Tất cả coi như không có gì xảy ra. Một lát sau ba tôi gọi Mentin lại và lựa lời khuyên nhủ nó, giọng ba tôi lúc đó sao mà dịu dàng, ngọt lịm:

- Này, con trai của ba, nếu không đi học, đến trường không chịu làm bài, chỉ lêu lỏng thì chẳng nên người đâu con ạ. Người ta ai càng chăm chỉ bao nhiêu thì càng no ấm, hạnh phúc bấy nhiêu. Ngay từ bé cần phải chịu khó học hành để có lưng vốn đảm bảo cho tương lai, cuộc sống sau này thêm dễ chịu. Phải cần cù con à...

Đó là những lời dạy bảo muôn thuở của ba tôi.Lúc đó mấy chú bạn của ba cũng mỗi người một câu nói thêm vào:

- Tay làm hàm nhai con ạ...

- Có làm thì mới có ăn, con ơi...

- Muốn sung sướng thì phải làm việc và chỉ có làm việc mới khá được, con ạ...

Mentin nãy giờ im lặng ra dáng suy nghĩ, chợt ngửng lên đột ngột hỏi:

- Vậy người đi làm đuợc bao nhiêu tiền?

- Con nói sao? Càng làm nhiều thì lương càng nhiều chứ sao nữa.

- Thế người thật chăm chỉ có được nhiều tên bằng ông Zeinel không ba?

Câu hỏi của Mentin làm tất cả mọi người im lặng. Ai cũng hiểu nó định nói đến điều gì. Một lúc sau ba tôi mới gắng gượng tiếp tục câu chuyện:

- Thì ba mẹ cũng từng là trẻ con. Tất cả mọi người đều đã là trẻ con mà...Nhưng hồi đó ...

Mentin bỗng ngắt lời ba:

- Ai không làm việc thì sẽ có nhiều tiền phải không ba?

Ba tôi phát cáu:

- Thế là thế nào? Vậy ra ba mày nói láo ư?

Mentin khóc òa lên, nó nói qua tiếng nức nở:

- Ba mẹ nói thiệt đi, chăm chỉ hay lười biếng là tốt? Tại sao mọi vẫn chê ông Zeinel lười biếng. Chính ba và mấy chú bảo ông ta ngu, thộn,đầu bò đấy thôi. Thế mà ông ta có nhà máy, cửa hàng, công ty... rồi xe hơi, nhà lầu nữa... Con ông ấy cũng lại dốt nát, ngu đần không chịu học hành gì cả... Mentin chợt thôi khóc và gào lạc cả giọng:

- Con không đi học nữa đâu. Con chẳng cần học làm gì hết.Con sẽ giàu hơn cả ông Zeinel cho mà xem. Con sẽ bắt mọi người làm việc cho con. Ông Zeinel chả vẫn làm thế là gì... Rồi nó chạy vào phòng ngủ khóc tức tưởi. Ba tôi lặng nười đi, mãi mới nói được:

- Được rồi, được rồi con ạ, mày muốn làm gì thì làm. Nếu mày không muốn đi học nữa thì thôi, ba không ép...

Mẹ tôi vào buồng tắm, dẫn nó đi rửa mặt. Một ông bạn của ba tôi nhận xét:

- Đó là lỗi của chúng ta. Chúng ta đã nói bô bô đủ thứ chuyện trước mắt nó nên mới đến nông nỗi này. Lẽ ra không nên nói những chuyện đó trước mặt trẻ con.

Vợ ông ta ra hiệu cho ông ta bằng mắt về sự có mặt của tôi ở đó. Một ông khác nói tiếp:

- Nhưng mà thằng cháu nó nói cũng đúng lắm đấy. Chúng ta đã học bao nhiêu năm rồi, kết quả được gì? Có phải tất cả chúng ta đều phải nhờ vả cái lão Zeinel ấy không? Sự thật là như vậy.

Ba mẹ tôi đã hiểu rằng Mentin đổ đốn là do cả nhà cứ muốn cuộc đính hôn giữa chị tôi và con ông Zeinel. Mọi việc được xem xét và bàn bạc lại. Vài ngày sau ba mẹ tôi chính thức từ chối lời cầu hôn của con ông Zeinel. Rồi chị tôi cũng xin được việc làm và đi làm. Chị ấy đã chán ngấy sự nhàn rỗi, ở không, suốt ngày ngáp ruồi. Thực ra chị ấy cũng chẳng thiết tha gì với việc đính hôn vừa qua. Lúc này chị ấy có vẻ khoan khoái vì vẫn tự do, lại được đi làm.

Sau đó hai ngày Mentin đi học trở lại và như cũ. Nó trở nên một học sinh ngoan và chăm chỉ chả kém gì trước. Có lẽ nó nhận thấy trách nhiện đã làm lỡ cuộc đính hôn của chị tôi nên cu cậu cố gắng học tốt hơn và ngoan hơn chăng?

Không khí gia đình trở lại hòa thuận vui vẻ, nhưng Mentin không còn gần gũi tôi như trước nữa. Nó giận tôi đã không về phe với nó trong chuyện cũ. Thực tình tôi cũng thấy nó đúng. Song tôi làm sao mà có thể làm giống nó được.

Tôi viết thư này cho bạn sau bữa tối. Thư đã dài và tôi cũng rất buồn ngủ. Tôi đi ngủ đây. Mai, chủ nhật mẹ tôi hứa cho chúng tôi đi xem múa rối.

Chào tất cả các bạn. Chúc bạn luôn vui vẻ.
Bạn gái
Zeynep

Có nên làm bác sỹ không con ?

Nguồn: hoibi.net

Chúng ta thiếu thầy thuốc là thế, nhưng một số người vẫn phải chạy sang Âu, sang Mỹ kiếm ăn ! Thì ra có những nhà thông thái nửa mùa của chúng ta muốn rằng các bác sĩ trẻ học ở nước ngoài trở về trước hết phải qua một kỳ sát hạch rồi mới được hành nghề.

-Anh về nước làm gì? - một bác sĩ già, giàu kinh nghiệm, làm giám khảo hỏi.


-Ðể làm việc, để chữa bệnh ạ.


-Hừm, tất nhiên… Ngoài ra anh còn biết làm gì nữa?


-Thế là thế nào ạ?


-Thế là thế, chứ còn thế nào nữa? Thí dụ, biết sáng tác nhạc, làm thơ, đóng phim, buôn bán… Hay cũng có thể anh có khả năng làm nghị viện, làm bộ trưởng, làm chính khách… Tất nhiên anh sẽ phải làm một việc gì như thế chứ.


-Dạ, không. Cháu chỉ chữa bệnh thôi ạ. Cháu con nhà nghèo, làm cho nhà nước lương không đủ ăn, nên cháu sẽ làm tư…


-Hà… hà… hà… Không có ham chánh, phó giáo sư mà đòi làm tư? Thế lấy ai dẫn khách cho anh lúc đó?


-Tức là dẫn bệnh nhân ấy ạ?


-Phải, khách ấy mà…


-Chắc là bệnh nhân tự đến lấy…


-Làm sao bệnh nhân tự đến được?


-Nếu bệnh nặng thì có xe chở đến…


-Ðược rồi, vậy cái người chở bệnh nhân ấy tên là gì?


-Làm sao cháu biết được tên anh ta, anh ta đã chở cho cháu bao giờ đâu.


-Tôi không hỏi tên riêng mà hỏi cái loại người chở khách bệnh nhân ấy gọi là gì?


-?…


-Loại đó gọi là lái, như là lái buôn ấy… Ðằng này là lái y học. Như anh chẳng hạn, anh cũng không bao giờ gửi bệnh nhân phòng khám công đến bác sĩ tư, phải không nào? Nếu không ai chỉ thì sao bệnh nhân đến chỗ anh được? Một điều như thế mà ở nước ngoài người ta cũng không dạy anh hay sao? Thôi được, bây giờ anh nói đi, thế nào là hữu ái nghề nghiệp?


-Là tương trợ lẫn nhau, phải không ạ?


-Thế là anh không biết rồi, để tôi giảng cho mà nghe. Giả dụ bây giờ có người đến kêu với anh là bị bệnh trĩ. Anh khám xong rồi gửi đến cho một người chuyên về phụ khoa…


-Người ta bị trĩ sao lại gửi đi phụ khoa?


-Bạn anh ăn tiền rồi lại gửi cho một người bạn káhc chữa răng…

-Nhưng…


-Tay nha sĩ ấy lại gửi đi da liễu, da liễu lại gửi đi chiếu điện, chiếu điện lại gửi đi nhãn khoa. Cuối cùng hắn ta bị gửi đi thần kinh. Ðến lúc ấy thì thần kinh của hắn cũng suy sụp thật… Nếu hắn còn đủ cơm ăn nước uống thì rồi tự hắn sẽ khỏi bệnh, nhược bằng không thì hắn sẽ chết và bệnh cũng hết. Chết rồi hắn lại còn phải rơi vào tay thầy thuốc một lần nữa, đó là tay giải phẫu lâm sàng. Thôi, bây giờ anh nói đi, anh phải làm gì để được nổi tiếng?


-Cháu sẽ cố gắng điều trị giỏi và sống có lương tâm…


-Hức!… Nghe đây! Anh phải lăng xê lên báo một câu quảng cáo : “Người nghèo khám không lấy tiền. Hàng ngày khám sau bữa cơm trưa.” Khi khách đến hơi đông anh rút xuống chỉ khám thứ hai, thứ năm… Sau đó mỗi tuần một lần, sau đó mỗi tháng một lần… Khi khách đã kéo đàn kéo lũ mà đến thì anh thôi không khám xuông nữa. Từ đó về sau anh cứ tăng dần tiền khám. Người ta sẽ nghĩ rằng chắc anh phải có những bí quyết gì ghê gớm lắm thì mới lấy đắt như vậy. Thế là tất cả bệnh nhân đổ xô đến… Sau đó anh lại phải cho đăng báo những lời bệnh nhân gửi đến tri ân… Thôi, còn trường hợp này, nếu một bệnh nhân đến mà anh không tìm thấy bệnh gì thì anh xử lý như thế nào?


-Cháu sẽ bảo rằng anh ta khoẻ…


-Chặc… chặc…! Thế mà cũng đòi làm bác sĩ! Chẳng lẽ trên đời lại có người hoàn toàn khoẻ mạnh? Mà nếu như quả thật hắn ta không có bệnh gì thì anh cũng phải cho hắn một cái đơn chữ rất ngoáy đến nỗi hắn không tài nào đọc được rồi bảo hắn ra hiệu thuốc… Dù anh có viết trời đất gì đi nữa thì thằng chủ hiệu rất tâm lý kia sẽ tìm ra ngay vô khối bệnh tật cho khách… Hừ, anh càng viết mờ mịt bao nhiêu thì tờ hoá đơn lại càng rành mạch bấy nhiêu… Ngoài ra anh lại phải thường xuyên viết báo về nhiều vấn đề khác nhau, chẳng hạn “Bàn về chế độ thuê nhà”, “Công tác bảo vệ rừng”, “Ðạo đức người lái xe”, “Vì sao người ta mất trí”… như thế là để tên tuổi anh thường xuyên xuất hiện trên mặt báo và mọi người sẽ nói rằng : anh ta hiểu biết ghê thật! Phải khéo léo làm sao sau này lên được chức thị trưởng, tỉnh trưởng, nghị sĩ hoặc thậm chí bộ trưởng… Ðó, ta nhìn thấy rất rõ rằng anh không thể làm nổi bác sĩ đâu… Tốt nhất là anh nên quay lại chỗ anh mới học bên Ðức, bên Mỹ gì đó!


-Cháu xin cám ơn, chúc bác khoẻ!


-Anh cũng khoẻ nhé, đừng có ốm đấy!

Con bé cẩu thả

Ankara 8.1.1964

Acmét thân mến,

Trước tiên tôi xin báo cho bạn hay một tin vui của Hicmét bạn tôi. Nó bắt đầu đi học trở lại từ mấy hôm nay. Ba má Hicmét đã giải hòa không còn giận nhau nữa. Vì thế tôi thấy nó có vẻ vui sướng lắm.

Còn một tin nữa tôi muốn thông báo với bạn là tất cả những lá thư bạn gởi cho tôi đã được gom góp lại để ngăn nắp trong một cặp hồ sơ. Từ Trước, các thư đó tôi để mỗi cái một nơi, bây giờ đã được sắp xếp theo thứ tự ngày tháng rất nghiêm chỉnh. Thú thật, đó không phải là sáng kiến của tôi nghĩ ra đâu, mà do người thân trong gia đình rèn giũa cho đấy. Sự thể thế nào, tôi sẽ kể cho bạn rõ.

Ở nhà, mọi người hay la mắng tôi là cẩu thả, bừa bãi. Ba mẹ và chị tôi lúc nào cũng kêu tôi là "Con bé luộm thưộm, làm đâu bỏ đấy ..." Kể cũng lạ, mặc dù đã rất cố gắng sống sao cho trật tự, ngăn nắp nhưng hình như tôi vẫn không được mọi người vừa ý. Sáng chủ nhật vừa qua, khi làm bài tập toán, tôi phải tìm mãi mà không thấy cuốn tập đâu. Nhìn thấy tôi đi dòm ngó hết cả các xó xỉnh, mẹ tôi bắt đầu mắng tôi:

- Không biết tôi phải hầu cô đến bao giờ nữa đây? Suốt ngày tìm thứ nọ, thứ kia... mó đến cái gì là hu hỏng cái đó.

Có lúc tôi đã tự hỏi : "Làm sao thế nhỉ, tại sao tôi lại đoảng vị đến thế không biết?" Và tôi cảm thấy rất buồn. Nhưng khi cả nhà xúm vào, ai cũng thi nhau mắng nhiếc tôi, nào là con gái luộm thưộm rồi sẽ chả ra gì, nào là bừa bãi như tôi chỉ có một, v.v... thì tôi lại thấy thế nào ấy. Lúc đó trong tôi hình như có sự phản kháng làm tôi chán đi. Đến cả chị tôi cũng mắng tôi nữa mới điên ruột chứ! Duy chỉ có Mentin là lẳng lặng đến cạnh tôi ra chiều thông cảm.

Tức mình vì bị trách móc tới tấp, tôi vội vã sắp xếp lại bàn học, sách vở, quần áo cho ngăn nắp. Trong khi thư dọn đồ đạc riêng, tôi tìm thấy một cây son môi, hai cái buu ảnh gởi cho chị tôi và một đôi tất đàn ông. Tôi đem tất cả vào phòng khách giữa lúc mọi người đang chê trách tôi đủ điều. Tay giơ cao "chiến lợi phẩm" thư được, tôi hỏi hơi khiêu khích:

- Đôi tất của ai đây? Con tìm thấy trong đống sách...

Ba tôi ngạc nhiên nhìn mẹ:

- A, thế mà tôi tìm mấy ngày nay không thấy...

- Thế còn cây son của ai? - Tôi mạnh dạn tấn công.

Mẹ tôi có vẻ nguợng ngập:

- Nó ở đâu ra thế, mẹ tìm mãi...

- Nó ở ngay trên bàn học của con giữa đống chì và tẩy chứ đâu?

Mẹ tôi bất chợt nhớ ra:

- À, mấy hôm Trước mẹ để quên ở đó.

Tôi giơ hai cái bưu ảnh về phía chị tôi:

- Những cái này có phải của chị không?

Chị tôi đỏ mặt tía tai:

- Em lấy ở đâu ra thế?

- Chẳng biết ai kẹp giữa mấy cuốn sách tập đọc của em ấy. Em chưa đọc trong đó viết gì đâu...

Sau khi hoàn trả những đồ vật đó, tôi nghĩ rằng sự việc thế là đã kết thúc êm đẹp. Tôi ngồi vào bàn và tiếp tục làm bài tập toán. Thế nhưng, cứ như trò quỷ thuật, khi tôi cần cái viết chì xanh thì lại chẳng thấy nó đâu. Lại phải loay hoay tìm kiếm khắp nơi. Mẹ tôi không thể bỏ qua chuyện đó:

- Bây giờ con tìm gì? Con còn mất cái gì nữa thế?

- Mẹ có nhìn thấy cây viết chì xanh của con ở đâu không?

- Chả lẽ phải có người theo giữ sách vở bút mực cho cô chắc ...

Bà tôi nói xen vào:
- Chà, con bé này! Bao giờ cháu mới hết luộm thuộm...

Ba tôi khuyên nhủ:
- Này, con gái của ba. Ba đã dặn bao nhiêu lần rồi, phải ngăn nắp con ạ, đồ vật cái nào phải để vào chỗ của nó. Con chẳng nghe lời ba gì cả.

Chị tôi không chịu thưa kém, cũng ra vẻ người lớn dạy đời :

- Thôi, vào đây chị cho muợn tạm cây chì xanh mà dùng, nhưng phải cẩn thận kẻo lại làm mất luôn cả của chị đấy. Nói rồi chị chạy về phòng lấy viết cho tôi. Một lúc lâu sau không thấy chị ấy quay trở lại, rồi có tiếng chị hỏi : "Ai lấy viết chì xanh của tôi thế? Có ai nhìn thấy hộp viết chì màu của con không ?"

Bà nội thấy tôi có vẻ buồn chán bèn kéo tôi vào lòng nhẹ nhàng an ủi, song lời lẽ vẫn có phần trách móc:

- Cháu quý của bà, ở tuổi cháu ngày xưa, bà đã phải lo nhiều chuyện cho gia đình rồi đấy chứ... Thế mà bây giờ sống sung suớng, cháu vẫn chưa giữ nổi mấy cây bút chì hay cuốn tập. Sao thế hở con? Đừng có bừa bãi, luộm thuộm mà hư người đấy cháu ạ...

Mẹ tôi cằn nhằn vẻ không yên tâm:

- Lạ thế cơ chứ, nhà này có ai cẩu thả, bừa bãi đâu. Không biết nó giống ai nữa?...

Bị trách mắng, la rầy nhiều quá, đâm ra tôi cũng chai đi. Tôi đã quá quen với những lời khuyên thường xuyên ấy. Đến nỗi, nói thực với bạn, tôi chẳng còn để ý nhiều đến những lời nói đó nữa. Thành ra lại đúng như lời mẹ tôi nói: "Cứ như nước đổ đầu vịt."

Tuy nhiên, tôi vẫn rất sợ ông nội. Mà không riêng gì tôi, hầu như cả nhà đều sợ ông.

Trước kia ông nội tôi là đại tá trong quân đội, nay đã về huu. Ông rất nghiêm khắc và có thể la mắng tất cả mọi người không trừ ai cả. Mẹ tôi cũng sợ ông nội tôi lắm! Ông thường nói với mọi người:

- Điều kiện Trước nhất để thành công trong cuộc đời là phải sống ngăn nắp, trật tự.

Tôi đã có lần viết cho bạn về thói quen của ông nội tôi. Bạn còn nhớ chứ: ông thường bắt người tiếp chuyện phải nhắc lại lời mình, lúc này tôi đang bị ông truy cho phát mệt:

- Nào Zeynep, điều kiện đầu tiên để thành công trong cuộc đời là gì?

- Phải ngăn nắp ạ!

- Ừ, được. Mỗi đồ vật phải có chỗ của nó. Như vậy mỗi đồ vật phải ở đâu?

- Thưa ông, phải ở chỗ của nó ạ.

- Hoan hô! Như thế để khi cần tìm ta sẽ thấy ngay. Vậy lúc cháu tìm...

- Thì thấy ngay ạ.

Ba tôi kể rằng thói quen của ông nảy sinh trong quân đội, khi các sĩ quan bắt binh lính nhắc lại các mệnh lệnh được truyền đạt cho nhớ. Giữa lúc ông nội đang kiểm tra tôi tới tấp thì ba tôi nói chen vào như để chứng minh:

- Đúng như vậy ... Tôi thuộc lòng vị trí các đồ vật của mình. Hàng năm nay cái nào ở nguyên chỗ của cái đó. Tôi lúc nào cũng nhớ túi nào để khăn tay, bật lửa, túi nào thì để ví hoặc sổ tay. Vì thế tôi có thể nhắm mắt vẫn lấy được các thứ cần thiết.

Ông nội tôi rất vừa ý:

- Đấy, phải như thế ... Như vậy rất tốt.

Có lẽ cảm thấy chưa đủ mà phải để chúng tôi thấy một sự thật hùng hồn, ba tôi liền đề nghị:

- Nào các con, chúng ta hãy chơi vui một lát nhé! - Nói xong ba tôi liền đứng lên và nhắm mắt lại - Các con xem nhé! Ba không cần nhìn mà vẫn tìm được những đồ dùng cần thiết... Đây ba sẽ lấy cho các con xem cái bật lửa ở túi áo vét bên trái.

Ba tôi thò tay vào túi trái tìm trong khi mắt vẫn nhắm. Ba tôi tìm ... tìm mãi mà chẳng đưa cho chúng tôi xem. Nhíu mày ngạc nhiên, ba tôi lẩm bẩm:

- Lạ quá, sao thế nhỉ ?

Tìm một lúc biết chắc không có rồi, ba tôi vội chuyển huớng :

- Hay ba sẽ tìm được cây viết máy cũng bên túi trái cho các con xem...

Mắt vẫn nhắm, ba tôi lấy ra một vật dài dài và giơ lên cho chúng tôi xem. Nhưng đó không phải là cây viết mà là cái nhiệt kế.

- Đó, các con thấy chưa, ba tìm có nhanh không ?

Khi mở mắt nhìn ra cái nhiệt kế trong tay, ba tôi sửng sốt nhìn chúng tôi, rồi gượng cuời và nói:

- À, ba nhớ ra rồi, hôm trước Mentin bị sốt, ba đã cặp nhiệt cho nó xong vội đi làm quá thế là ba bỏ túi. Không sao, bây giờ các con sẽ thấy ba tìm được cuốn sổ tay trong túi bên phải.

Lại nhắm mắt, ba tôi thò tay vào túi phải. Nhưng làm gì có cuốn sổ. Ba tôi lại ngạc nhiên và mở mắt ra. Mẹ tôi đến cứu nguy cho ba:

- Hôm trước mình vừa đi sửa áo. Hay người ta khâu lộn túi trái sang phải và túi phải sang trái.

Ba tôi muốn rút lui khỏi tình thế nan giải ấy. Song có lẽ vẫn muốn vớt vát danh dự bằng cách tìm ra một vật gì đó ở nguyên chỗ của nó nên còn cố:

- Nhưng cuốn sổ ghi của tôi để ở túi ngực áo vét cơ mà. Có nghĩa là ở đây này...

Quyển sổ tay không thấy mà cái túi ba tôi chỉ cũng không có nốt. Có lẽ người ta đã bỏ nó đi hôm sửa áo rồi. Ông nội tôi rất thích đùa cợt, thấy thế cuời hỏi:

- Nào, lũ quỷ con, các cháu thử đoán xem quyển sổ tay của ba ở đâu?

Trước khi chúng tôi kịp mở miệng, mẹ tôi đã vội nói:

- A, hôm trước định khâu áo cho mình, có khi tôi đã khâu cái túi ngực vào rồi cũng nên.

Ba tôi rất bối rối. Lúc đó có lẽ ba tôi sẽ đổi bất cứ giá nào lấy một vật ở nguyên chỗ của nó, trên người ba. Ba tôi lục tung hết cả lên, thậm chí lộn ngược cả mấy túi ra. Ông nội tôi vẫn đùa, không để ba yên:

- Này, cậu Cả tìm gì thế? Bị mất cây kim à?

Cười nhiều quá, ông tôi chảy cả nước mắt, nước mũi rồi đâm ra ho sù sụ kéo dài. Không dứt được cơn ho, ông nội tôi ra hiệu lấy cho chiếc khăn tay:

- Các cháu lại lấy cho ông. Cái khăn ở túi bên phải áo khoác ấy.

Tôi chạy lại chỗ cái áo khoác đang treo trên mắc áo nhưng làm gì có cái khăn tay nào.

- Ông ơi, không có khăn tay trong túi bên phải ông ạ.

- Cháu không nghe ông nói gì à ? Ông bảo tìm túi áo bên trái cơ mà.

- Túi áo bên trái cũng không có ạ.

- Không thể như thế được ... Mang cái áo lại đây cho ông xem nào. Bốn chục năm nay cái khăn tay nằm ở đó cơ mà ...

Tôi mang cái áo khoác nặng nề lại cho ông. Ông nội tôi lục lọi cả hai túi mà chẳng thấy cái khăn tay nào. Ông bèn nói:

- Như vậy chắc có lẽ ai đã lấy cái khăn của ông rồi ...

Lúc đó, mẹ tôi len lén bỏ vào túi phải một cái khăn tay sạch. Chợt sờ thấy nó, ông tôi vui hẳn lên:

- Đây rồi, ông đã nói với các cháu là khăn tay của ông bao giờ cũng nằm trong túi phải cơ mà.

Tìm được khăn tay hỉ mũi rồi, sau khi ngừng cơn ho, ông tôi lại lục lọi tìm cái gì đó trong túi:
- Hộp thưốc lá của tôi đâu nhỉ? Ai lấy hộp thưốc của tôi rồi! Tìm cho tôi hộp thưốc lá, mau lên. - Ông tôi ra lệnh.

Sợ ông nội tôi cáu gắt, cả nhà đổ xô đi tìm cái hộp thưốc lá trong mọi xó xỉnh.

Giữa lúc đó thì nhà lại có khách. Hai vợ chồng một ông bạn của ba tôi đến chơi. Thấy cả nhà bận rộn tìm kiếm hộp thưốc lá cho ông nội, họ cũng xúm vào giúp. Ông nội tôi đã phát cáu thực sự vì mãi không ai tìm ra, ông quát tháo ầm ĩ, mắng tất cả mọi người.

- Tìm nhanh cho tôi hộp thuốc. Thật chả ra sao! Hộp thưốc lá vừa mới đây mà mất biến.

Ông khách vội vàng chìa gói thưốc ra mời ông nội tôi hút một điếu, hi vọng ông nội tôi bớt giận:

- Mời bác dùng tạm thuốc lá của con.

Ngay lập tức ông ta biết đã lỡ lời vì làm ông nội tôi càng giận dữ hơn.

- Tìm nhanh cho tôi hộp thuốc, không các người chết với tôi! - Ông quát chúng tôi.

Tự nhiên Mentin xuất hiện, tay cầm đôi găng tay phụ nữ hỏi cả nhà với vẻ mặt rất bình tĩnh:

- Đôi găng tay này của ai?

Mẹ tôi chạy đến cạnh nó :

- Con thấy ở đâu thế? Mẹ kiếm mãi không ra ...

Mentin trả lời bình thản:

- Thử đi tìm hộp thuốc cho nội, ngó vào sau cái tủ lạnh, con thấy đôi găng tay này nằm dưới đất...

Kể ra mà mua cho ông nội tôi một gói thuốc ngoài hiệu thì tiện và dễ dàng hơn nhiều, nhưng ngặt vì cái hộp của nội tôi lại bằng kim loại có khắc chữ kỷ niệm, thành ra chúng tôi không thể chơi trò đánh tráo được. Thế là cả nhà phải cố công đi tìm cho bằng được.

Hộp thuốc lá đâu chưa thấy mà chúng tôi đã tìm được bao nhiêu là vật dụng cả nhà đã tưởng mất từ lâu. Bỗng nhiên bà khách vớ được một núm vặn máy thu thanh còn khá tốt nằm dưới ghế tràng kỷ, làm ba tôi mừng rỡ kêu lên:

- Ôi, thế mà tôi tìm cả tháng nay không thấy đấy...

Sự mừng rỡ đó tỏ ra hơi sớm vì ngay sau đấy ba tôi đã phải buồn. Cây viết máy đáng lẽ phải ở trong túi ba thì tôi lại tìm được trong ngăn tủ đựng chén đĩa. Mẹ tôi tìm ra con dao còn tốt nhà đang dùng, chả hiểu ai vô tình đổ vào một sọt rác cùng với đống vỏ khoai tây.

Nhà tôi lúc đó rất nhộn, thỉnh thoảng lại có người kêu lên: Của ai cái này, của ai đây?" và người trả lời "A, của tôi đấy, tìm ra ở đâu thế?"

Tự nhiên ông nội tôi nhảy dựng lên như bị con gì đốt:

- Trời ơi, đứa nào bỏ hộp thưốc lá dưới chỗ ngồi của ông thế này? - Ông tôi hỏi giọng vẫn có vẻ bực bội.

Thì ra ông tôi ngồi ngay lên trên hộp thưốc, báo hại chúng tôi tìm cả tiếng đồng hồ. Cả nhà phát điên phát khùng lên vì nó, thế mà nó lại chẳng mất đi đâu cả. Mọi người nín lặng một lúc lâu không ai nói một lời.

Như vậy đấy bạn ạ, bực mình từ hôm đó, tôi quyết dọn dẹp sắp xếp thật ngăn nắp lại phòng riêng của mình. Kể ra hồi trước cũng có hơi bề bộn thật. Tôi không muốn bị la mắng là đứa con gái cẩu thả luộm thuộm ... Nhân dịp đó, tôi đã sắp xếp lại đống thư từ của bạn trước đây bỏ vương mỗi nơi một cái. Tôi để chúng trong một cái cặp giấy theo thứ tự ngày tháng bạn gởi để tiện dùng khi cần đến.

Chủ yếu là thư của bạn thôi. Đemir, Yasa và Mina thỉnh thoảng mới gởi cho tôi một cái bưu ảnh hoặc một lá thư ngắn. Tôi thường trả lời chúng ngay khi nhận được. Bạn nhớ viết thường xuyên cho tôi nhé!

Chúc bạn học giỏi.
Zeynep

Con cái chúng ta giỏi thật!

Bức thư đầu tiên


Lời của tác gỉa:" Tôi viết truyện này không phải chỉ dành cho trẻ em,mà đặc biệt cho các bậc cha mẹ và thầy cô giáo của chúng."
A.N
******************


Ankara 12-11-1963
Bạn Acmet thân mến.
Như chúng mình đã hứa lúc chia tay,tôi bắt đầu thường xuyên viết thư cho bạn đây.Chả hiểu sao bạn lại có vẻ không tin tôi.Tôi như còn đang nghe bạn nói:" Này Zeynep,đến Ankara có thêm nhiều bạn mới,bạn sẽ quên ngay chúnh mình cho mà xem!".
Bạn thấy đấy,tôi đâu có quên bạn cũ.Tôi đã giữ đúng lời hứa đấy chứ,phải không bạn?Thế là đã hơn một tuần rồi,kể từ hôm chúng tôi từ biệt Istanbun,cả nhà dọn đến chổ ở mới ở Ankara.Vì có quá nhiều việc phải phụ giúp ba mẹ,tôi không thể viết thư cho bạn ngay được,thông cảm nhé.Tôi cũng đã xin học tiếp tại trường ở đây rồi.Hôm qua,ba tôi cho biết địa chỉ nhà mới của chúng tôi ở đây,thế là tôi vội vàng viết thư ngay cho bạn.
Ai lại muốn từ giã trường lớp củ đang giữa năm học một cách vội vàng như thế.Riêng tôi đã quen với bạn bè mà chúng mình đã từng học với nhau bốn năm trời còn gì.Nhưng,biết làm sao được,vì công việc làm của ba tôi bây giờ ở Ankara cơ mà...Trước đây,có lần tôi kể cho bạn,mấy người bạn của ba tôi đã tìm cho ông được một việc làm tốt ở Ankara.Ba tôi cùng những người bạn cũ ấy làm chung một hãng.Hơn nữa chúng tôi còn được ở cùng với họ trong một khi nhà nữa kia.Như thế,những người bạn tốt của ba tôi không những tìm được việc làm cho ba mà còn kiếm cả nhà cho chúng tôi ở nữa.
Mấy người bạn của ba tôi ở đây cũng có khá nhiều con.Tất cả lớn bé chúng tôi có gần chục đứa với nhau trong khu nhà này.Có năm đứa học cùng trường với tôi, thậm chí tôi còn có cả một đứa bạn học cùng lớp nữa.Tôi đã kịp làm quen với mấy đứa bạn học cùng lớp.Đối với tôi chuyện này thật dễ dàng,thế mà Mentin ,em trai tôi thì lại khó.Nó vẫn chưa làm sao quen được với trường mới,bạn mới.
Như chúng ta đã hẹn nhau thuở nào,hãy viết tất cả những gì xảy ra ở nhà,ở trường,ở xung quanh chúng ta,phải không bạn?Đến ở nhà mới,vào học trường mới,có thêm bạn bè...lúc này có lẽ là những việc duy nhất tôi có thể kể cho bạn thôi.Tôi chưa thấy có gì quan trông và thú vị hơn.
Gì đi nữa thì tôi cũng đã bắt đầu thấy nhớ bạn bè cũ ở Istanbun.Không biết đến bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nhỉ?
Tôi tin rằng cả bạn cũng giữ lời hứa và bạn sẽ trả lời tôi ngay.Chào bạn,cho tôi gởi lời chào tất cả những người bạn cũ,chúc bạn được nhiều điểm tốt.

Bạn gái cùng lớp

Zeynep

Cơn ác mộng

Nguồn: tuoitrenangdong.net

Đài phát thanh Xtămbun đã chấm dứt chương trình phát thanh. Nghĩa là lại hết 1 ngày cũ bắt đầu 1 ngày mới. Đêm nay tôi có bao nhiêu việc phải làm: phải viết xong 2 truyện ngắn, 1 bài châm biếm và trả lời thư yêu cầu của 1 tạp chí. Những thứ này sáng mai là họ lấy. Ngoài ra còn phải đọc 3 tạp chí do nhà bưu điện đưa đến và 1 cuốn sách mỏng nữa. Nhưng cuối cùng tôi chỉ viết xong có mỗi 1 truyện ngắn. Vì hôm nay tôi thấy trong người mệt mỏi quá.

Tôi đã sắp sẵn 1 xếp giấy để viết truyện ngắn thứ 2, nhưng ý tưởng bay đi đâu hết cả. Tôi giở lại cuốn sổ tay, hy vọng có thể tìm ra 1 ý nào đó trong những mẩu ghi chép cũ, nhưng cũng chẳng ăn thua. Không có ý nào có thể phát triển thành truyện ngắn được.

Tôi bỗng cảm thấy đói. Cái bệnh tôi nó như vậy. Nghĩa là cứ khi nào không viết lách gì được, là y như lại nghĩ đến chuyện ăn uống hay 1 chuyện linh tinh gì đó. Tôi leo lên gác. Trong nhà im lặng như tờ. Mọi người đã ngủ cả. Tôi mò xuống bếp. Cơm canh đã nguội ngắt. Ai mà đi hâm được?... Cuối cùng tôi kiếm được đĩa cá sácđin, mấy quả cà chua, 1 ít mỡ và dăm miếng dưa.

Sau đó tôi lại quay về bàn làm việc, ngồi bóp trán suy nghĩ. "Mình buồn ngủ hay sao thế này?" Tôi nghĩ vậy, rồi dần dần thiếp đi thật. Tôi lại còn nằm mơ nữa. Tôi mơ thấy hình như tôi lạc đến 1 nước nào xa lạ. Tôi không bíêt đích xác đó là nước nào. Tôi bước vào 1 gian phòng rộng mênh mông. Không hiểu các bạn thế nào, chứ tôi thì tôi tin rằng những cái gì thấy trong mơ thì không bao giờ có trong thực cả.

Xung quanh chiếc bàn dài kê ở giữa phòng có nhiều người đang ngồi. Tôi đến đây với 1 trọng trách. Tôi không biết chính xác tôi đang ở đâu và người ta đang làm gì ở đây, nhưng không dám hỏi, vì sợ người ta cười, bảo tôi là anh ngố, không biết cả chỗ mình đang ở là chỗ nào nữa! Vì thế tôi cứ phải xem mọi vậy xung quanh mà cố tự phán đoán lấy. Có lẽ tôi đang ở Châu Mỹ, nhưng có thể tôi đang ở Châu Âu cũng nên...

Người ta đang hội đàm. Đại biểu nước tôi chỉ có độc mình tôi. Trông người nào cũng bệ vệ.

-Rất hân hạnh được đón tiếp ngài! - 1 vị đại biểu nói với tôi.

-Cám ơn các vị! - tôi đáp.

-Ngài sẽ cho chúng tôi được biết tình hình đất nước ngài chứ?

Tôi run quá, nhưng rồi cũng tự động viên: "Có gì mà run! Đây chỉ là mơ thôi mà!" Nhưng mơ thì mơ, chứ nhỡ ra...

-Vâng. Tôi sẵn sàng kể cho các vị nghe tất cả những gì tôi biết.

-Nước ngài đang ở tình trạng chậm tiến có phải không? - người ta hỏi.

Tôi bỗng thấy ngột thở. Lạy thánh Ala! Tôi biết trả lời với họ thế nào bây giờ? Nếu tôi bảo: "Vâng. Tôi ở nước chậm tiến đến!" thì có nghĩa là tôi tự thoá mạ nước tôi trước mặt các quan khách quốc tế. Và theo luật hình, như thế tôi sẽ bị khép vào tội khinh quốc thể. Nhưng nếu bảo: "Không phải. Sao lại chậm tiến? Nước tôi tiến ghê gớm ấy chứ lại!" thì hoá ra tôi nói dối! Nhưng thôi. Thà nói dối còn hơn bị kết tội khinh quốc thể. Nói dối thì chẳng bị tội gì cả.

Tôi bèn hét lên:

-Ai bảo các ngài thế? Đó là điều bịa đặt và xuyên tạc, thưa các vị! Xin các vị chớ quên rằng chúng tôi có rất nhiều kẻ thù. Chúng luôn luôn tìm cách tuyên truyền nói xấu chúng tôi.

Mọi người há hốc mồm kinh ngạc.

-Nghĩa là chúng tôi đã nhận được 1 thông tin không chính xác?... 1 người nào đó nói, nhấn mạnh từng chữ.

-Vâng, tất nhiên rồi!

-Chúng tôi hiểu. Các ngài là dân tộc rất tự trọng, nên khi người ta gọi các ngài là "chậm tiến" thì các ngài tức giận. Nếu vậy, chúng tôi sẽ không dùng cái tên ấy nữa, mà sẽ thay bằng mấy chữ "chậm phát triển". Như vậy chắc ngài thấy ổn chứ?

-Không! Như thế cũng không được! Chúng tôi không phải là những người chậm phát triển, mà trái lại, chúng tôi là những người rất, rất chi là phát triển!!

1 lần nữa, mọi người lại sửng sốt, quay sang xì xào với nhau.

-Thế hiện nay ở nước ngài còn nhiều thành phố chưa có điện không?

Nếu tôi bảo còn, thì rõ ràng tôi tự bôi nhọ nước tôi. Chà! Quỷ bắt tất cả các người đi!

-Không! ở nước chúng tôi, từ các thành phố lớn cho đến các làng mạc xa xôi hẻo lảnh, nơi nào cũng có điện hết!

-Hoan hô!... Hoan hô!... Tuyệt thật!

-Nhưng nghe nói giá điện bên nước ngài đắt lắm thì phải? Bao nhiêu tền 1 kw nhỉ?

-Cái gì? Điện ấy à? Điện bên chúng tôi đắt ấy à? Nhưng bên nước tôi điện có mất tiền đâu!... Không mất tí nào cả! Lại còn mất tiền điện nữa có mà chết!

-Tuyệt quá nhỉ!... Trứ danh thật!...

Tôi hả hê lắm: tôi đã khéo giới thiệu nước tôi với quan khách quốc tế. Ước gì báo chí đăng lại những lời phát biểu của tôi để đồng bào tôi thấy được tôi đã biết cách tuyên truyền có lợi cho đất nước như thế nào!

-Người ta đồn rằng tiền nhà bên nước ngài rất cao. Nhà cửa thì khan hiếm... 1 người dân trung lưu phải mất đến nửa số thu nhập vào tiền nhà. Phải thế không?

1 tiếng nói bên trong thúc giục tôi: "Nói đi! Nói hết sự thật đi!" Tôi bảo nó: "Tôi sợ lắm! Mọi người sẽ phản đối tôi". Giọng nói vẫn năn nỉ: "Sợ gì! Đây chỉ là mơ thôi mà! Họ có thấy giấc mơ của anh đâu. Họ có biết đâu những điều anh nói! Cứ nói hết sự thật đi."

Mồ hôi tôi vã ra như tắm. Tôi lấy khăn lau trán, rồi cười lớn:

-Hahaha!... Té ra các vị hình dung nước tôi như vậy đấy! Tôi không thể phát biểu gì thêm về chuyện này. Chỉ cần chúc cho cái bọn độc mồm độc miệng chết quách đi cho rồi! Dân nước tôi không hề biết thế nào là nhà cửa khó khăn cả! Các vị nghe rõ chưa? Cũng như ở tất cả các nước văn minh, chúng tôi được sống trong những ngôi nhà rất đẹp, tiện nghi đầy đủ, mà chỉ mất có 10% thu nhập thôi!

-Thế còn các công chức?

-Các công chức thì được phân nhà tuỳ theo số người trong gia đình. Nói chung là họ được ở rất rộng rãi, và tiền nhà phải trả rất ít, đến mức gần như là được cho không.

-Nghe nói bên nước ngài, những người chủ nhà không cho các gia đình có con thuê nhà có phải không?

-Hahaha! Láo toét! Ai nói với các vị thế? Bên chúng tôi người thuê nhà thậm chí không biết mặt mũi chủ nhà là ai cả. Chỉ biết mỗi cái gọi là Hội đồng nhà cửa thuộc Toà thị chính thôi! Khi nào cần nhà, người ta chỉ việc đến đó mà nó đại khái như: "Tôi cần 1 căn nhà 5 buồng. Nhà tắm có lát gạch men xanh, chứ màu hồng thì không thích hợp. Vì màu hồng ảnh hưởng đến thần kinh vợ tôi.

-Chà! Nước thế mới gọi là nước chứ! - các đại biểu trầm trồ thán phục - Hoan hô! Hoan hô nước ngài!
Tôi được thể càng ra sức khoe khoang tâng bốc nước tôi.

-Nhưng nghe đâu đời sống bên nước ngài khó khăn lắm thì phải. Những người lương thấp sống rất thiếu thốn. Ngay tầng lớp trung lưu cũng thế?

-Lại còn có chuyện thế nữa kia đấy! Thưa các vị, các vị nhớ cho rằng dân nước tôi mà sống khó khăn thiếu thốn, thì đó chỉ là theo giọng lưỡi của báo chí nước ngoài mà thôi. Đồng bào chúng tôi rất nhân đạo, nên hết sức thông cảm với những người nghèo khổ. Dân nước tôi không hề biết đến những khó khăn về đời sống, và nói chung là họ không biết đến bất cứ khó khăn gì! Cầu thánh Ala cho đồng bào tôi đừng bao giờ biết đến những chuyện đó! Còn tầng lớp trung lưu ở nước tôi sống rất hạnh phúc. Họ có nhờ tôi chuyển đến các vị lơi chào đặc biệt. Họ còn dặn tôi khi đến đây phải cải chính các tin đồn nhảm mà các vị nghe phải.

-Thế còn các vấn đề như nạn thất nghiệp, điều kiện lao động vất vả và lương công nhật thấp kém thì sao?

-Trời ơi các vị! - tôi kêu lên - Các vị muốn tin ai? Tôi hay những lời đồn nhảm nhí linh tinh?

-Tất nhiên chúng tôi tin ngài.

-Nếu vậy các vị hãy nghe đây: Trước hết tôi xin nói về công nhân: Công nhân bên nước chúng tôi sống rất sung sướng, các vị có hiểu không? Tôi không biết có nước nào công nhân được hưởng lương cao như công nhân nước tôi không? Tôi chắc là không! Không có nước nào cả! Lương công nhân nước tôi cao đến nỗi họ không biết tiêu gì cho hết. Tôi xin tiết lộ với các vị 1 điều bí mật: nếu người công nhân của chúng tôi tích lại số tiền thừa của mình, thì chỉ trong 1 tháng anh ta có thể xây được cả 1 nhà máy! Nhưng anh ta cần nhà máy làm quái gì? Cái gì anh ta cũng có đủ rồi.

-Chà! Chà!... Thế mới gọi là nước chứ!

Ôi! Giá hãng thông tin quốc gia biết được chuyện tôi ca tụng nước tôi và đưa tin cho tất cả mọi người biết về giấc mơ này của tôi thì hay biết chừng nào!

-Thế vấn đề giáo dục ở bên ngài ra sao? Người ta bảo 80% dân số nước ngài còn mù chữ có đúng không?

-Bậy! ở nước tôi ai cũng biết đọc biết viết hết! Mà còn biết nhiều đến nỗi người ta chán không muốn đọc muốn viết nữa. Tôi đố cá vị tìm thấy ở nước tôi 1 người nào mù chữ đấy! Các giáo sư, nhà báo, nhà văn của chúng tôi hoặc là làm nghề viết, hoặc làm nghề đọc. Số người làm được cả 2 nghề tuy không nhiều lắm, nhưng văn sĩ và độc giả ở bên tôi cứ gọi là vô thiên lủng! Trường học ở nước tôi nhiều đến nỗi muốn làm đường sá mới thì phải phá bớt trường đi mới có chỗ mà làm. Còn giáo viên thì không đếm xiết được! Đi đâu cũng gặp toàn giáo viên là giáo viên!

-Thế sao bảo các ngài phải xin nước ngoài viện trợ cho các tấm lều bạt để làm lớp học?

-Haha! Đó là chúng tôi nói đùa thế thôi! Vì không muốn để các nước khác biết sự hùng mạnh của chúng tôi, nên chúng tôi phải vờ làm ra vẻ thiếu trường học.

-Tôi thấy hình như không phải thế! - 1 vị đại biểu đứng phắt dậy - Tôi có đọc báo của các ngài. Trong những bài châm biếm của ngài, tôi thấy ngài luôn luôn kêu về nạn thiếu trường sở và thiếu giáo viên.

Tôi cười lớn:

-Hahaha! Thế mà các ngài cũng tin là thật ư? Tôi viết thế chẳng qua cốt tạo ra cái chuyện trái ngược mà thôi! Vì dân nước tôi rất thích những chuyện ngược đời. Nếu viết rằng mọi chuyện đều tốt đẹp cả thì họ lại không thích. Vì t hế muốn tạo ra những chuyện trái ngược, tôi phải viết rằng ở nước tôi thiếu trường học vân vân... Có thế họ mới mua báo. Nhưng đó là cách tuyên truyền trong nước thôi, còn tuyên truyền ra nước ngoài thì lại khác...

-Nghe nói bên nước ngài đường sá mở mang cũng chậm lắm thì phải. Những con đường hiện có thì rất tồi!

Tôi đã ngán ba hoa lắm rồi, nên đứng dậy bảo:

-Thôi đủ rồi, tôi phải đi đây!

-Đi đâu? Ngài không thể đi đâu cả, vì ngài đang nằm mơ kia mà!

Nghĩa là họ cũng biết đây là 1 giấc mơ!

-Thôi, các ngài buông ra để tôi đi!

-Nhưng ngài định đi đâu?

-Về nước tôi chứ còn đi đâu?

Tôi định tiến ra cửa, nhưng bị mọi người chặn lại, dồn vào góc phòng.

-Buông tôi ra! - tôi hét lên.

-Ngài đang nằm mơ, ngài không thể đi đâu cả.

Các bạn đã từng gặp những cơn ác mộng nên chắc biết: trong cơn mộng mị, lúc sợ quá, bạn định bỏ chạy, nhưng chân bỗng ríu lại, muốn thét thật to lên, nhưng tiếng tự nhiên mất hẳn. Lúc này chính tôi cũng đang ở trong tình trạng như thế. Tôi muốn bỏ chạy mà chân không sao cử động nổi.

-Chúng tôi muốn hỏi ngày 1 câu nữa - 1 người khác đứng dậy bảo - ở nước các ngài có tự do hay không?

Sợ quá, tự nhiên tôi nói không thành tiếng nữa.

-Hừm... hừm... hừm... - tôi cứ ú a ú ớ. Tiếng nói bị tắt trong họng.

-Ngài nói đi chứ! ở nước ngài có tự do hay không?

Tôi tự khích lệ: "Có quái gì mà sợ! Dù sao đây cũng chỉ là mơ thôi. Ta chẳng sợ ai hết." Nhưng sao tôi vẫn thấy run quá. Giọng nói bên trong lại thì thầm giục tôi: "Đúng rồi! Đây chỉ là giấc mơ thôi!"

-Nói đi! Nói đi! Có tự do ở nước ngài hay không? - mọi người lại nhao nhao giục tôi.

Cuối cùng tôi cũng lấy lại được tiếng nói. Tôi lắp ba lắp bắp:

-Có!... Có nhiều... Nhiều lắm!....

-Mọi thứ tự do đều có chứ?

-Các ngài muốn hỏi những thứ tự do gì?

-Tự do báo chí chẳng hạn!

-ồ, cái đó tất nhiên là có rồi! Tự do gì chúng tôi cũng có hết! Chúng tôi có đủ các thứ tự do. Cả tự do báo chí nữa! Muốn bao nhiêu cũng có. Nhưng thôi, các ngài cho tôi đi đi!

-Nghĩa là ở nước ngài có đủ các thứ tự do?

-Tôi đã trả lời rồi mà: Có đủ hết!

-Tốt lắm! Nhưng nghe nói luật báo chí cũ ở nước ngài vẫn còn có hiệu lực. Thế thì đó là cái tự do gì?
Đến phải biến thành hơi nước thì mới thoát khỏi tay họ được! Trong giấc mơ, người ta thường hay bay. Tôi giang 2 tay như đôi cánh định bay, nhưng bị cái gì như cục chì giữ chân lại, không sao rời khỏi mặt đất được. Chắc tại tôi ăn no quá nên nặng bụng, chứ không thì tôi đã bay bổng như chim rồi!

-Thế nào? Có đúng là luật báo chí cũ vẫn còn hiệu lực không? Ngài trả lời đi!

-ừ, đúng là vẫn còn cái luật ấy đấy! Nhưng việc gì đến các ông nào! Cái luật ấy còn, nhưng chúng tôi không áp dụng... Cũng như chúng tôi vẫn còn giữ những khẩu đại bác mà Phatích đã dùng chiếm lại Xtămbun, nhưng chúng không bắn được nữa. Thế thì sao? Chả lẽ cũng phải phá đi à? Sở dĩ chúng tôi cố ý không thay luật báo chí phản dân chủ cũ, chẳng qua là muốn để nhắc nhở mọi người rằng họ đã từng phải sống 1 thời kỳ nghẹt thở như thế đấy! Nhưng bây giờ chúng tôi đã có tự do báo chí và nhiều thứ tự do khác nữa. Tự do ở nước chúng tôi nhiều đến mức người ta không biết dùng chúng làm gì nữa!

Thế còn tình hình kinh tế? Nghe nói ngân sách của các ngài bị thiếu hụt nhiều phải không? Xin ngài cho bíêt ý kiến về vấn đề này.

Tôi lại bắt đầu vã mồ hôi. Biết trả lời thế nào bây giờ đây, lạy thánh Ala?

-Chả lẽ tôi cứ mơ mãi, không bao giờ tỉnh lại hay sao? - tôi kêu lên tuyệt vọng.

-Nếu ngài không nói thật thì không bao giờ ngài tỉnh lại được đâu!

Nhưng nói thật thì tôi lại bị mang tội nói xấu Tổ quốc mất! Ôi, sao mà khó xử thế này hả trời!

-Tình hình kinh tế nước tôi không đến nỗi tồi tệ như các vị tưởng đâu. ý tôi muốn nói là nó... rất... tốt đẹp, rất rực rỡ. Rực rỡ đến nỗi có thể làm người ta loá mắt!... Còn ngân sách thì lúc nào cũng rất thăng bằng.

Tôi còn định nói nhiều nữa, nhưng bị mọi người ngắt lời.

-Thôi được rồi! - 1 vị ngồi dự nói - Chúng tôi mời ngài đến đây cốt để ngài cho biết rõ sự thật, để nếu thấy cần thiết, thì tổ chức quốc tế sẽ giúp đỡ các ngài, chẳng hạn ưnh cấp vốn, hoặc cho ngài vay tiền... Nhưng vì tất cả mọi thứ ở nước ngài đều tốt đẹp cả, nên chúng tôi thấy không cần phải giúp đỡ gì nữa. Thôi xin chúc ngài mọi điều may mắn. Tạm biệt ngài.

Đến lúc này tôi mới chợt tỉnh và hiểu ra rằng hoá ra người ta phái tôi đến đây là để xin viện trợ của nước ngoài.

-Tốt quá! Nhưng sao các ngài không cho tôi biết trước? Nếu biết trước, có phải tôi đã tuyên truyền nước tôi theo cách khác rồi không?

-Thôi xin chào ngài!

Tôi khóc nức lên vì đau xót. Thì các bạn cứ nghĩ xem. Giá tôi dám nói hết sự thật, thì có phải nước tôi đã nhận được trợ giúp của các nước rồi không? Thế nhưng tôi lại sợ nếu nói thật thì sẽ bị kết tội nói xấu quốc gia. Thế là tôi đã bỏ lỡ 1 dịp may hiếm có!

Tiếng khóc làm tôi bừng tỉnh. Trời vẫn chưa sáng.

Tôi bật đèn lên. Đúng là trong mơ tôi đã khóc thật. Tôi lau những giọt nước mắt, rồi ngồi ghi ngay lại cơn ác mộng này.

Chả lẽ đêm cứ tối mãi và trời không bao giờ sáng được hay sao?

Ðiệp viên OX-13

Y là điệp viên cỡ thượng thặng. Tên tuổi của y, ngay từ khi y còn sống, đã được ghi vào lịch sử tình báo thế giới. Quãng năm dài hoạt động ở phương Ðông đã cướp đi của y nhiều sức lực, nhưng không vì thế mà trông y mất vẻ điển trai rắn rỏi. Nhà nước đặt toàn bộ hy vọng vào người điệp viên OX-13 của mình, coi y là niềm tự hào của ngành tình báo quốc gia.

Một ngày nọ, OX-13 được phái sang Thổ Nhĩ Kỳ để thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng.

Trước khi đi hoạt động ở một nước nào, công việc đầu tiên của OX-13, tất nhiên là phải học tiếng nói của nước ấy. Năng khiếu ngoại ngữ của y quả là có một không hai. Kinh nghiệm cho y thấy rằng, học ngoại ngữ tốt nhất là học trên giường, nên OX-13 quyết định cưới một người vợ bản xứ để hoàn thiện thêm tiếng Thổ của mình. Việc chọn một cô gái thích hợp đối với y không phải là điều khó khăn. Ngay cả cái điều kiện hóc búa mà bố mẹ vợ đưa ra, bắt chàng rể tương lai phải theo đạo Hồi, y cũng vượt qua một cách dễ dàng. Vốn là một người có tư tưởng dễ dãi và bình đẳng đối với các vấn đề tôn giáo, nên y đã dũng cảm chịu đựng một phẫu thuật khá nguy hiểm cho một người ở vào lứa tuổi y, để đang là Risa Vêlinh, y có thể biến thành Rêsát Vêli.

Chỉ sau chưa đầy hai, ba tháng, tiếng Thổ của OX-13 đã có thể coi là tuyệt hảo.

Vậy là cuối cùng, y đã tự thiết lập xong cho mình một vị trí vững chắc trên đất nước xa lạ và tạo được những điều kiện hết sức thuận lợi để hoàn thành sứ mạng mà người ta giao phó cho y ở xứ sở này. Nhưng chính vào lúc đó, trong cuộc đời y đã xảy ra một biến cố bất ngờ. Chắc các bạn cũng biết, nhiều khi một môi trường mới mẻ hay một hoàn cảnh xa lạ có thể làm cho con người bỗng thay đổi hẳn. Ðối với OX-13 cũng vậy. Việc chuyển theo đạo Hồi, việc cưới vợ Thổ, và việc chung sống với những người Thổ làm cho trái tim đá, ý chí sắt và thần kinh thép của y đột nhiên trở thành mềm yếu. Chuyện đó thoạt nghe có vẻ khó tin, nhưng sự thực lại hoàn toàn đúng như vậy. Có thể, cái bầu không khí ấm áp chân thành bao bọc xung quanh Rêsát Vêli đã làm cho lòng y trở nên hiền dịu. Trách nhiệm của nghề tình báo bắt đầu làm y thấy nặng nề khó chịu: y cảm thấy chán ghét cái công việc lén lút chống lại những con người dễ thương và tốt bụng ấy. Y tự nhủ sẽ đến đầu thú tại cơ quan phản gián Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ thú nhận hết mọi chuyện với họ, rồi muốn ra sao thì ra!... Y đã chuẩn bị tất cả với ước vọng duy nhất là làm sao thoát khỏi cái trò chơi mà y đang vướng vào, để được sống yên ổn hạnh phúc trong cái tổ ấm gia đình, bên cạnh người vợ yêu và những con người trung thực đáng mến.

Thế là y quyết định đi thực hiện ý định đó.

Rêsát Vêli bước vào một toà nhà lớn. Chẳng hề đắn đo, y gõ cửa căn phòng đầu tiên mà y gặp, rồi đứng ngay tại ngưỡng cửa, y báo ngay cho một viên chức ở đó biết rằng: Y, Rêsát Vêli, hay Risa Vêlinh, hay OX-13, chính là gián điệp của nước ấy nước ấy, và được phái sang đây để tiến hành một nhiệm vụ đặc biệt.

Danh tiếng của đại cường quốc quả là có một tác động kỳ lạ đối với người viên chức nọ: vừa nghe thấy cái tên ấy, anh ta không còn chú ý gì đến hai tiếng "gián điệp" nữa, mà vội vàng đứng phắt dậy, cúi rạp người trước Rêsát Vêli, kính cẩn tự giới thiệu tên tuổi và chức vụ của mình.

- Rất hân hạnh được quen biết ngài! Xin mời ngài ngồi! - anh ta nhắc lại với giọng đầy xúc động.

Không! Rêsát Vêli quả là không nhầm khi nghĩ về cái dân tộc đáng quý này! Ngay cả với một tên gián điệp họ vẫn tiếp đón với nụ cười niềm nở! Y rút thuốc lá ra mời người viên chức, đoạn ngồi xuống ghế và bắt đầu nói:

- Tôi là điệp viên OX-13. Tôi được phái sang đây với mật danh là Risa...

- Thưa, chúng tôi có thể giúp gì cho ngài? - người viên chức nhã nhặn ngắt lời y - Ngài cần gì ở chúng tôi ạ?

Rêsát Vêli chưng hửng:

- Nhưng tôi là... gián điệp mà! - y do dự kéo dài giọng.

- À, tốt lắm!... - nhân viên nọ suy nghĩ - Chắc ngài muốn làm việc cho chúng tôi phải không ạ? - rồi không đợi trả lời, anh ta nở một nụ cười đon đả nói tiếp - Vậy xin mời ngài lên tầng 2, phòng 228 ạ!

Tại phòng số 228, người ta nghe Rêsát Vêli một cách hết sức chăm chú, rồi cuối cùng hỏi y:

- Thế nhiệm vụ của ngài là gì?

- Ðặt mìn gây các vụ nổ ngầm - Rêsát Vêli đáp.

- Bộ phận của chúng tôi hiện nay đã được bổ sung đầy đủ. Trong thời gian tới chắc cũng chưa có chỗ khuyết. Nên rất tiếc chúng tôi không thể bố trí cho ngài việc gì được!

Nhà tình báo nổi tiếng, vốn là người hết sức bình tĩnh, nghe thấy thế bỗng cảm thấy thần kinh của mình không còn được bình thường nữa. Y nói như hét:

- Nhưng tôi đã nói với các ngài rằng tôi là một điệp viên! Một tên gián điệp!...

- Tuyệt lắm! Nhưng ngài muốn gì ở chúng tôi? Ngài muốn chúng tôi che chở cho ngài ư?

- Nhưng tôi là một điệp viên nước ngoài! Chả lẽ ở đây không có ai giải quyết vấn đề của tôi cả hay sao? - rồi bằng một giọng run run, Rêsát Vêli nói tiếp - Tôi sẽ khai hết tất cả các điều bí mật!

- Á, à! Thế thì lại là chuyện khác! Nếu vậy xin ngài quá bộ leo lên một tầng nữa, sau đó rẽ tay phải, rồi đi theo hành lang đến căn phòng cuối cùng. Ở đó người ta phụ trách các vấn đề nổ mìn.

Rêsát Vêli leo lên tầng 3.

- Thưa ngài, tôi là nhân viên tình báo...

Viên quan chức ngồi ở bàn thậm chí không thèm ngẩng đầu lên.

- Ai bảo ông đến đây?

- Không ai cả, tôi tự đến...

Viên quan chức tức giận rời mắt khỏi đống giấy tờ:

- Tôi hỏi, ai chỉ cho ông đến phòng tôi?

- Ở phòng 228 người ta cho tôi biết là ngài phụ trách vấn đề nổ mìn.

- Vâng, đúng rồi! Nhưng nổ mìn cũng có nhiều cách khác nhau.

- Tôi chuyên về phá cầu.

- Ðấy! Ông thấy chưa? Nếu thế thì lại không thuộc bộ phận chúng tôi! Mìn là mìn, mà cầu là cầu chứ!...

- Thế thì tôi phải đến gặp ai ạ?

- Gặp ai ấy à? - viên quan chức suy nghĩ một lát rồi đáp - À, phải rồi! Ông hãy lên tầng 4, ở đó họ sẽ chỉ dẫn cho!

Khoảng 10 phút sau, Rêsát Vêli đã ngồi trong một căn phòng khác và đang trình bày. Người ta nghe y rất chăm chú rồi hỏi y:

- Ngài chuyên làm nổ các loại cầu gì?

Nghe hỏi thế Rêsát Vêli cảm thấy như chính mình cũng sắp bị nổ tung.

- Sao? Chả lẽ các ngài không biết có những loại cầu gì nữa hay sao?

- Chúng tôi biết. Cầu thì có cầu đá, cầu bê tông, cầu gỗ... Nhưng mỗi loại cầu chúng tôi có bộ phận nghiên cứu riêng.

- Nếu vậy, tôi chuyên về cầu bê tông - Rêsát Vêli thú nhận.

- Nếu thế thì ngài đến nhầm chỗ rồi! Ngài phải lên tầng năm, phòng số 501 cơ! Ở đó họ phụ trách vấn đề của ngài.

Sau khi nghe Rêsát Vêli trình bày, viên quan chức phòng 501 suy nghĩ một lát rồi cầm lấy máy điện thoại.

- Bẩm ngài!... Có một người đến chỗ chúng tôi tự xưng là điệp viên và khai ra biết làm nổ các cầu bê tông. Xin ngài cho biết phải xử trí với anh ta thế nào ạ? Dạ... dạ! Bẩm vâng ạ! Và với vẻ hài lòng, anh ta quay sang Rêsát Vêli, lúc này bỗng thấy hy vọng là chuyện của mình sẽ được giải quyết - Tốt nhất là ngài hãy làm theo lời khuyên của cấp trên chúng tôi và hãy tìm gặp ngài Hasim.

Ngài Hasim chăm chú lắng nghe từ đầu đến cuối câu chuyện của Rêsát Vêli rồi hỏi:

- Xin lỗi, ngài có thể cho biết ngài phá nổ cầu bằng phương pháp gì không ạ?

Rêsát Vêli nóng bừng mặt:

- Nhưng... bằng phương pháp nào thì các ngài cần gì phải biết?

- Xin ngài hãy bình tĩnh...! E... hèm! Ngài bảo ngài là một điệp viên mà ngài lại dễ xúc động quá!... E... hèm... Chắc ngài cũng biết rằng ở chỗ chúng tôi người nào thần kinh không vững thì không thể làm việc được... Tại sao tôi hỏi ngài như thế? Là vì đặt thuốc nổ có dây cháy chậm rồi châm ngòi là một chuyện, còn gài mìn giờ, hoặc mìn điều khiển theo cự ly lại là chuyện khác! Mỗi cách chúng tôi có bộ phận phụ trách riêng...

- Tôi có thể sử dụng cả hai cách! - Rêsát Vêli cáu tiết quát - Tôi là điệp viên! Các ngài có hiểu không? Một điệp viên ngoại hạng! Tôi biết làm tất cả! Các ngài rõ chưa?

- Nếu vậy, đó không phải vấn đề chúng tôi phụ trách! Xin mời ngài xuống tầng một, phòng thứ ba, bên phải cơ ạ!

Tuy đã gần như tuyệt vọng, nhưng Rêsát Vêli vẫn kể lại từ đầu đến cuối. Giọng y đã uể oải, chán nản. Viên quan chức của phòng ba, bên phải, tầng một, vừa nghe y nói, vừa đổi chân luôn luôn, ra chừng khó chịu. Y đã đứng lên mặc áo măng tô, chốc chốc lại liếc nhìn đồng hồ.

- Tốt lắm, ông bạn thân mến ạ! Mọi việc rõ cả rồi. Nhưng sao ông đến muộn quá vậy? Giờ làm việc hết mất rồi! Văn phòng đã đóng cửa. Mà chuyện của ông lại rất quan trọng và đòi hỏi mất nhiều thời gian!...

- Nhưng có phải lỗi tại tôi đâu! Suốt ngày tôi cứ bị người ta đuổi đi hết phòng này đến phòng khác.

- Ồ, ông bạn ạ! Tôi rất hiểu ông. Nhưng ông cũng phải hiểu cho tôi chứ! Là hết giờ làm việc mất rồi!

Rêsát Vêli há hốc mồm. Nhưng viên quan chức đã bước ra phía cửa.

- Thôi, xin lỗi ông bạn! Ngày mai thế nào ông cũng đến nhé! Nhưng nhớ đến sớm một chút đấy!

Rêsát Vêli, tức Risa Vêlinh, cũng tức điệp viên trứ danh OX-13, vừa mệt mỏi lê bước trên phố vừa miên man suy nghĩ: "Thế là rút cuộc ta không thoát khỏi cái trò chơi quái gở này... Lại phải tiếp tục cái công việc quái gở... Và hơn nữa, lại ở cái đất nước cũng hết sức quái gở này!...".

Đừng có lắm lời

Anh ta sinh vào năm 1915. Ở nhà người ta không cho khóc. Mẹ giơ ngón tay dọa:
-Im đi !
Cười không được, khóc không được. Cha ra lệnh :
-Khẽ mồm !
Nếu nhà có khách, người ta đe trước:
-Ngồi yên, đừng có làm ồn !
Nếu mẹ ở nhà một mình, bà nói:
-Im đi, cho mẹ ngồi yên một lúc !
Cứ tiếp tục như thế cho tới khi bảy tuổi.

Tới trường học. Anh ta mới thốt ra một lời trong giờ học là thầy giáo đã la:
-Không được nói chuyện !
Gọi lên bảng, người ta đe trước:
-Chỉ nói cái gì người ta hỏi thôi . Đừng có lắm lời !
Cứ tiếp tục như thế cho tới mười hai tuổi.

Lên học cấp hai. Vừa mới mở miệng, người ta đã ngăn lại :
-Đâu có hỏi anh.
Hiệu trưởng nhắc nhở câu châm ngôn : "Lời nói là bạc, im lặng là vàng".
Thầy giáo dạy môn quốc văn nói:
-Hãy nghe hai lần,trả lời một lần. Người ta có hai tai và một miệng.
-Khẽ chứ !
-Im đi !
-Đừng có lắm lời !
Cứ tiếp tục như thế cho tới mười lăm tuổi.

Vào trường trung học. Điều đầu tiên anh ta nghe thấy là:
-Im lặng tốt hơn là lắm lời !
-Đừng có bẻm mép !
-Ngậm miệng lại !
-Không được nói chuyện !
Cứ tiếp tục như thế cho tới năm mười chín tuổi.

Thi đậu vào trường đại học. Ở nhà dặn dò anh ta:
-Khi người lớn nói, người ít tuổi phải lắng nghe.
Mẹ dạy:
-Lời nói dành cho người lớn, nước uống dành cho người ít tuổi.
Vị giáo sư nhiều lần nói:
-Hãy giữ mồm giữ miệng !
Cứ tiếp tục như thế cho tới năm hai mươi ba tuổi.
Vào quân đội. Chỉ huy đơn vị ra lệnh:
-Câm mồm, đồ chó đẻ !
Trung sĩ:
-Chấm dứt chuyện ba láp !
Đại úy :
-Không nói chuyện !

Gọi lên cơ quan cảnh sát. Viên cảnh sát thét lên:
-Người ta không hỏi mày !
Viên thanh tra nói :
-Suỵt !

Ra làm việc. Các bạn bè để tay vào môi :
-Suỵt !
-Xin hãy vì chúa mà ngậm miệng lại giúp cho ! Lại gây vạ cho mình bây giờ ! Hãy thận trọng !
Thủ trưởng răn đe:
-Đừng có thọc vào chuyện người khác !
-Không liên quan đến anh !
-Đâu có dính dáng gì tớí anh ?
-Đừng có can thiệp vào !

Lấy vợ. Vợ bảo :
-Em xin anh, đừng có dính dáng vào !
Sinh con đẻ cái. Lũ trẻ lớn lên. Chúng nói:
-Cha ơi, chuyện này cha không hiểu được đâu. Cha hãy lánh qua một bên thì hơn.

Con người ấy là một phần tôi, một phần là các bạn, một phần là tất cả chúng ta.
Thuở xưa người ta bảo phụ nữ trộn lẫn cúc gai vào thức ăn để làm chồng mất lưỡi. Vậy thì các bạn hãy coi là người ta cũng đã cho chúng ta ăn cúc gai rồi. Hãy coi thử xem các bạn còn lưỡi không ? Chúng ta đã nuốt mất lưỡi rồi ! Chúng ta có miệng , nhưng lưỡi thì không.
Bây giờ chính con người ấy, cái người mà một phần giống tôi, một phần giống các bạn, đang đòi tự do ngôn luận. Anh ta muốn nói.
Nhưng người ta ra lệnh cho anh ta:
-Im đi !
Tôi muốn nói với anh ta:
-Hãy nói đi ! Hãy nói đi ! Nói đi nào ! Nhưng nói về cái gì ? Nói thế nào ? Mà lưỡi của chúng ta ở đâu kia chứ ?

Đừng quên mua dây thun cho quần đùi nhé!

Sáng ra tôi chuẩn bị đi làm. Thế là lập tức bắt đầu...

- Đã ba ngày rồi chúng tôi đã bảo anh mà anh cứ quên hoài... ở nhà không còn chút phô-mai nào cả!

Người ta bảo tôi suốt ba ngày nay rồi! Nhưng lấy tiền đâu ra nào?

- Thế nào, mua phô-mai rồi chứ? - Buổi chiều người ta hỏi tôi. Tôi, như một nghệ sĩ bi kịch, lấy hết sức đập tay vào trán và kêu lên: "Ô-ô! Tôi quên khuấy đi mất!"

Tôi cứ thích ứng như vậy. Buổi sáng người ta lệnh cho tôi mua cái gì đó. Tôi trả lời: sẽ mua. Còn buổi chiều khi tôi trở về - lại vẫn cái tiết mục ấy: "Ô-ô! Tôi quên khuấy đi mất!"

Nhưng ông bố biết tỏng tôi rồi. Khi tôi trả lời câu hỏi muôn thuở lần thứ ba: "Phô-mai đâu?" - Và định giơ tay lên trán thì bố tôi kêu lên thay tôi: "Ô-ô!" - rồi quay lại phía cả nhà mà mỉa mai tuyên cáo: "Anh ta quên!"

Từ hôm ấy tôi không còn được quyền quên nữa. Sáng hôm sau, khi tôi cạo râu, người ta lại bảo tôi:

- Đừng quên phô-mai nhé!

- Được rồi.

Tôi đi giày, khi vang lên:

- Cả xà bông cũng không còn, mua nhé!

- Được.

Trong lúc đi xuống cầu thang, tôi nghe thấy:

- Cả đường cũng hết, đừng có quên đấy!

- Được rồi, được rồi!

Vừa nắm tay vào quả đấm cửa ra vào thì từ trong nhà vọng xuống tiếng la ơi ới:

- Anh nghe thấy không? cà phê, cà phê!

- Cà phê làm sao?

- Hết rồi, nhớ mua nhé!

- Tôi sẽ mua, sẽ mua hết!

Tôi đóng cửa, thở phào nhẹ nhõm, nhưng ngay lúc đó người ta đập vào cửa sổ.

- Còn gì nữa?

- Trời ơi, anh đi đâu mà lao dữ vậy? Quay lại lấy chai đựng. Anh còn phải mua dầu ô liu.

- Sẽ mua, sẽ m-u-a!

Đi được vài bước - từ trên cửa sổ lại có tiếng réo:

- Này, gạo ở nhà không còn một hạt! Chiều nhớ mang về!

- Sẽ mang về!

Đấy, cứ mỗi buổi sáng là đầy những lời tiễn đưa như thế đó. Nhưng vấn đề không phải kết thúc ở đó. Từ những khung cửa sổ ra vào và cửa sổ mở toang dội ra đủ thứ giọng nói, đòi hỏi và lo lắng, trầm trầm và lanh lảnh, êm ái và khàn khàn: "N-à-y!" cứ lan đi, lan đi, đuổi theo tôi trên đường phố.

- Mua dây thun cho quần đùi nhé! Loại tôn tốt ấy! Đừng có mà quên đấy!

- Thông phong cho đèn năm dây!

- Bấc cho bếp dầu hỏa!

Tôi lao chạy, hoảng hốt như tên bán hàng rao nhìn thấy đại diện chính quyền, nhưng chưa kịp rẽ qua góc phố thì một chú bé đuổi kịp tôi.

- Có một dì sai cháu nhắn lại...

- Dì ấy bảo sao?

- Hành cũng không còn.

- Nói với dì ấy hãy liệt kê những thứ gì vẫn còn. Những thứ khác chú sẽ mang về.

Đấy, tôi đi làm mỗi buổi sáng như vậy đó. Bạn hẳn rõ là đầu óc tôi chất đầy những thứ gì chứ? Cho suốt tới chiều tối trong đó chen chúc nhau những phô-mai, dầu, hành, dây thun cho quần đùi...

Và hôm nay, khi tôi bước vào văn phòng, đầu tôi như thường lệ chất đầy ắp đủ thứ các thứ hàng thực phẩm và tạp hóa.

Tôi phải hoàn tất những tài liệu cần gấp đã nằm từ hôm qua trên bàn làm việc của tôi. Xong xuôi tôi gửi chúng lên qua các cấp.

Ít lâu sau ông giám đốc bước vào phòng. Mặt đầm đìa mồ hôi, cánh mũi phập phồng. Ông chìa cho tôi những tờ giấy.

- Cái gì thế này?

- Những tờ giấy...

- Đọc đi! Đọc to lên!

Tất cả những ở trong phòng: các cô đánh máy chữ, thư ký, viên chức - đều vểnh tai lên nghe. Tôi bắt đầu đọc: "Gửi Tổng cục, người có chức trách cao nhất. Phúc đáp mệnh lệnh ngày tháng ấy, số bao nhiêu. Dưới đây liệt kê những biện pháp cụ thể về phần các điểm cần phải xem xét ngay và đã được nghiên cứu cẩn thận. Xin trình để ngài biết rằng chúng tôi cho là cần thiết phải:

- Không mua phô-mai dưới quê đem lên vì quá mắc đối với chúng ta.

- Mua dây thun cho quần đùi ở chỗ bán hàng rong tại quận Macmut Pasa.

- Mua hai trăm gam thịt bò làm cốt lết, đề nghị chặt làm đôi.

- Mua thông phong đèn thì chọn cái nguyên lành, đừng lấy cái bị nứt như lần trước.

- Do giá xà bông cao quá, nước xà bông phải dùng cho hết chứ đừng phí phạm.

- Nhằm tiết kiệm, cà phê phải pha lần thứ hai, đổ thêm nước sôi vào nước cà phê đặc.

Tài liệu này gửi tới ngài như một thông tư để thi hành."

- Cái gì thế này? - Ông giám đốc lại gầm lên.

Tôi hiểu ra rằng mình đã làm hỏng một văn kiện chính thức, tương vào đó tất cả những gì chứa trong cái đầu khốn khổ của tôi đang đầy ắp các thứ hàng hóa linh tinh.

- Sao anh lại đến nỗi thế này? - Ông giám đốc nói tiếp.

- Chính tôi cũng không biết nữa.

- Thôi được, anh bị lú lấp ruột gan. Nhưng tại sao sếp của anh lại ký vào cái này?

- Bậy thật! - Tôi kêu lên.

- Giả sử rằng sếp của anh bị quáng mắt... Làm sao mà chánh văn phòng lại chuyển cái đó lên cấp khác?

- Cái đó thì quá tệ!

- Thôi cứ cho rằng thủ trưởng đãng trí. Nhưng phó giám đốc thì mắt để đâu?

- Thật xấu hổ và nhục nhã!

Giám đốc trầm ngâm.

- Họ đã sơ xuất, cái đó rõ rồi. Nhưng còn tôi, làm sao mà tôi lại gửi cái thứ nhảm nhí ấy cho tổng giám đốc?

- Cái đó thì thật...

- Cái gì hả?

- Thật là tuyệt!

- Thế nếu cả tổng giám đốc cũng nhắm mắt ký vào cái "thông tư" của anh, rồi không đọc và gửi lên cho bộ trưởng?

- Thế thì chúng ta chết mất! - tất cả đồng thanh kêu lên.

- Lạy trời, tai qua nạn khỏi rồi! Tổng giám đốc đãng trí, lộn phong bì và gửi tài liệu không phải cho bộ trưởng mà cho một bà quen.

- Ồ!

- Ở bưu điện do đãng trí nên phong bì để gửi cho bà ấy lại chuyển cho tôi, còn cái gửi cho ông bộ trưởng thì lẫn đi đâu mất không biết.

Tới đây tất cả chúng tôi đều thở phào nhẹ nhõm.

Cảm ơn những người đãng trí! Đúng là vì họ mà trên báo chí có những thông báo thế này: "Nhằm mục đích tiết kiệm, đã thải hồi hai chục viên chức khỏi cơ quan như thế như thế. Thay cho họ đã tuyển vào ba trăm người có trọng trách." Chuyện gì cũng xảy ra được cả!

 Giá không có ruồi

Lúc lên 10 tuổi, nó bảo:

- Úi dà! Nếu tôi cũng có cặp sách như những đứa khác, cũng có đồ chơi, có những quyển tranh đẹp như chúng, thì xem tôi học giỏi không nào!... Ðây tôi lại chẳng có gì cả! Thế thì làm sao mà học giỏi được!

Ðến năm 13, nó cũng có đủ sách, vở, bút, cặp và đồ chơi như những đứa trẻ khác. Nhưng nó học vẫn không được. Nó lại than phiền:

- Quần áo đẹp thì không có! Nhà cửa thì chật chội, cả mấy bố, mẹ và anh chị em tôi phải ở chung một buồng. Thế thì học làm sao được! Giá tôi được một cái buồng, một cái tủ sách và bàn học riêng xem! Tôi không học giỏi bằng mấy chúng nó ấy à!

Năm 18 tuổi, người ta dành cho hắn một cái buồng riêng.

- Học giỏi thế quái nào được, nếu đến tuổi tôi mà trong túi chẳng có nổi lấy 10 lia! Muốn mua sách vở nhưng lại không có tiền.

Năm 20 tuổi, trong túi hắn lúc nào cũng đã có ít nhất 10 lia, có khi còn nhiều hơn.

- Ôi! Mong sao học chóng xong để ra đi làm! Tốt nghiệp đại học rồi tôi sẽ làm việc cật lực cho mà xem!... Tôi sẽ bắt đầu viết truyện... à không! Viết hẳn tiểu thuyết ấy chứ! Chao ôi! Ước gì tôi chóng được ra trường.

Năm 24 tuổi, sau khi tốt nghiệp đại học, hắn than thở:

- Tôi không tìm được việc gì hợp ý nguyện cả, vì đầu óc lúc nào cũng bị ám ảnh bởi chuyện sắp phải tòng ngũ. Chỉ mong sao cái thời hạn tại ngũ chóng qua đi. Lúc ấy tôi sẽ làm việc ngày đêm để cướp lại thời gian! Thế nào tôi cũng phải viết một tác phẩm thật vĩ đại, để mọi người phải nhắc đến tên tôi!... Chà, cái chuyện tòng ngũ tai ác này!...

Ðến năm 26, hắn hết hạn phục vụ trong quân đội.

- Tôi vẫn chưa thể nào bắt tay vào làm việc một cách thật sự được. Vì cứ quanh quẩn lo hai bữa ăn đã hết ngày rồi. Khi nào người ta chưa có được một công việc đàng hoàng và một khoản thu nhập cố định, thì chưa thể nói gì đến chuyện sáng tác!

Năm 28 tuổi, khi đã có công ăn việc làm tử tế, hắn kêu:

- Ðiều kiện thiếu thốn thế thì sáng tác thế quái nào cho được! Ít ra là phải có hai buồng và có máy thu thanh! Lúc nào làm việc mệt, mở máy ra nghe nhạc cho đỡ mệt, sau đó lại tiếp tục làm việc. Như thế tinh thần mới sảng khoái, làm việc mới có hiệu quả được chứ! Ôi! Giá tôi có một chiếc máy thu thanh thì hay biết chừng nào?

Năm 29 tuổi, hắn tậu được một căn nhà hai buồng và sắm được một cái máy thu thanh. Nhưng tác phẩm mà hắn dự định từ bao nhiêu năm nay vẫn đứng nguyên tại chỗ.

- Chao ôi là cô đơn! - hắn thở dài - Sự cô đơn làm cho lòng tôi trống trải như một bãi sa mạc! Thử hỏi như thế làm sao tôi có thể tìm ra cảm hứng sáng tác được! Ôi! Phải có một tia nắng nào sưởi ấm được lòng ta! Phải có một ngôi sao nào đem lại cho ta nguồn vui và nguồn sức mạnh! Phải có một người nào mà vì nó ta sẵn sàng làm việc quên ăn quên ngủ chứ!... Ai là người có thể làm thần tượng cho ta, có thể làm mục đích của đời ta? Ôi, tình yêu của ta! Người ở đâu?

Ðến năm 30 hắn gặp được nàng. Hắn yêu nàng và cũng được nàng yêu lại. Cuộc sống của hắn bắt đầu tràn đầy ý nghĩa. Nhưng cuốn tiểu thuyết mà hắn ấp ủ từ hồi còn niên thiếu vẫn chẳng nhích thêm được một dòng nào.

- Yêu đúng là một hạnh phúc tuyệt vời! - hắn suy nghĩ - nhưng nếu cứ yêu mãi mà không cưới thì vẫn chưa thể an tâm làm việc được. Ta phải cưới thôi. Có lấy vợ rồi thì cuộc sống mới ổn định, mới có thể hoàn toàn yên tâm lao vào sự nghiệp. Chà, mong sao ta sớm cưới được nàng! Bấy giờ ta thề sẽ lao đầu vào sáng tác, không bỏ phí lấy một phút cho mà xem!

Năm 32 tuổi hắn cưới vợ. Cuộc sống vợ chồng của hắn hạnh phúc lắm! Nhưng không hiểu sao hắn vẫn không thể bắt tay vào cái sự nghiệp cả đời của hắn được. Ấy là vì hắn lại tìm thấy những lý do thật là xác đáng - bây giờ trên vai hắn có cả một gánh nặng gia đình. Quanh năm suốt tháng hắn phải lo chạy vạy kiếm miếng ăn. Thế thì thì giờ đâu để hắn ngồi sáng tác nữa?

Năm 36 tuổi hắn được tăng lương. Nhưng ta hãy nghe hắn nói:

- Ðã đành là mình có nhà riêng đấy! Nhưng nhà cửa chật chội quá! Trẻ con lại suốt ngày nô đùa ầm ĩ, không sao làm việc được. Giá mình kiếm được ngôi nhà độ 4, 5 buồng thì tuyệt quá! Lúc ấy mình sẽ làm việc phải biết nhé! Phải xắn tay áo lên mà làm mới được!

Năm 38 tuổi hắn dọn đến ở một biệt thự 5 buồng. Song tác phẩm của hắn vẫn không tiến thêm được một tý nào. Hắn vẫn chưa thể làm việc được. Nhưng phải đâu là lỗi tại hắn?

- Làm sao mà có thể sáng tác trong một ngôi nhà ở ngay giữa khu phố đông đúc ồn ào như thế?! Các người có giỏi thì sáng tác xem nào! Không! Mình cần có một nơi yên tĩnh, nếu dọn được đến một nơi yên tĩnh thì nhất định thế nào mình cũng làm việc được, mà làm ra trò chứ không phải đùa!

Năm 40 tuổi hắn dọn đến một khu phố tĩnh mịch. Ngôi nhà của hắn thật rộng rãi và thoáng mát. Từ cửa sổ nhìn ra phong cảnh đẹp tuyện trần. Bây giờ chắc hắn phải bắt tay vào sáng tác thực sự được rồi chứ gì nữa? Vẫn chưa à? Tại sao vậy?

- Chà! - hắn than phiền - Sáng tác gì được khi mà trong nhà không có những đồ vật đẹp! Không có những bức tranh quý, không có những bộ xalông êm, không có một cái bàn viết cho ra trò, không có những tấm thảm mịn! Muốn sáng tác thì mắt phải được nhìn những đồ đạc xinh đẹp, tai phải được nghe những điệu nhạc du dương chứ!

Than ôi! Không biết có ngày nào mình thực hiện được cái mơ ước ấy không?... Ðược thế, mình thề sẽ dốc hết sức ra mà làm việc, cho thiên hạ biết tay!...

Năm 42 tuổi hắn có được tất cả những thứ hắn mơ ước: những đồ đạc quí giá và tiện nghi đầy đủ. Nhưng chẳng hiểu sao hắn không tài nào tập trung tư tưởng vào công việc được. Tác phẩm của hắn vẫn không nhích thêm được chút nào.

- Trời ơi! - hắn bảo thế - Các người có hiểu đâu hoàn cảnh của tôi! Các người cứ nhìn bên ngoài nên tưởng tôi sung sướng, mãn nguyện lắm, không còn điều gì phải phàn nàn nữa... Mà kể ra tôi cũng mãn nguyện thật, vì tiền bạc lúc nào cũng rủng rỉnh, không lúc nào thiếu cả, lại được vợ đẹp con khôn, nhà cao cửa rộng nữa. Ðồ đạc tronh nhà thì toàn loại quý và tiện nghi đầy đủ, thì giờ lại nhiều nữa này... Thế nhưng... phải mỗi cái tội là... ruồi! Ruồi nhiều quá! Ruồi không còn làm ăn gì được nữa! Nó cứ bâu vào người, cứ vo ve bên tai nghe sốt cả ruột, tư tưởng không sao tập trung được! Ban ngày không chợp mắt nổi vì ruồi, thành ra ban đêm không còn sức để thức mà sáng tác nữa. Giá không có ruồi thì tôi làm việc phải biết nhé! Cứ gọi là làm như điên ấy chứ không nói chuyện!... Tôi thề như vậy! Nhưng... cái lũ ruồi khốn kiếp!... Tôi không biết làm thế nào với chúng cả. Ðóng cửa lại thì nóng! Mà che rèm thì mất đẹp.

Các người bảo tôi làm việc về mùa đông ư? Nhưng có thực là mùa đông không có ruồi không? Trời ơi! Không hiểu ai sinh ra giống ruồi làm gì không biết? Tôi chịu không hiểu nổi.

Năm nay hắn mới 42 tuổi. Vì thế chúng ta vẫn chưa hết hy vọng. Một ngày kia, khi giống ruồi bị tiêu diệt hết trên thế gian này, như điều hắn mơ ước, thì chắc chắn thế nào hắn cũng sẽ làm việc không ngơi tay để tạo ra cho thế giới cái tác phẩm vĩ đại của hắn. Ðấy, rồi các bạn xem!

Hào phóng

Nguồn: forum.minigame.vn

Các báo đưa tin:
"Phạm tội chỉ vì 5 curusơ*! Tên Rukhi đã cầm dao đâm vào bụng người bán vé xe điện!"

Một hành vi quá sức điên rồ. Ai nấy đều phẫn nộ.
- Quân dã man!
- Đồ thú vật!...
- Cầm dao đâm người chỉ vì 5 curusơ!...

Người ta nhổ vào ảnh tên Rukhi đăng trên báo.
- Đồ dã thú! Tội nghiệp cái ông bán vé xe điện không biết sống chết ra sao!

Nhưng không ai biết được nguyên nhân sâu xa của cái tội ác ấy.
Các bạn chắc sẽ hỏi: "Hay người bán vé xe điện có lỗi gì chăng?"
Xin thưa ngay là hoàn toàn không!

Tôi không đồng ý với các báo. Tội ác được thực hiện không phải vì năm curusơ. Năm curusơ chỉ là cái cớ bên ngoài mà ta biết được.
Xin các bạn hãy tự phán xét.

Hôm đó là thứ bảy. Rukhi được lĩnh lương. Cả chỗ tiền lương ấy cũng không đủ trả dù chỉ một nửa số nợ. Y về nhà trong lòng buồn bã. Y ngó vào bếp. Vợ y đang bật diêm để châm bếp ga.
- Con mẹ đàn bà hoang phí! - Rukhi quát lên - Chỉ vì cô mà cuộc sống suốt đời chật vật. Phải tiết kiệm diêm chứ! Hay cô là bà triệu phú thích chơi trò bắn pháo hoa?! Một bên bếp đang cháy kia, việc gì phải dùng diêm. Dí mảnh giấy vào rồi châm vào bếp thứ hai là được rồi!

Mãi Rukhi không nguôi giận. Trạng thái tâm hồn y đã bị mất cân bằng. Y quay ra buồng.
Đứa con gái chín tuổi đang ngồi làm bài.
- Cái gì thế này?! Mày lại xé vở phải không?
- Bố ơi, con bị dây giọt mực vào vở.
- Mày lại bắt chước mẹ mày hả?!...Bừa bãi, hoang phí hệt mẹ mày!...Các người chỉ muốn hại ta...

Thằng con trai ở cửa hàng về, lấy dao cắt sợi dây buộc hàng.
- Cái gia đình gì thế này không biết! - Rukhi lại nổi - Không ai biết coi trọng cái gì cả! Hay lắm!...Cứ cắt đi, cứ xé đi, cứ phá hết di! Để xem cuối cùng sẽ thế nào? Chả lẽ cởi một sợi dây cũng khó khăn thế hay sao? Đến lúc cần buộc cái gì lại ra cửa hàng, xì tiền ra mua! Bây giờ mình mới hiểu tại sao cái nhà này suốt đời thiếu tiền! Toàn một lũ ăn tàn phá hại!... Một lũ vung tiền qua cửa sổ!...

Y giận quá, bỏ cả cơm không ăn. Y ra khỏi nhà, đóng sầm cửa lại.
Trên phố y gặp một người bạn. Hóa ra anh ta cũng chưa ăn cơm. Hai người rủ nhau vào một tiệm ăn. Bữa ăn hết 7 lia 25 curusơ. Cả hai cùng móc ví một lúc.

- Xin anh đừng bận tâm, để tôi trả! - Rukhi nói.
Người bạn phản đối:
- Không đời nào! Tôi sẽ trả.
- Anh mà trả thì, tôi thề, tôi sẽ giận đấy!
- A, tôi không để anh trả đâu! Trừ phi anh bước qua xác tôi!...Bao nhiêu lâu mới gặp nhau!...Không, không, tôi không cho phép đâu!

Chỉ thêm chút nữa có thể họ sẽ cãi nhau to. Cuối cùng nhờ cương quyết hơn, Rukhi dành được quyền trả tiền. Y đưa cho anh hầu bàn tờ 10 lia. Anh này mang cái khay tiền thừa lại - 2 lia rưỡi và 75 curusơ tiền lẻ.
Phải cho anh ta bao nhiêu tiền puộc-boa nhỉ? 75 curusơ thì ít quá, 2 lia rưỡi thì lại nhiều quá. Đưa tay cầm số tiền thừa, Rukhi do dự một giây, sau đó cầm 2 đồng 25 curusơ ở khay lên. Anh hầu bàn cảm ơn. Họ rời tiệm ăn bước ra ngoài. Rukhi thấy bứt rứt trong người.

"Trời ơi, đồ con lừa!" - Y tự nguyền rủa mình.

- Tại sao lại không ăn cơm ở nhà cơ chứ? Được , cứ cho là không ăn cơm nhà đi. Nhưng có thể mua ngoài phố một cặp bánh mì vòng ăn tạm cũng được cơ mà. Mà mình không làm thế cũng được thôi. Nhưng vậy thì tại sao lại không tự cho phép mình ăn một bữa cơm? Hơn nữa, lại còn đi trả tiền cho một gã gần như là người lạ này. Còn tay hầu bàn đã được 10% tiền dịch vụ rồi, mình lại còn cho thêm hắn 275 curusơ nữa. Đúng là đồ con lừa, con lừa! Không biết đến bao giờ mi mới thành người được?!"

Những ý nghĩ buồn bã cứ lẩn quẩn trong đầu y.
Y chia tay với người bạn.
Đến đầu phố y lại gặp người quen khác.
- Ô, anh Rukhi, anh đi đâu đấy?
- À, đi loanh quanh thôi.
- Đến Emigrian ở ngoại ô uống trà đi!
- Đi thì đi!
- Ta gọi taxi đi

Tại Emigrian cạnh quán trà họ xuống taxi, hai người cùng móc ví một lúc.
- Để tôi trả.
- Ấy không, anh cho phép tôi. Không tôi sẽ giận đấy!
- Không đời nào, để tôi trả.
- Tôi sẽ giận anh suốt đời đấy. Vì đây là ý của tôi!
- Anh cứ thử trả đi, tôi thề tứ giờ sẽ không chơi với anh nữa!

Rukhi cuối cùng lại là người cương quyết hơn.
- Hết bao nhêiu đây, bác tài? - Y hỏi người lái xe taxi.
- Các ngài cho bao nhiêu thì cho.

Rukhi không chờ câu trả lời như vậy. Đưa bao nhiêu bây giờ đây? Có lẽ tốt hơn cứ để bác ta tự lấy. Y đưa cho người lái xe tờ giấy bạc 50 lia. Người lái xe trả lại y 27 lia rưỡi. Rukhi dúi vào tay bác ta thêm 5 lia nữa.

Vào quán trà họ gọi một ấm samôva.
" Trời ơi, đồ con lừa! con lừa - Rukhi lại tự bực mình - Không, mi không thể thành người được. Tại sao lại đến khu Emigrian này làm gì cơ chứ? Cứ ngồi nhà có phải hơn không? Mi cần cái xã hội thượng lưu này lắm hay sao?! Đồ ngu! Sao không để gã này trả tiền xe taxi? Ừ, thôi, mi trả cũng được, nhưng sao tự nhiên mi lại cho phép gã lái xe xỏ mũi? Thằng đểu, hắn xơi ngon 22 lia ruỡi. Thế mà mi, một con lừa đần độn, lại còn hắn thêm 5 lia nữa!"

Y uống trà mà thấy đắng như thuốc độc. Gần tối khi chuẩn bị đứng dậy, cả hai cùng một đưa tay sờ ví.
- Xin phép anh, để tôi trả! Anh làm ơn đi!
- Tôi xin anh, hãy cho tôi niềm vui này!
- Không đời nào!
- Hãy nhường tôi đi, tôi van anh đấy. Vì thánh Ala!...Để tôi trả!...

Rukhi bướng bỉnh hơn và cuối cùng y thuyết phục được người bạn.
- Hết bao nhiêu tiền đây, chú? - Y hỏi cậu hầu bàn.
- Ba lia rưỡi ạ!
Rukhi ném lên bàn tờ 5 lia.
- Không cần trả lại.

Họ bước ra khỏi quán trà.

" Trời ơi, đồ con lừa! - Rukhi tự rủa thầm trong bụng - Đồ con lợn ngu ngốc! Ai lại đi uống trà những 3 lia rưỡi bao giờ! Thà ngồi nhà cũng uống no được cái thứ nước thổ tả này! Vào đây uống trà cũng được , nhưng lẽ ra phải để người ta trả tiền chứ. Lại còn không lấy tiền thừa nữa! Con lừa! Con lừa! Con chó còn có thể trở thành người hơn là mi!"
Họ lại lên taxi. Về đến thành phố hai người lại bắt đầu tranh nhau xem ai trả tiền. Lần này Rukhi cũng lại thắng và được trả tiền.

"Ôi trời! Con lừa! Con lừa!..." - Y luôn mồm nguyền rủa mình.
Rukhi chia tay với người bạn , trong lòng đau khổ vì sự ngu ngốc của mình. Trên đường đến Galatasaray y lại gặp một người bạn nữa. Thậm chí không phải bạn, mà chỉ là một người quen sơ mà y không nhớ cả tên. Hai người được giới thiệu làm quen với nhau tại một bữa tiệc nào đó. Họ chỉ gặp nhau và chào nhau một câu thế thôi.

- Ô...xin chào!
- Chào anh!
- Anh đi đâu vậy?
- Dạo chơi loanh quanh thôi.
- Tôi đề nghị thế này. Ta vào quán bia làm một chầu đi! Đến quán "Passage" ấy!

Họ rẽ quán "Passage", gọi mỗi người một vại bia. Rồi lại gọi tiếp. Rồi lại tiếp nữa.
Người bạn của Rukhi gọi hầu bàn.
- Cho hai li vốtka, một đĩa xalat, một món gì nóng. Có cá ômar sốt không? Tóm lại, cho đồ nhậu gì thật ngọn ấy!
Cuối cùng thanh toán - 64 lia.

- Để tôi trả - Rukhi nói.
- Không đời nào!
- Nhưng tôi chiêu đãi mà .
- Tôi không cho phép đâu, anh bạn! Tôi là người mời anh.
- Cứ để tôi. Bao nhiêu lâu mới gặp lại...
Cuối cùng Rukhi trả tiền. Y đưa người hầu bàn 1 tờ 50 lia và 2 tờ 10 lia.
- Không cần trả lại đâu!

Gần nửa đêm họ mới rời quán "Passage".
- Trời ơi! Con lừa, con lừa! - Rukhi bực tức nguyền rủa mình - Khi nào mi mới khôn lên được. Không ngồi nhà mà uống được! Còn nếu đã vào quán uống thì hãy để cho người nào mời mi trả tiền chứ! Không, lại tranh lấy trả cơ! Mà thế vẫn còn chưa đủ! Còn "boa" cho tên hầu bàn những 6 lia.

Hai người chia tay nhau.

Trong lòng Rukhi như có tảng đá đè. Đã đến lúc phải về nhà. Y bước lên tàu điện, trong bụng vẫn không ngớt nguyền rủa mình:
"Con lừa, con lừa, con lừa! Ngày hôm nay đã bao nhiêu lần mi làm chuyện ngu ngốc rồi! Đây đúng là bài học tốt cho mi nhớ suốt đời!"

Đúng, từ bây giờ trở đi y phải tiết kiệm từng xu mới được!

- Mua vé nào!... Hành khách nhớ mua vé đi!

Rukhi đưa cho người bán vé 25 curusơ. Hay là chỉ có 2 đồng 10 curusơ nhỉ? Y cũng không nhớ nữa. Đã đến bến của y.

Rukhi quay lại bảo người bán vé:
- Bác trả lại tiền thừa đi.
- Tiền thừa nào?
- Tôi đưa bác 25 curusơ.
- Ông nhầm rồi...Ông đưa tôi 2 đồng 10 curusơ.
- Đồ lừa đảo! Định bịp ai đấy hả?!
- Ông nói gì thế!...Ông đưa tôi đúng 20 curusơ.
- Không đúng!
- Tôi nói điêu tôi chết. Tôi thề với ông đấy!

Rukhi rút trong túi ra con dao gíp, mở lưỡi ra và đâm một nhát vào bụng người soát vé.

Tên tuổi Rukhi được đưa lên các báo.

Hãy quên tất cả những gì các em đã học!

Istanbun 23-11-1963

Zeynep thân mến,
Tôi rất mừng khi nhận được lá thư của bạn viết ngày 19-11.Bây giờ tôi phải báo ngay cho bạn một tin không lấy gì làm vui cho lắm.Cô giáo cũng của chúng ta đã từ biệt chúng tôi rồi.Cô ấy bị chuyển đi dạy ở một tỉnh khác.Đang quen với cô gíao ,thậm chí thuộc cả tính tình và cách giảng bài của cô,bây giờ cô phải hcuyển đi chúng tôi buồn lắm.Nhiều đứa không cầm được nước mắt lúc chia tay với cô.Ngay cả tôi,súyt nữa cũng bật khóc...Tôi đã cố kìm mình để có thể tiễn biệt cô một cách đàng hòang,song khi cô đã ra khỏi lớp rồi thì nước mắt tôi cũng trào ra,chảy tràn trên má.Bạn biết không,cô giáo bị thuyên chuyển đi nơi khác có lẽ vì hôm ông thanh tra đến thăm ,lớp tôi đã có quá nhiều chuyện dở.Sau lần ấy hình như cô giáo có vẻ tránh mặt tôi,không muốn nói chuyện với tôi.Hôm chia tay cô nói với cả lớp rất cảm động,cô chúc chúng tôi may mắn trong cuộc sống và học tập thật giỏi.
- Các em,cô hy vọng một ngày nào đó chúng ta lại sẽ được gặp nhau.Cô nói giọng run run.
Lúc đi ngang qua chỗ tôi,cô xoa đầu tôi một cách nhẹ nhàng,âu yếm...
Bây giờ chúng tôi có một thầy giáo mới.Ngay giờ đầu vào lớp thầy đã muốn biết người ta dạy dỗ chúng tôi những kiến thức gì.Thầy hỏi và nghe trả lời chăm chú,tất cả chúng tôi lần lược từng đứa một bị thầy gọi lên bảng.Thế nhưng,rất lạ là hình như ông giáo mới này không hề vừa lòng với một câu trả lời nào cũng chúng tôi.
- Đáng tiếc!Rất đáng tiếc! ... Các em không được dạy dỗ cẩn thận lắm...Ông lắc đầu,lẩm bẩm vẻ không hài lòng chút nào.
Bạn biết Đemir chứ,niềm tự hào của lớp ta ấy mà,bạn tưởng tượng mà xem,thầy giáo mới cũng không thích các câu trả lời của nó!Còn sau khi tôi trả lời xong,ông ấy kêu lên:" Trời ơi là trời..."rồi ôm đầu vẻ thất cọng.Một lúc sau ông hỏi vẻ giận dữ:
- Sao, các em nói xem.Cô giáo trước không dạy các em cái gì à?Các bài học bay đi đâu hết cả rồi?Từng ấy thời giờ các em để làm gì ,hả?
Chúng tôi làm gì ư,chúng tôi học trong sách chớ làm gì,chả lẽ sách lại sai?ế6t chắc chắn mình đã trả lời đúng như sách,tôi bèn rụt rè hỏi thầy:
- Thưa thầy....,em đã trả lời không đúng ạ?
- Hừm,em trả lời đúng,chính xác,nhưng..dừng lại một chút rồi ông tiếp:Nhưng rất hời hợt! Các em khác cũng vậy,các câu trả lời rất hời hợt,nông cạn...
Tôi chả còn hiểu ra sao nữa và cũng hơi buồn bực.Chỉ có một số đứa hay bị cô gíao cho điểm kém vì lười học là thích thú,mắt chúng sáng lên khi nghe thầy giáo mới chỉ trích cô giáo cũ.Đemir sốt ruột quá,nó đánh bạo hỏi:
- Nhưng thưa thầy cô giáo cũ của cúhng em cũng đã đòi hỏi cả lớp phải luôn luôn chăm chỉ và...học tốt nữa!
Thầy giáo mới có lẽ khá tự phụ,cho mình là giỏi giang lắm,vội trả lời có vẻ mỉa mai:
- Rõ rồi,cái đó ai chả thấy,qua các câuh ỏi và trả lời" sâu sắc" của các em vừa rồi!
Sau khi đi đi lại lại trên bục một hồi,bỗng ông cất cao giọmng nói với chúng tôi:
- Các em,như vậy chúng ta phải quên hết những gì các em đã học cho đến ngày hôm qua.Thầy sẽ dạy lại các em từ đầu tất cả.Các em có hiểu không?Thế là rõ chứ?
Đemir có vẻ chưa rõ,nó giơ cao tay xin hỏi:
- Thưa..thưa thầy..như thế là thế nào ạ,chúng em đã chỉ học bài trong sách giáo khoa thôi mà...
- Nhưng tôi khuyên các em như thế đấy!Các em phải nghe lời tôi và hãy quên hết những gì các em đã học,rõ chưa?
Giờ học đầu tiên với thầy giáo mới trôi qua như vậy.Ra chơi ,lớp chúng tôi chia thành hai phe,một bênh cô gíao cũ,bên kia cãi cho thầy giáo mới.Tôi chẳng về phía nào vì phân vân không hiểu tại sao lại như vậy.
Tôi có kể chuyện xảy ra ở lớp cho một số đứa bên lớp 5B nghe,bọn nó chẳng lạ gì chuyện đó.Hồi đầu năm,lớp học cũng có sự thay đổi giáo viên.Và lạ chưa,ông thầy mới đến,ngay giờ học đầu tiên đã yêu cầu các học sinh "Các em hãy quênế6t những gì các em đã học..."
Cố gắng của thầy giáo mới được các học sinh kém vào lười biếng đặc biệt ủng hộ.Mỗi khi chúng nó trả lời sai một câu hỏi nào đó,câu bào chữa lập tức là:" cô giáo cũ dạy chúng em thế ạ.."Lúc đó thầy giáo lại la lên:"Tôi đã bảo các em rồi cơ mà,hãy quên hết những điều các em đã học đi".
Nói ra thì dễ chứ làm thì đâu có dễ như vậy.Thật là khó có thể quên một lúc tất cả những gì cô giáo cũng đã dạy cho chúng tôi.Có lẽ chỉ có một mình Đemir ,cậu bé thông minh,chăm chỉ nhất lớp ta, thành công trong công việc quên quái ơ3 này.Có một hôm trong giờ lịch sử,ông hiệu trưởng đã đến dự giờ lớp tôi.Chắc muốn biết chúng tôi học hành ra sao,ông bèn gọi Đemir và kiểm tra tại chổ:
- Em hãy nói xem thời đại văn minh có nghĩa là gì? Đemir im lặng không nói gì.Thầy hiệu trưởng hỏi câu khác:
- Ai là người đã sáng chế ra kỹ thuật in?Đemir tiếp tục im lặng.Ông hiệu trưởng có vẻ ngạc nhiên vì biết Đemir học giỏi nhất lớp.Ông hỏi nó:
- Tại sao em không trả lời tôi?
Đemir liếc nhìn thầy giáo mới và trả lời rắn rỏi:
- Thưa thầy hiệu trưởng,em quên rồi ạ...
- Em hãy nói cho tôi biết về sự khám phá ra Châu Mỹ.
- Em quên mất rồi ạ..Ông hiệu trưởng nổi cáu:
- Nếu em đã quên hết rồi thì hãy nói xem em biết gì....Hãy nói về một điều gì đó mà em còn nhớ...
Đemir cố gắng giải thích:
- Thưa,em quên hết rồi ạ.Em cố gắng và cuồi cùng đã quên được tất cả những gì em đã học từ đầu năm đến nay..
- Vì sao vậy? Ông hiệu trưởng ngạc nhiên quá hỏi lại.
- Thầy giáo mới yêu cầu chúng em như thế ạ.Thầy đã nói với chúng em:" Hãy quên tất cả những gì các em đã học với cô giáo cũ!"
Ông hiệu trưởng chưa tin hẳn,gọi tiếp tôi và hỏi:
- Em hãy nói xem ai đã tìm ra con đường biển đi đến ấn Độ!
Mặc dù bình thường tôi rất nhớ tên ông này,nhưng lúc đó không hiểu vì sao tôi lại ngây người ra như tượng ấy.Đemir nói " Em quên rồi ạ" là do nó cố tình làm vậy,còn thôi thì đúng là không tài nào nhớ ra nữa:
- Thưa thầy em quên rồi ạ...Tôi ấp úng trả lời.
Ông hiệu trưởng nhìn thầy giáo mới một lúc lâu qua cặp kính rồi bỏ đi không nói thêm một lời nào.Còn thầy giáo tôi thì tiếp tục giảng bài như chẳng có gì xảy ra.
- "Chúng ta trở lại thời đại vua Selin,như thế là.."Ra chơi,mấy đứa bạn bảo tôi và Đemir:" Chúng mày làm thế là đúng, thầy chẳng bảo chúng ta thế là gì".Nhưng tôi thì rõ ràng là không cố ý,mà quên tên người đó thật.
Chưa hết đâu,bạn ơi,tôi còn khổ về chuyện này .I't lâu sau ở trường tôi có đên liên hoan văn nghệ với cha mẹ họcsinh.Trong chương trình có tiết mục ngâm thơ của tôi,bài thơ do chính tôi làm.Cô giáo cũ,nhân một bài giảng về khoa học thường thức,đã cho chúng tôi thấy ích lợi của con cừu:nó cho sữa,cho mỡ,lại ăn thịt rất ngon,lông làm len,da thuộc làm áo ,đóng giày,cả xương cũng để bón phân được...Sau bài học đó,tôi cảm hứng viết bài thơ như sau:
Con Cừu
Cho mỡ đằng đuôi
Cho sữa ở vú
Có len tuyệt diệu
Để làm áo Đông
Sừng làm tay cầm
Thịt ăn ngon bổ
Da để đóng giày
Xương làm phân bón
Con vật hiền lành
Với em xí xọn
Đó là chú cừu
Thật nhiều ích lợi
Cô giáo cũ rất thích bào thơ của tôi,cô bảo:
- Em cứ mạnh dạn đọc bài thơ này cho các bậc phụ huynh nghe,chắc mọi người thích lắm,nó tự nhiên,ngây thơ,chẳng gò bó gì,rất hợp với lứa tuổi các em.
Sao mà tự hào và hạnh phúc thế,tôi vênh mặt lên.Cả ngày đã học thuộc làu bài thơ"Con cừu" yêu qúi của tôi.Tôi chẳng muốn có một lỗi nhỏ nào lúc ngâm bào thơ đó vì nó chính là do tôi làm ra cơ mà.Chính trong những ngày đó ,cô gíao cũ bị thuyên chuyển.Thấy giáo mới khi được biết tôi sẽ ngâm thơ trong đêm hội,vội kiểm tra ngay.Sau khi nghe tôi đọc xong,ông nhăm mặt kêu :
- Thế mà gọi là thơ à? Tôi đã bảo em bao nhiêu lần là hãy quên tất cả đi.Tôi sẽ cho em môt bài thơ để em học cho thuộc và sẽ ngâm trong đêm hội, và thầy bắt tôi đọc bài thơ " Đất nước em" trong sách tập đọc.Thầy bảo tôi:
- Em phải học thuộc lòng bài thơ này,đọc sao cho trơn như cháo chảy nghe không?
Nhưng tôi làm sao còn đủ thì giờ để học thuộc một bài thơ vừa dài vừa khó như thế.Chỉ còn hai ngày và một đêm là đã đến tối văn nghệ rồi.Bạn cứ giở sách ra mà xem bài thơ ấy đại lọai thế này:
Hây,nông dân trên đồng,ơi những con người cần cù chăm chỉ
Hây, những bông lúc vàng ,ơi những vụ mùa bội thu
Hây,đất nước như thơ như mộng,sông dài núi cao
....
Hây đất nước ông bà,tổ quốc mẹ cha...Hây hây!
Bài thơ bắt đầu bằng" Hây" và kết thúc cũng bằng "Hây"này rất khó đọc.Tôi đọc mãi mà vẫn không thuộc được.Sở dĩ tôi phải cố gắng vì sợ thầy giáo mới cho là tôi bướng bỉnh không chịu nghe lời thầy.Nhưng thời giờ còn quá ít,tôi không làm sao nhồi nhét hết bài thơ đó vào đầu.Đến ngày thứ hai,mới sáng ,thầy đã đón tôi ở cửa lớp vào bảo:
- Tốt nhất là chúng ta hãy duyệt lại tiết mục trước khi trình diễn.Trước khi lên sân khấu,em nên tập trình bày bài thơ thật diễn cảm.Nào em thử ngâm lên coi!
Tôi nín thở đọc bài thơ một mạch.
- Ô' không,không thể đọc bài thơ như vậy được!
Tôi ngâm lại bài thơ một lần nữa và chú ý diễn cảm.Nhưng thầy giáo vẫn không vừa ý với mọi cố gắng của tôi.
- Này em, một bài thơ người ta không thể đọc lầm bầm như một người hỏi thăm đường đâu.Phải đọc khác kia,thế mới gọi là ngâm thơ!Nghĩa là từng lúc,từng câu phải đọc thật rung cảm,phải thể hiện cái tình của bài thơ,của tác giả chứ.Có lúc phải đọc trầm xuống,có lúc lại phải cao giọng,gào lên.Có câu phải đọc thầm thì,ngọt ngào..Lại có câu phải gào lên như hổ báo trong rừng ấy.Những đọan anh hùng ca,em hãy chống tay vào hông một cách oai vệ,giơ một tay lên trời.Trong bài thơ này,ở mỗi câu khi kêu gọi "Hây"em phải giậm chân thật mạnh.Thầy sẽ ngâm thử cho em làm mẫu,sau khi hiểu rồi em hãy tự mình làm lấy.
Thế là thấy giáo mới của tôi làm đúng như lời nói."Hây",ông nhấc một chân lên như chuẩn bị nhảy rồi bất thình lình giậm thật nhanh và mạng gót chân xuống sàn.
- Hãy trông tôi làm đây này.Phải giẫm thật mạnh như vậy để khán giả có thể tưởng tượng rằng dưới gót chân em,kẻ thù sẽ bị giày xéo tan nát!Em rõ chưa?
Tôi đã cố gắng hết sức mình để làm như thầy nói.Nhưng khổ nỗi một tay chống hông,tay kia giơ lên cao,rồi chân lại phải giậm cho kêu,thành ra tôi đọc cứ nhầm lẫn lung tung.Bạn nghĩ mà xem,tôi ở trong tình thế khó khăn như thế nào.Nếu tôi được tự do đọc bài thơ theo ý muốn thì làm gì đến nỗi!Lại còn thế này nữa chứ:tập chán chê đến khi ông thầy đã hơi vừa ý cách đọc thơ của tôi thì lại không vừa ý cách tôi giậm chân xuống sàn.Mỗi lần tôi gào lên " Hây" và giậm chân thì ông lại ra lệnh:
- Nào,mạnh lên,mạnh nữa! Phải giậm sao cho sàn sân khấu rung lên để người nghe có thể nghe tiếng cơ.Mặc dù tôi đã ráng sức giậm chân, thầy giáo tôi vẫn chưa vừa ý . Cuồi cùng ông cáu lên bảo tôi đứng ra xe mà nhìn ông:
- Xem đây này!Ông la lên" Hây" đồng thời giậm gót xuống sàn mạnh đến nỗi các cửa sổ lớp rung lên như có động đất : Đấy,em phải làm sao cho đất dưới chân mình rung chuyển,hiểu chưa!
Tôi đỏ mặt tía tai,mồ hôi mồ kê tóat ra đầy người vì cố gắng quá sức.Sau cùng tôi đánh bạo nói:
- Thưa thầy...Thầy nặng gầm trăm ký lô còn em thì cân nặng chưa tới 30 kg,làm sao em giậm mạnh được như thầy ạ?
Thầy giáo không muốn nghe,tôi làm thế nào ông cũng không thích.Ông nổi giận thực sự,nhưng rồi lại nén giận và tiếp tục chỉ cho tôi cách thể hiện tình cảm bài thơ.Thầy phải hét lên ngày càng to và giậm chân mỗi lúc một mạnh mẽ hơn.Đến một lúc tự nhiên tôi bỗng nghe ông thét lên:
- Ô'i trời ơi!...
Lúc đầu tôi chưa hiểu có việc gì.Sau đó tôi nhìn xuống thì...Bạn biết không,sàn lớp làm bằng gỗ xấu,đã cũ mà chân thầy lại cứ giẫm lên mỗi lúc một mạnh đến nỗi nó vở ra một mãng,thế là một chân thầy thụt ngay xuống chỗ đó.Vất vả lắm tôi mới rút được chân thầy ra khỏi cái lỗ tai hại ấy.Có mấy thầy giáo ở lớpể3 bên nghe tiếng động hốt hỏang chạy đến hỏi:
- Sao,có việc gì thế?
- Không,không có việc gì đâu!Thầy giáo tôi nén đau trả lời như không có gì xảy ra cả.Vừa khập khiễng đi ra khỏi lớp thầy còn dặn tôi:
- Em cứ tiếp tục như vậy mà làm.Hãy giẫm chân thật mạnh cho sàn sân khấu phải rung lên,nghe chưa?
Thầy đi xa rồi,tôi thấy khó có thể hoàn thành nhiệm vụ.Tôi đã chóng cả mặt vì phải gào"Hây"mãi và giậm chân.Thế mà còn có nhiều thì giờ nữa đâu,chỉ vỏn vẹn có hai tiếng đồng hồ để chuẩn bị!
Tôi đã bỏ bao nhiêu thì giờ để diễn đạt bài thơ "Con cừu "của tôi.Bây giờ tôi cố quên bài thơ đó mà không được.Miệng đọc bài thơ"Đất nước em"nhưng óc tôi thì cứ nghĩ đến bài thơ"Con cừu".Từ ngữ của bài thơ" Con cừu"cứ rập rình ở đầu lưỡi,chỉ chực bật ra.Thật ra tôi cũng đã kịp thuộc bài thơ" Đất nước em"rồi đấy,nhưng vì luôn luôn phải nghĩ đến việc giậm châm xuống sàn,giơ tay lên cao,nên từ ngữ nó chạy đi đâu mất ráo.Đầu óc cứ lọan lên vì những cái giậm chân liên tục như vậy.
Thế rồi cái giờ phút phải đến đã đến,các bạn gọi tôi rối rít:
- Lên sân khấu đi,đến lượt cậu rồi đấy!Chúng nó đẩy tôi ra giữa sân khấu chan hòa ánh sáng,trước khán giả.Hội trường đông nghẹt,các bậc cha mẹ học sinh.Thầy gíao tôi lo lắng đi đi lại lại ở bên cánh gà để nhắc những câu thơ tôi có thể quên.
Tôi cúi chào khán giả một cách trang trọng.Nhưng lạ chưa,ngay lúc đó tôi quên khuấy mất đầu đề bài thơ cần đọc.Nhưng cũng lúc đó từng lời từng chữ của bào thơ" Con cừu" lại hiện lên trong óc tôi rõ mồn một.Tôi ngây ra,chẳng còn biết làm gì nữa.
Bạn thử tưởng tượng mà xem,tôi ở trong tình thế khốn khổ như thế nào.Tôi đứng yên lặng trên sân khấu và nhìn khác giả ,khán giả cũng im lặng ngắm tôi...cứ thế đến vài chục giây.May sao thầy giáo tôi nhắc khẽ từ bên cánh gà: "Đất nước em"tôi vội vã nhắc lại như cái máy"Đất nước em"...Nhưng kêu xong mấy chữ đó,tôi chẳng biết làm gì thêm vì bài thơ đó tự nhiên biến đi đâu mất cả.Chả le lại đứng như tượng trên sân khấu mãi,tôi gào tướng lên một lần nữa:
"Đất nước em" với hy vọng là sẽ nhớ ra thêm một câu nào đó.Nhưng vô hiệu,tôi kêu lên như thế rồi im luôn.Hội trường ào lên một tràng pháo tay như vũ bão.Tôi ngây ra chẳng hiểu vì lẽ gì người ta lại vỗ tay khi tôi gào" Đất nước em"
Chợt tôi bắt kịp tiếng thì thào nhắc vở của thầy giáo:"Thế là tôi bắt đầu tuôn ra tràng"Hây" vô tận.Khỗ một nỗi,vì đã gào quá to đến hai lần đầu đề bài thơ nên tôi đã bị mất giọng,đến khi đọc thơ thì gịong tôi trở nên khàn khàn như vịt đực,nghe rất lạ tai.Lại vỗ tay ầm ầm,lúc này tôi hòan tòan hoang mang không biết mình đã lạc vào thế giới nào nữa.Tôi đoc thơ lắp ba lắm bắp,run rẩy,câu nọ xọ câu kia.Đến câu"Hây"thứ sáu,thứ bảy gì đó thì tôi không phải nhảy dựng lên như bị bỏng.Bạn biết sao không?Vì tập đi tập lại và giậm chân nhiều quá,có một cái đầu đinh đã nhô lên trong giày của tôi lúc nào chẳng biết.Giờ đây,khi tôi hét lên."Hây" và lấy hết sức mình giậm chân thật mạnh,cái đinh quái ấy đã đâm thủng gót chân tôi.Ôi,trời thật đau buốt lên tận óc.Tôi như bị một lưỡi dao xẻ thịt ra.Đau quá,làm tôi quên cả bài thơ đang đọc dở.Khán giả từ nãy giờ đã cười nhiều vì cách đọc thơ của tôi,nay lại càng buồn cười điệu bộ dở khóc dở mếu của tôi.Còn tôi thì thực sự khó xử chỉ muốn òa lên khóc.Tôi luôn luôn nhìn về phía cánh gà đề cầu cứu thầy giáo nhắc tiếp đọan thơ.Thầy giáo biết tình trạng rối trí của tôi,muốn tôi nghe rõ nên ông bắt đầu đọc to đến nổi cả hội trường cũng nghe thấy:
- Hây,đất ông bà cha mẹ,nơi chôn nhau cắt rốn của ta..
Như sắp chết đuối vớ đuợc cọc tôi vội chụp lấu và đọc tiếp:
- Nơi ấy cha mẹ ta đã sinh ra và...và..
Nhưng rồi tôi lại quên tịt.Hy vọng sẽ nhớ ra những câu tiếp theo,tôi cứ lầm bầm nhắc đi nhắc lại câu thơ đó.Đến chữ"mẹ ta"tôi nhắc hòai đến nỗi chợt nhớ ra cả bài thơ" Con cừu" tôi đọc khá to đọan thơ đó như đề cố nhớ lại những câu thơ trong bài" Đất nước em":
- Mẹ ta...mẹ ta..
Lấy mỡ từ đuôi
Có dòng sữa trắng
Có len mịn màng
Thấy giáo tôi hốt hoảng nhắc to trong cánh gà:
- Hây,giếng mát sông dài,lâu đài thành quách...
Tôi máy móc nhắc lại câu thơ đó và lại đọc tiếp:
...Lâu đài thành quách
Sừng để làm quai
Thịt ăn rất bổ
Xương bón ruộng đồng.Hây!!!
Và tôi chạy vội khỏi sân khấu.Hội trường chỉ tí nữa là sụp xuống vì tràn vỗ tay như bão táp ấy của khán giả.Đến lúc đó,tôi vẫn không hiểu sao người ta lại vỗ tay.Thầy giáo tôi đón tôi một cách giận dữ.
- Em đã làm trò gì thế hả?
- Làm thế nào được thư thầy.Em đã cố quên mà không sao quên được những gì em đã học.Em biết làm sao bây giờ...Súyt nữa thì tôi bật khóc.Thầy giáo im ă5ng và chúng tôi đi khập khiễng cạnh nhau vì cả hai đều bị đau chân....
Lúc về đến nhà, ba tôi khen tôi rối ríy:
- ái chà chà,cậu cả giỏi thật,mọi người suýt chết vì cười,con ba khá lắm!Mẹ tôi thêm,vẻ tự hào:
- Trời,mẹ cười tàn rụa nước mắt.Súyt nữa thì mẹ ngất đi vì cười nhiều quá.
Thế là thế nào nhỉ?Thì ra khán giả đâu có ngờ là tôi nhầm lẫm lung tung.Họ nghĩ rằng người ta có tình làm bài thơ như thế ,một kiểu thơ đùa cợt,chọc cười,vậy là tôi trở thành một nghệ sĩ trình bày thơ chọc cười có hạng.
Thế đấy,Zeynep ạ,những ngày vừa qua rất sôi động làm tất cả chúng tôi bận tối mắt.Tưởng khóc dở mếu dở mà lại tức cười,phải không bạn?
Thư trước bạn hỏi ba tôi có đứng đầu lớp không.Tiếc là ba tôi không xếp đầu lớp vì ông chẳng bao giờ đi học cả.Nếu có đi học chắc thế nào ba tôi cũng bảo là ông đã đứng nhất như các ông bố khác .
Nóng lòng chờ thư bạn.Chúc bạn học tốt.
Bạn cũ

 Hãy yêu nước

Ankara 14.1.1964
Acmét thân mến,

Bạn hỏi tôi hè này có về Istanbun chơi không ư? Vì chưa làm đủ thời gian ở nhà máy mới nên ba tôi chưa có quyền nghỉ phép năm. Ba tôi muốn cho mẹ tôi và mấy chị em vẫn về Istanbun nghỉ hè độ một tháng. Nhưng cũng không có gì chắc chắn đâu, vì mẹ tôi chưa quyết định gì cả. Mẹ tôi chẳng muốn chúng tôi đi đâu lại thiếu ba cùng đi. Ba tôi sẽ xoay sở ra sao với việc ăn uống, giặt giũ nếu ông ở nhà một mình? ... Nếu cuối cùng mẹ tôi vẫn quyết định cho chúng tôi về Istanbun thì chúng tôi sẽ ở nhà cô tôi. Và tất nhiên khi đó tôi sẽ đến thăm bạn và các bạn cũ khác.

Mấy hôm trước tôi đã làm một chuyện động trời. Tôi không thể nào không kể trò nghịch ngợm này cho bạn được. Mentin cũng biết khá rõ câu chuyện, vì nó gần như một đồ đệ, luôn theo sát tôi mà. Thôi, tôi kể nhé!

Chủ nhật trước, chúng tôi về chơi nhà ông bà nội. Ông bà ở một khu cách nhà tôi khá xa. Ông tôi cao tuổi nên không thể ở nhà quá cao với nhiều bậc thang. Sau khi tìm mãi mà không được chỗ nào vừa ý ở tầng trệt, ông bà tôi đến ở một căn hộ lầu một. Nơi đó, tuy phải leo thang một chút nhưng được cái thoáng mát và sạch sẽ. Bà tôi hay nói như thế với ba mẹ tôi. Lên nhà ông bà tôi phải leo mười tám bậc thang. Tôi không đếm đâu nhé, thế mà vẫn biết rất rõ, vì ông nội tôi thường nói với mọi người: "Tôi vẫn trèo được mười tám bậc thang mà chưa thấy mệt. Dấu hiệu của sức khỏe còn tốt đây". Bạn sẽ rõ tại sao tôi phải nói tỉ mỉ về cái cầu thang như thế. May mà ông bà tôi không ở mấy tầng cao hơn nữa. Nếu thế thì thế nào các báo cũng có dịp viết về một tai họa lớn xảy ra ở nhà ông bà tôi hôm chủ nhật.

Chị tôi ở nhà vì phải tiếp các bạn đến chơi. Từ sáng sớm, ba mẹ tôi, Mentin và tôi đã đáp xe buýt đến nhà ông bà nội. Bà tôi chuẩn bị cho chúng tôi bao nhiêu là thức ăn và các loại bánh kẹo rất ngon ... Dùng bữa trưa xong, theo thường lệ, ông nội và ba tôi hay ngồi nói chuyện bên tách cà phê. Tôi cũng sán đến gần, vì tôi rất thích nghe ông nội và ba tôi nói chuyện chính trị. Trong phòng khách không có ai khác ngoài ba chúng tôi. Tôi giả bộ xem báo, nhưng thực tình để hoàn toàn tâm trí vào cuộc nói chuyện của người lớn.

Ông nội tôi mê tình hình chính trị lắm. Cứ lúc nào có hai người, ông và ba tôi, là y như rằng ông bàn đến tình hình đất nước. Sau bữa ăn và có tách cà phê thì ba tôi không thể thoát khỏi một cuộc thẩm vấn về các vấn đề trọng đại của đất nước và cả thế giới. Duy chỉ có một điều là bao giờ cũng xảy ra chuyện tức cười và chính cái đó hấp dẫn tôi ... Nội tôi rất hay ngủ gật. Có khi mới cầm đến tách cà phê, ông nội tôi đã chuẩn bị ngủ rồi. Tuy nhiên trước khi ngáy, ông tôi vẫn còn kịp hỏi ba tôi một câu chính trị nào đó. Ba tôi chưa kịp trả lời gì thì ông tôi đã ngủ rồi. Thấy vậy, ba tôi im lặng nhưng vẫn ngồi tại chỗ. Bởi vì ông nội gục thật đấy, nhưng chợt choàng tỉnh rất nhanh, có khi vì chính tiếng ngáy của ông thôi.
Dậy một cái là ông hỏi ngay ba tôi:

- Ờ, mà sau đó thì sao ?

Nếu không có mặt ba tôi tại đó là ông nội tôi giận dỗi, vì thế, dù ông có ngủ gà ngủ gật, ba tôi cũng không dám ra khỏi phòng khách. Mỗi lần choàng tỉnh dậy, ông tôi lại hỏi:

- Chúng ta đang nói đến đâu rồi?

Ba tôi phải nhớ thật chính xác câu chuyện đang dừng ở chỗ nào để trả lời cho được. Có khi nội tôi phản đối khi ba trả lời xong:

- Không, không phải chỗ đó ... Ba đang nói chuyện khác kia! Chúng ta đang nói về việc gì nhỉ? - Ông tôi muốn biết chính xác cơ.

Vì vậy, đôi khi hai người tranh luận sôi nổi. Còn tôi thì rất khoái chí, vì các cuộc nói chuyện kiểu đó rất buồn cuời. Ba tôi có lẽ chẳng thích thú gì lắm nhưng phải chiều ý ông nội tôi.

- Này, sao nữa?

Ba tôi lại tiếp tục câu chuyện đang nói dở chừng, nhưng chưa được hai câu thì ông tôi lại ngủ ... Cứ như vậy hàng tiếng đồng hồ. Sau đó hoặc ông nội tôi tỉnh ngủ hẳn để thảo luận chính trị sôi nổi hoặc ông dựa đầu vào thành ghế và ngủ thẳng một mạch. Ông tôi thường gọi giấc ngủ gà ngủ gật là một chút nghỉ ngơi. Ngay cả lúc ngủ say, đôi khi ông tôi vẫn như thức và bảo ba tôi:

- Con cứ nói tiếp đi, ba nghe...

Thật là không thể nào chịu đựng được, nhưng ba tôi vẫn kiên nhẫn chiều theo, vì ba rất kính trọng ông nội. Bạn không biết chứ ba tôi có lúc đã từng là sĩ quan trong đơn vị của ông nội tôi đấy. Chẳng có gì là lạ, khi đã về huu khá lâu rồi, ông vẫn được mọi người kính nể như lúc còn là đại tá đuơng nhiệm.

Chủ nhật vừa rồi, ăn trua xong, mỗi người trong một chiếc ghế bành đối diện nhau, ba tôi và ông nội vừa uống cà phê vừa bàn luận đủ chuyện. Bắt đầu, ông nội tôi đặt câu hỏi:

- Có gì mới không? Anh thấy tình hình đất nước ra sao?

Ba tôi định trả lời thì ông tôi đã ngáy khò khò. Sau một cái gật đầu mạnh xuống ngực, ông choàng tỉnh dậy và hỏi ba tôi tiếp:

- Thế cũng được. Vậy trong tình hình đó thì người Đức sẽ phản ứng ra sao?

Từ nãy, trong câu chuyện có nói gì đến người Đức đâu nhỉ? Nhưng ba tôi lại nói tiếp rất lịch sự như câu chuyện từ nãy vẫn nói về người Đức vậy.

- Vâng, vâng, người Đức đã phát triển rất nhanh ba ạ! Bởi vì họ...

Nhưng ba tôi chưa kịp nói cho hết câu thì nội tôi đã ngủ rồi. Ba tôi im lặng và xem báo tiếp. Tự nhiên ông tôi giật mình tỉnh giấc:

- Con nói sao? Người Mỹ sẽ làm gì trong tình huống đó?

Tôi giấu mình sau tờ báo, cố nín cuời. Còn ba tôi thì lại nói chuyện rất nghiêm chỉnh:

- Người Mỹ ấy à? Ba xem, quân đội Mỹ rất...

Hai người cứ như thế mà tiếp tục câu chuyện. Ông tôi có lúc nhắc đến tên một nhà lãnh đạo quốc gia nào đó mà bạn chẳng biết ở xứ nào nữa...

- Thế còn Giáo hoàng thì sao? Cần phải lưu tâm đến ý kiến của cả Giáo hoàng nữa đấy.

- Giáo hoàng ấy à... Ba phải biết là mọi người đều cho rằng Giáo hoàng...

Sau đó, hình như ông nội tôi không buồn ngủ nữa. Hai người tranh luận sôi nổi về tuơng lai phát triển của đất nước Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nội cho rằng nước Thổ sẽ phát triển dựa trên công cuộc xuất khẩu mạnh mẽ các sản phẩm công nghiệp. Ông tôi nói nhiều lắm, có lúc người nổi cáu thật sự:

- Nhưng không thể làm như ta đã làm trong việc xuất khẩu ốc sên... anh biết ốc sên chứ... ốc sên...

Ông nội nhắc lại vài lần chữ ốc sên và lại thiếp đi. Ba tôi với lấy tờ báo định đọc tiếp thì ... Hấp! Ông tôi lại thức dậy rồi:

- Chúng ta đang nói về gì nhỉ?

- Về ốc sên ba ạ.

- Ốc sên nào?

- Ốc sên của ta ấy... loại để xuất khẩu...
- À, à... chúng ta đang nói về xuất khẩu ốc sên... Đúng, chúng ta không thể phát triển kinh tế chỉ dựa vào nguồn xuất khẩu ốc sên mà thôi. Cần phải tìm thêm các sản phẩm khác để xuất khẩu... thuốc lá, bông... đậu phộng... lương thực... Đó là những sản phẩm truyền thống của ta...

Và ông lại ngủ gật. Lúc tỉnh dậy, ông nói:

- Chúng ta dừng lại ở đâu nhỉ?

- Ba đang nói về các sản phẩm truyền thống...

Giữa lúc đó có người bấm chuông ngoài cửa. Tôi chạy ra mở và thấy một ông đứng tuổi, ăn mặc lịch sự. Ông ấy hỏi nội tôi. Tôi thưa là nội có nhà và chạy vào báo cho nội biết có khách. Ông tôi ra cửa, vồn vã chào người mới đến:
\
- Xin mời vào nhà, xin mời ông. Ngọn gió nào đưa ông tới nhà chúng tôi thế?

Ông khách đưa cho tôi một hộp kẹo sô-cô-la rất lớn có buộc dải băng diêm dúa. Mấy người lớn trở vào phòng khách, còn tôi mang hộp kẹo vào cho bà nội. Mentin, sau bữa ăn biến đi đâu mất, lúc này lại thấy xuất hiện cạnh bà tôi. Tôi mở hộp: cả một hộp lớn toàn sô-cô-la bọc hạt dẻ ngọt, là loại kẹo cao cấp rất ngon mà tôi thích vô cùng.

Tôi ngờ ngợ nhận ra ông khách ngay từ lúc mở cửa, nhưng chưa chắc chắn. Vì thế, sau khi được bà cho ăn kẹo xong, tôi lại trở vào phòng khách, ngồi xa xa một chút để nghe chuyện. Tôi nghĩ mãi không ra đã quen ông khách ấy ở đâu. Chợt nghe tiếng ông nói, tôi nhận ra liền. Bây giờ tôi nói cho bạn biết ông ấy là ai, chắc chắn bạn cũng sẽ nhớ ra ngay thôi. Năm ngoái, nhân dịp Quốc khánh, có một ông nhà báo đến trường mình nói về nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ phải không ? Đó, chính ông nhà báo ấy đến nhà ông tôi chủ nhật vừa qua. Ông ta có một đứa cháu gái học lớp hai ở trường ta đấy mà. Thực ra cũng chỉ vì đứa cháu mà ông ta đến nói chuyện ở trường ta đấy thôi. Đó là một nhà báo nổi tiếng của nước ta đấy nhé! Hôm ấy đến trường, ông hiệu truởng cứ loanh quanh bên ông ta, tỏ vẻ rất kính trọng. Tôi còn nhớ như in lời hùng biện của ông nhà báo ngày hôm đó "Các em, chúng ta phải yêu nước! Hãy yêu quý tổ quốc của chúng ta ... Các em phải tìm hiểu thật kỹ đất nước này và yêu nó. Khi lớn lên, các em hãy đến làm việc tại những vùng xa xôi hẻo lánh còn nghèo nàn lạc hậu. Các em nhớ đi đến từng bản làng còn khó khăn, nghèo đói. Hãy làm việc hăng say tại những nơi còn tối tăm, lạc hậu. Nước Cộng hòa của chúng ta trao sứ mệnh vinh quang đó cho các em!" Giọng nói ngọt ngào mà rất hùng tráng của ông ấy còn văng vẳng bên tai tôi: "Chính các em là những sứ giả đem ánh sáng văn minh đến các miền xa xôi, lạc hậu của đất nước, Tại những nơi đó đang cần vốn văn hóa, khoa học của các em". Nghe ông ta nói, tôi đã cảm động xiết bao.

Không kìm được, tôi vội nói với khách:

- Cháu nhận ra ông rồi! Năm ngoái ông đã đến trường cháu ở Istanbun nói chuyện.

- Đúng rồi, đúng rồi. Tôi có đứa cháu học ở đó.

Sau đó tôi lảng ra để nghe cái ông có giọng nói ngọt lịm như mật ong nói chuyện. Nhưng Acmét thân mến, nếu bạn biết sau đó ra sao thì... Tôi đã mất hết cả cảm tình với ông ta.
Nguyên do là thế này: Nhà báo nổi tiếng có một người con trai, học xong đại học sư phạm và trở thành nhà giáo. Anh ta được phân công về dạy học ở một làng quê hẻo lánh vùng Anatolia. Người thành phố làm sao mà sống được ở cái vùng chẳng có một tí tiện nghi nào ấy. Hơn nữa anh ta lại mới cuới vợ, một cô gái Mỹ đàng hoàng. Không thể mang người vợ trẻ, đẹp lại là người ngoại quốc đến cái vùng xa xôi hoang dã ấy được.

Ông nhà báo đã chạy vạy khắp nơi, nhờ cậy tất cả bạn bè, người quen có chức có quyền và cuối cùng đã chuyển được cho anh con trai về làm việc ở một trường học ở ngay Istanbun.

Nhưng trường đó vẫn còn xa nhà quá. Anh con trai đi làm còn khó khăn, vất vả. Thế mà gần ngay nhà ông, cách mấy buớc chân lại có mấy trường học rất tốt, đầy đủ tiện nghi...
Vì vậy ông nhà báo lại phải ra tay vận động một lần nữa để anh con trai có thể về một trường nào đó gần nhà. Một người bạn của ông nội tôi có thẩm quyền giải quyết vấn đề, nên vừa đến Ankara, nhà báo vội đến thăm ông nội tôi ngay. Nếu ông nội tôi chỉ nói với ông bạn một câu thôi, công việc coi như chắc chắn là xong. Không biết có thật thế không hay ông ta tâng bốc ông nội tôi để được giúp đỡ. Nghe ông ta nói hết câu chuyện, máu trong người tôi như sôi lên. Biết chắc sẽ bị coi là hỗn láo với người lớn, song tôi vẫn không nhịn được, vội hỏi xen vào giữa câu chuyện.

- Nhưng thưa ông, thế thì lấy ai đem ánh sáng văn minh đến cho những vùng đất xa xôi hẻo lánh còn lạc hậu của đất nước ạ?

Cũng vô tình mà tôi đã nhắc lại câu nói của ông nhà báo hôm đến trường. Hoặc không hiểu, hoặc làm ra vẻ không hiểu, ông ta nói:

- Cháu bảo gì hả cháu gái? - Ông ấy nói bằng giọng ngọt ngào như mía lùi.

Ba tôi nghiêm giọng đuổi tôi ra ngoài:

- Nào, con đi bưng cà phê lại đây cho ba, nhanh lên!

Mang cà phê cho ba người xong, tôi đi ra ngoài ngay vì chẳng muốn nghe ông nhà báo nói nữa. Tôi vào nhà tắm xem lại đống quần áo bà tôi đang ngâm, định giặt giúp bà. Tôi chợt nghĩ ra một trò tinh quái. Tôi lấy mấy miếng xà bông vất vào bình nước nóng. Xà bông tan nhanh trong nước thành một chất nhờn nhờn, sền sệt. Không để ai nhìn thấy, tôi rón rén ra khỏi buồng tắm, mang theo bình nước xà bông và đổ lên các bậc thang đi xuống sân. Để khỏi bị ngã, tôi đổ từ từ, từ các bậc thang thấp nhất dần dần lên cao. Tôi dàn đều thứ nước trơn nhẫy ấy ra khắp mặt từng bậc một, chợt nhìn lên, tôi thấy Mentin đang chú ý đứng xem. Nó ngạc nhiên hỏi to:

- Chị làm gì thế? Rửa cầu thang đấy à?

- Suỵt! Rồi em sẽ thấy. Nhưng đừng có nói gì với ai nhé!

Sợ người nhà vô tình bị ngã, chúng tôi đứng chơi ở ngay đầu cầu thang để canh chừng, trước cánh cửa mở.

Cuối cùng, ông khách đã quyết định về. Ông vừa đứng dậy, tôi và Mentin đã lẩn vội vào nhà. Ba tôi và ông nội tiễn khách ra tận cửa. Họ bắt tay nhau:

- Chào các vị, tạm biệt!

- Chào ông...

- Khi có kết quả, mong ông báo ngay cho tôi được biết ạ. Xin cám ơn ông ...

Chưa nói xong câu cám ơn, chân nhà báo đã trượt đi. Để giữ thăng bằng, ông ấy nhảy hết chân nọ đến chân kia. Ông nội và ba tôi không nhìn thấy vì đã quay vào nhà, nhưng ông tôi bảo ba tôi giọng thắc mắc:

- Thằng cha này nó xuống thang gác mới kỳ chứ! Cứ như là hắn nhảy valse ấy.

Nghe vậy tôi liền nói một cách độc địa:

- Có lẽ ông ấy nhảy lên sung suớng vì việc của con ông ấy sẽ được giúp đỡ đấy!

Tôi chỉ nói thế rồi im tịt. Để xem tình hình diễn biến ra sao, tôi nháy Mentin đi ra ban-công nhìn xuống sân. Chúng tôi thấy hai cái chân duỗi dài trên nguỡng cửa nhà. Xe riêng của nhà báo đợi ông ta ngay trong sân. Chợt tài xế giật mình, vội xuống xe, chạy lại xốc nhà báo lên và dìu vào trong xe. Chiếc xe chạy vội đi, còn tôi thì phải tất tả đi rửa cầu thang lập tức. Mentin cũng phụ giúp tôi, gớm nó cười mới khiếp chứ. Tôi tin là nó chẳng mách lại chuyện này cho ai biết. Nhưng sau đó thì tôi lại sợ. Lỡ ông nhà báo ngã bể sọ ra thì sao? Tuy nhiên tôi đã thoát nạn khá dễ dàng. Mấy ngày sau không thấy ai nói gì đến chuyện đó. Tôi thở phào nhẹ nhõm...

Cũng trưa hôm đó, ngay khi xe của ông khách về rồi và tôi đã rửa cầu thang xong, tôi lại trở lại phòng khách. Ông tôi đang ngủ gà ngủ gật, còn ba tôi thì ngồi ghế bành trước mặt ông và đọc báo. Sau khi gật mấy cái rất mạnh, ông tôi tỉnh dậy:

- Chúng ta đang nói gì nhỉ?

Có lẽ ba tôi đã chán ngán :

- Chúng ta chẳng nói gì cả! Trước đây ba có nói gì đâu?

- Ừ, ba không nói gì thật. Nhưng này, chuyện chiến tranh hạt nhân sẽ ra sao nhỉ? Con nhận định thế nào về vấn đề này? - Ông chợt phấn chấn vì tìm ra một đề tài mới.

Ba tôi sau khi giải thích qua loa và đưa ra vài ý kiến riêng, vội hỏi ông tôi xem ông khách vừa tới nhà là ai.

Ông nội tôi cũng có vẻ chán ngán:

- Nói làm gì đến cái đồ quỷ ấy. Đó là cái thứ chạy vạy, luồn lọt khắp nơi để đạt tới một mục đích nhỏ nhặt nào đó...

Khi ấy tôi đánh bạo xen vào:

- Nhưng ông ơi, rồi ông lại sẽ giúp con trai ông ta chứ?

- Cháu gái ạ, biết làm sao được, ông đã trót hứa với người ta rồi mà...

Sau đó ông tôi dựa vào thành ghế và ngủ rất say sưa. Ba tôi rón rén ra khỏi phòng khách. Thư trước bạn kêu là bạn đã viết quá dài. Bạn xem thư này tôi còn viết dài hơn ấy chứ.

Gởi lời chào tất cả.
Bạn thân
Zeynep

Tái bút: Năm ngoái nghe nhà báo nổi tiếng diễn thuyết hay quá, tôi đã khóc vì cảm động. Nhưng bạn phải biết rằng từ nay trở đi, nghe bất cứ ai nói như vậy, tôi sẽ không khóc nữa đâu, bạn ạ.

Hội nghị các nhà giải phẫu

Hội nghị quốc tế các nhà giải phẫu lần này được tiến hành ở thành phố Luyblitx. Nó mang một ý nghĩa quan trọng. Hội nghị lần thứ mười đã thu hútđuợc sự chú ý của các nhà giải phẫu nổi tiếng nhất trên thế giới và hoá ra là một hội nghị có đông người dự nhất. Tham dự hội nghị còn có phóng viên báo chí của tất cả các nước, mặc dù đấy không phải là một sự kiện trọng đại, như một trận đấu bóng đá hoặc một cuộc họp báo để cho một nữ minh tinh màn bạc - tóc đen hay tóc hung - phô diễn quần áo của mình. Các nhà giải phẫu cự phách nhất của hai mươi ba quốc gia đem tới hội nghị những báo cáo khoa học. Trong số họ có những người tài nghệ cao cường đến mức ngay cả việc tách rời từng bộ phận cơ thể con người rồi ghép lại như cũ - như thể tháo lắp chiếc đồng hồ hay khẩu súng trường tự động - cũng chả là điều gì ghê gớm đối với họ cả. Bởi vì vậy mà báo chí khắp thế giới, sau phần thông báo về những mẫu quần áo tắm phụ nữ mới nhất, về kết quả các trận đấu bóng đá tranh giải vô địch quốc gia và về những tội ác khủng khiếp nhất, đã cho là cần thiết phải chạy mấy dòng về hội nghị các nhà giải phẫu.

Ngày đầu tiên được dành cho các thủ tục khai mạc hội nghị. Hôm sau, tại phiên họp toàn thể, đại biểu bắt đầu nghe các bản tham luận. Sang ngày thứ ba bắt đầu phần thảo luận. Bác sĩ C.Klazeman, nhà giải phẫu Mỹ nổi tiếng, bước lên diễn đàn cùng một người giúp việc. Các phóng viên thông tấn, báo chí vội vã rút bút và sổ tay ra. Các nhà giải phẫu ngồi kín phòng họp, đeo ống nghe vào, chuẩn bị nghe diễn giả nói. Cố nhiên, mỗi người sẽ chọn trong 4 ngôn ngữ châu Âu thứ nào mình thông thạo nhất.

- Thưa các đồng nghiệp kính mến! - Bác sĩ C.Klazeman bắt đầu - Tôi xin chia sẻ với các đại biểu dự hội nghị lần thứ mười những suy nghĩ về ca giải phẫu thú vị nhất của tôi sau suốt 35 năm thực hành giải phẫu. Ai cũng biết rằng cho đến nay chưa có một nhà giải phẫu nào thành công trong việc thay đổi vân ngón tay cả. Lịch sử y học chưa hề biết đến một thí nghiệm tương tự vì vậy nó không hề được ghi thành văn. Khá nhiều lần chúng tôi đã lột lớp da ngón tay nhưng lớp da mới mọc ra vẫn như cũ. Vì vậy mà cảnh sát không gặp khó khăn trong việc lùng bắt bọn trộm cướp, giết người. Trong ca giải phẫu mới nhất, tôi đã thành công trong việc thay đổi lớp vân tay. Trước mắt các ngài là một trong những thương gia lừng danh nhất nước Mỹ - Mr Thomas - vua thụ tinh nhân tạo. Biệt danh của ông là "Jack, kẻ đập vỡ quai hàm". Ông ta đã hiện diện trong hồ sơ lưu trữ của Cục Điều tra liên bang trong cái biệt danh này. Trong suốt mười năm trời cảnh sát ra công truy lùng tay bẻ khóa lão luyện này mà đành uổng công. Lý do chỉ là vì sau mỗi vụ trời tôi lại tiến hành một cuộc giải phẫu thay vân tay cho Mr Thomas, tức "Jack, kẻ đập vỡ quai hàm". Tôi xin cam đoan với các bạn rằng phẫu thuật thay vân tay không chỉ khó khăn nhất mà còn có lợi nhất, bởi vì cái việc được chia đôi số của cải các tay trộm chôm được trong két đâu phải là dở gì. Bây giờ tôi xin chiếu cho quý vị coi những cảnh phim giới thiệu phần kỹ thuật của ca mổ.

Tất cả các nhà giải phẫu có mặt trong phòng đều nhất trí công nhận đồng nghiệp người Mỹ quả là chuyên gia cự phách nhất trong lĩnh vực mổ xẻ. Song bản tham luận của nhà giải phẫu người Anh tiếp theo liền đồng nghiệp người Mỹ đã làm cho mọi người phải thay đổi ý kiến của mình. Mr B. Lains bước lên diễn đàn cùng một người nữa, bắt đầu:

- Thưa các đồng nghiệp rất kính mến! Tôi xin kể cho các bạn nghe một phẫu thuật đáng được coi là phức tạp nhất và đáng chú ý nhất trong lịch sử y học của nhân loại. Các bạn thấy đấy, bên cạnh tôi là vị hạ sĩ quan anh hùng Mechew, trong thế chiến thứ hai đã từng hạ sát được 26 lính giặc. Song chẳng may một mảnh lựu đạn địch đã tiện đứt đầu ông... Với thứ keo đặc chế của mình, tôi đã gắn được chiếc đầu đứt lìa đó vào cổ, trông nó thậm chí còn đẹp hơn trước ấy. Nay thì đến bom nguyên tử cũng chẳng làm cho nó rời ra được nữa. Bây giờ tôi xin "bật mí" cách pha chế chất keo này.

Sự kinh ngạc của những người tham dự hội nghị đã lên đến tột đỉnh. Tất cả đều tin chắc rằng sẽ không còn được nghe bản tham luận nào thú vị hơn nữa. Nhưng diễn giả kế đó - một bác học Pháp - đã buộc họ phải thay đổi ý kiến này: Ông ta bước lên diễn đàn cùng một mỹ nhân tóc vàng bận bộ đồ tắm. Vừa nhác trông thấy nàng, các vị đại biểu có tuổi đã lập tức nhấp nhỏm trên ghế.

- Thưa các đồng nghiệp vô cùng kính mến! - Nhà giải phẫu Pháp lên tiếng. - Tôi muốn kể cho các bạn hay về một phẩu thuật chỉnh hình khác thường. Tôi hy vọng các bạn sẽ đánh giá đúng mức thành công của tôi nếu tôi nói cho các bạn biết rằng người đẹp tóc vàng vừa tạo ra những phản ứng dữ dội trong phòng này chính là bà mẹ vợ đã 65 tuổi của tôi.

Sau đó diễn giả còn thông báo thêm một số chi tiết nữa: ông đã thực hiện phẫu thuật với bà mẹ vợ là cốt để trả thù người vợ đã phụ bạc ông; sau khi biến bà mẹ vợ thành một thiếu phụ trẻ đẹp, ông đã "bắt bồ" với bà ta. Nhà bác học Pháp kết thúc bản tham luận của mình bằng phần trình bày cơ sở khoa học của phát minh kỳ diệu này.

Các diễn giả nối nhau lên diễn đàn, người nào cũng công bố công trình nào đó kỳ lạ. Chẳng hạn như nhà giải phẫu Đức tuyên bố:

- Cái chết đối với một con người không có nghĩa là sự ngưng hoạt động của tất cả các bộ phận. ở người chết vì chứng nhồi máu, cố nhiên là tim không thể làm việc được nữa, nhưng các bộ phận khác vẫn hoạt động như thường. ở người chết vì bệnh lao, chỉ có buồng phổi là ngưng hoạt động. Theo tôi, sau khi tim hoặc phổi đã ngưng hoạt động, cái chết vẫn chưa hiện diện... Từ các bộ phận không bị hư hại của người chết, tôi đã tạo ra những con người mới. Đây - nhà giải phẫu Đức chỉ vào một chàng trai đầy sinh lực, có thân hình của thần Apolon. - Trước mắt các bạn là một con người mà đôi chân vốn là của một lực sĩ đã chết vì chứng viêm ruột thừa và thân thì của một đô vật đã chết vì chứng hoại thư, còn đầu thì của một bệnh nhân lao phổi.

Những người có mặt ở hội nghị cho rằng nếu hôm sau nhà giải phẫu Nhật không đưa ra được phát minh lạ thường nào thì ca giải phẫu cuả vị bác sĩ Gwynter người Đức, tạo ra con người mới từ các bộ phận không bị hư hại của người chết, xứng đáng được coi là đặc sắc nhất trong tất cả các công trình được công bố tại hội nghị.

Nhưng nhà giải phẫu người Nhật Himi Siyama còn làm cho cử toạ sửng sốt hơn nữa. Chỉ vào một người đang đứng kế bên, ông nói:

- Đây là một người Nhật, do bị thọt chân nên không được gọi vào lính trong thế chiến thứ hai! Không đủ sức mang mãi vết thương tinh thần trầm trọng đến như thế, ông ta đã mổ bụng tự sát, kết quả là ruột bị rứt ra khỏi khoang bụng...

Đã đến ngày cuối cùng của hội nghị. Các diễn giả gắng sức vượt trội nhau bằng những tham luận càng về sau càng gây kinh ngạc hơn. Riêng có một tay bác sĩ cứ ngồi yên nghe các đồng nghiệp của mình báo cáo. Tất cả những người tham dự hội nghị đều đã lên tiếng. Ngài chủ toạ bèn quay về phía đại biểu cứ nín thinh đó mà nói:

- Thưa ngài, lẽ nào ngài không có ý định kể cho hội nghị nghe chút gì về các phẫu thuật của ngài hay sao?...

- Có chứ ạ, song chẳng biết việc làm của tôi có đáng để cho quý vị lưu tâm không?

Trong phòng vang lên những tiếng nói:

- Có, có! Chúng tôi muốn nghe ông phát biểu!

- Tất cả đại biểu đều phải có tham luận...

Tay bác sĩ được khích lệ dữ quá, bèn bước lên diễn đàn. Ông ta nói:

- Thôi được, quý vị đã muốn thì tôi xin trình bày ca mổ cắt amidal của tôi.

Tiếng cười vang lên trong phòng: khéo nói chuyện tào lao sau ngần ấy tham luận kinh thiên động địa!

Tiếng cười làm mếch lòng diễn giả:

- Thưa quý vị! Vì khiêm tốn nên tôi đã làm giảm bớt ý nghĩa phẫu thuật của mình. Nhưng tôi không thể chịu được sự nhạo báng. Vừa mới nghe đến amidal là quý vị đã cười ầm lên rồi.

Tiếng cười trong phòng càng rộ lên:

- Trò nhảm nhí chứ phẫu thuật cái gì!

- Tôi thì chả thèm động tay vào cái thứ phẫu thuật đó!

- Một nhà giải phẫu mà nhắc đến ba cái trò nhăng nhít đó thì thật là đáng xấu hổ!

Những tiếng la ó từ tứ phía đó càng làm cho diễn giả nổi sùng lên:

- Thế quý vị có biết cái người được tôi cắt amidal cho là ai không nào?

- Thì cứ cho rằng ông là Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đi! Liệu điều đó có liên quan gì tới phẫu thuật nào?

Diễn giả mặt đỏ gay:

- Người được tôi tiến hành phẫu thuật là một nhà báo.

Các đại biểu dự hội nghị cười sặc suạ:

- Nhà báo, thương gia, viên chức hay người lính chăng nữa thì có gì khác nhau nào?

Diễn giả giơ tay lên:

- Yên lặng cho! Vâng, thưa quý vị, chẳng có gì khác nhau cả. Nhưng lúc đó ở nước chúng tôi vừa ban hành Luật Báo chí mà. Nhà báo không tài nào mở miệng ra được nên buộc tôi phải cắt amidal cho anh ta qua đường... hậu môn!

Nụ cười biến khỏi khuôn mặt các đại biểu dự hội nghị. Thế vào đó là niềm kính trọng sâu xa đối với diễn giả. Tiếng vỗ tay dậy lên như sấm. Toàn thể những người tham gia Hội nghị quốc tế các nhà giải phẫu lần thứ X đã nhất trí công nhận phẫu thuật cắt amidal này là sự kiện đặc sắc nhất trong lịch sử y học./.

Hội nghị phụ huynh

Tôi cứ đắn đo mãi không biết có nên đi họp phụ huynh hay không. Đi thì chẳng biết nói gì. Mà giả dụ có gì muốn nói, thì chưa chắc tôi dám mở miệng. Vì tính tôi không quen nói trước chỗ đông người.

Tuy vậy, cuối cùng tôi cũng dẹp được những nỗi băn khoăn và quyết định đi. Đến nơi, cuộc họp đang vào lúc sôi nổi nhất.

Tôi khẽ mở cửa, rón rén bước vào phòng. Thấy tôi vào, một bà tỏ vẻ khó chịu, đứng dậy bảo:

- Quí ông đến muộn rồi đấy, thưa quí ông!

Tôi ngượng đến chín cả mặt, ấp úng đáp:

- Thưa vì nhà tôi đến đây không tiện đường. Tắc xi chuyến không chạy, mà ô tô buýt cũng không có.

- Đó không phải là việc mà ban giám đốc cần biết!

Tôi không hiểu bà ta định nói ban giám đốc nào? Ban giám đốc công ty xe điện hay ban giám đốc công ty xe khách?

- Cái mà ban giám đốc mong các vị phụ huynh lưu ý cho nhất là việc con em họ thường xuyên đi học muộn. Giờ học bắt đầu từ 9h, nhưng...

- Tôi đề nghị phải cấm các nữ sinh đi bít tất ni lông! - Một bà trong số phụ huynh bỗng đâm ngang một câu - Và không phải chỉ các nữ sinh, mà cả các bà có tuổi nữa!

- Tôi tán thành ý kiến của bà vừa phát biểu đấy! - tôi cũng đế theo một câu mà chính mình cũng không ngờ.

Thú thực trong đời tôi chưa từng thấy cặp chân nào xấu như cặp chân của bà phụ huynh này. Nó vừa cong như cái đòn gánh, mà phần cổ chân lại to hơn phần bắp. Đi tất dày mà vẫn trông rõ cả những đường gân to tướng.

- Tất cả nữ sinh phải bắt mang tất dày màu đen hết! - Tôi tiếp thêm, mắt vẫn không rời khỏi đôi chân bà phụ huynh.

Không hiểu tại sao bỗng dưng tôi lại dính vào chuyện tất tai này thế không biết? Lúc ở nhà đi tôi đã định không nói gì cả. Một ông ăn vận sang trọng bỗng đứng phét dậy, nói như hét:

- Chúng ta còn có nhiều vấn đề quan trọng khác cần phải bàn, chứ cái chuyện tất tiếc đấy chỉ là chuyện vặt thôi! Trước hết chúng ta phải bàn đến chuyện dạy sinh ngữ. Theo tôi, tất cả các môn phải dạy bằng tiếng Đức hết! Tôi đã từng ở bên Đức nên tôi biết. Bên ấy người ta dạy trẻ con môn gì cũng bằng tiếng Đức cả!

Vẫn mặc cảm mình là người có lỗi, nên để chuộc lỗi, tôi hăng hái hùa theo:

- Tuy chưa sang Đức nhưng tôi cũng tán thành ý kiến của ông vừa phát biểu là chúng ta phải dạy học bằng tiếng Đức. Chắc các vị muốn hỏi tại sao? Xin thưa rằng vì chính người Đức là người đã đem lại triết học và khoa học, văn minh cho toàn thế giới. Chúng ta phải biết ơn người Đức. Nếu như trẻ em Đức không học tất cả các môn bằng tiếng Đức...

- Thưa ông - Một ông đeo kính ngắt lời tôi - ý kiến của ông đã ra ngoài cuộc họp rồi! Dạy học bằng tiếng gì là việc của Bộ chứ! Còn ở trường chúng tôi, như ông biết đấy, cũng có dạy tiếng Đức. Nhưng hôm nay chúng ta họp ở đây là để thảo luận về vấn đề liên lạc giữa ban giám đốc và phụ huynh.

- Thế một tuần có mấy giờ tiếng Đức? - ông ăn mặc sang trọng hỏi.

- Cái đó tuỳ theo mỗi lớp - ông đeo kính đáp - lớp 1 là 6h, còn lớp 7 là 8h...

- Thế thì ít quá!

- Ít quá! - tôi chêm vào.

- Cái chính là phải cấm đá bóng trong trường - Một ông có tuổi ngồi dưới phòng bỗng kêu lên - Nếu không tháng nào cũng mua giầy mới thì đào đâu ra tiền!

- Ơ hay! Nhưng con gái chúng nó có đá bóng đâu! - Một bà tóc hoa râm phản đối ngay lập tức.

- Nhưng tụi con trai nó đá! - ông có tuổi vẫn bướng.

- Tại sao lại dính đến chuyện con trai ở đây? Trường này là trường nữ sinh cơ mà!

- Trường nữ sinh à? Thế ra đứa cháu gái tôi học ở đây ư? Thế mà tôi cứ ngỡ là...
Muốn trường gì thì trường, cứ là phải cấm đá bóng! Trẻ con bây giờ quên hết cả truyền thống của cha ông...

- Cái đáng lo nhất là con em chúng ta hay bỏ học - Một bà giáo lên tiếng - Các vị phụ huynh phải đặc biệt quan tâm đến chuyện này mới được!

Ông ngồi cạnh tôi hỏi:

- Không biết bao giờ mới bắt đầu dạ hội nhỉ?

- Không biết - tôi đáp - ông hỏi ông hiệu trưởng xem!

- Hiệu trưởng là ông nào?

- Tôi cũng không rõ... Nhưng trông ba ông kia ông nào cũng giống hiệu trưởng cả...

Ông ngồi cạnh tôi bèn quay sang một ông có dáng điệu rất bệ vệ ngồi sau dãy bàn của ông giám đốc:

- Thưa ông hiệu trưởng, bao giờ thì bắt đầu dạ hội ạ?

- Ông hiệu trưởng đâu nhỉ? - ông này đưa mắt nhìn quanh hỏi:

- Ông hiệu trưởng ốm, không có ở đây - bà đeo kính trả lời.

- Thế bao giờ mới bắt đầu dạ hội ạ? - ông ngồi cạnh tôi lại hỏi.

- Làm gì có dạ hội nào mà dạ hội? - bà đeo kính ngạc nhiên.

Ông bên cạnh tôi ngượng quá ngồi xuống, đoạn quay sang bảo tôi:

- Hừm!... Về nhà tôi cho con ranh con một trận mới được! Nó láo quá đi mất!

- Tôi không hiểu ông định nói gì? - tôi đáp.

- Cái con mất dạy nó bảo hôm nay ở trường nó có dạ hội và cứ nằng nặc đòi tôi đi dự. Nó còn bảo là chúng nó sẽ múa điệu Khácmanđalư nữa! Vợ tôi đang có mang không đi được, nên tôi phải đi thay.

Trong khi đó, cái bà đòi các nữ sinh phải mang bít tất dày màu đen cứ ra sức tuyên truyền để lôi kéo thêm đồng minh cho mình. Cái ông đòi phải dạy các môn bằng tiếng Đức thì cứ bô bô kể chuyện đời sống bên Đức. Một ông còn trẻ ngồi bên trái tôi quay sang hỏi:

- Xin lỗi, ông có biết người ta nói gì không ạ? Tôi chả hiểu gì hết!

Tôi nói vắn tắt lại cho ông ta biết những ý kiến trái ngược nhau trong cuộc họp.

- Ông cụ này thì đề nghị cám trẻ con chơi đá bóng và phải giáo dục chúng theo truyền thống cũ. Bà giáo kia thì than phiền về việc học sinh trốn học đi chơi. Còn bà này thì...

- Làm thế nào ra khỏi đây bây giờ nhỉ? Tôi bị nhầm mất rồi! Mấy ông bạn chơi xỏ tôi. Họ không nói rõ cho tôi biết gì cả. Hôm nay là tôi phải đi họp công đoàn... Suýt nữa tôi đứng lên phát biểu về quyền tự do bãi công thì có thật là dơ không?

Bà tóc hoa râm đứng lên yêu cầu trật tự:

- Thưa các vị! Các trò học ở trường ta đây đều là con em các gia đình nghèo. Gần một nửa trong số 670 nữ sinh của chúng ta không có đủ tiền để sắm cả sách giáo khoa. Trách nhiệm của chúng tôi là phải trợ cấp bữa ăn trưa cho ít nhất là 100 học sinh. Và chuyện này, chúng tôi xin nói thẳng là trông mong vào sự trợ giúp của các vị.

- Trợ giúp! - Một bà phụ huynh kêu lên - Lúc nào cũng trợ giúp! Suốt đời chỉ thấy con gái đòi hết tiền này đến tiền khác không biết để làm gì? Không cho thì nó nói: "Mẹ không cho thì con không đi học đâu! Con xấu hổ với tụi bạn lắm!" Vậy tôi xin hỏi, những tiền ấy nó đi đâu? Không thể ngày nào cũng cho tiền mãi được! Phải qui định dứt khoát mỗi tháng là bao nhiêu tiền chứ! Và phải làm sao để chúng tôi ai cũng có thể kiểm tra xem tiền ấy chi dùng vào việc gì chứ!

- Đúng đấy - tôi gào lên.

Bị đỏ mặt, bà tóc hoa râm bèn hỏi cái bà vừa yêu cầu phải cho biết tiền trợ giúp các học sinh nghèo được chi dùng vào việc gì xem con gái bà ta tên là gì.

- Guynten Iasôba ạ!

Bà tóc hoa râm "hừm" một tiếng.

- Lớp 3B, số 141. Guynten Iasôba phải không? Đúng rồi... Từ sau hè, con gái bà chỉ đi học có một tuần thôi, rồi không thấy đến trường nữa. Chúng tôi đã biên thư báo cho bà biết chuyện này...

- Thế chả hóa ra tôi nói điêu hay sao? - bà phụ huynh nọ tức lắm - Ngày nào con gái tôi cũng xin tiền, bảo để giúp ai không biết - đoạn bà quay sang bà bên cạnh phân trần. - Mà tối cũng không thấy nó về nhà. Thế thì chả hiểu nó lang thang ở đâu? Tôi và bố nó thì đã ly dị nhau. Nó sống với ông ấy...

Cứ thế, phòng họp có khoảng 30 người, nhưng người nào cũng ra sức nói to để át người khác và để bảo vệ ý kiến của mình, nên khắp phòng cứ ào ào như chợ vỡ. Cuối cùng bà tóc hoa râm phải kêu lên:

- Đề nghị trật tự! Ồn quá, không còn nghe thấy gì hết! Ai muốn phát biểu đề nghị nói lần lượt, chứ không nói cùng một lúc như vậy.

Một rừng tay giơ lên. Ông có tuổi được phát biểu đầu tiên.

Sau khi mở đầu bằng câu "Kính thưa các thầy cô giáo" ông bắt đầu trình bày về cái tác hại của bóng đá, về ảnh hưởng xấu của nó đến tư cách, đạo đức và tư tưởng của học sinh. Ông kể rằng những người đầu tiên chơi bóng đá là những người Iadit. Bấy giờ chưa có bóng, nên họ phải đá bằng cái sọ của một người tử vì đạo tên là Huyxên. Vì thế chơi bóng đá là một tội rất lớn.

Nghe ông kể lể con cà con kê mãi, mọi người sốt ruột không chịu được nữa, phải đồng thanh kêu lên:

- Thôi đi! Cho chúng tôi còn nói với chứ!

Ông phát biểu thứ hai đề nghị mọi người hãy xới thêm một suất cơm vào cặp lồng của con em mình để tương trợ các em khác "Chúng ta làm như thế để ủng hộ các em con nhà nghèo" - ông ta nói, đoạn quay sang than phiền về chuyện giá sinh hoạt đắt đỏ, chuyện không có bơ tốt để bán, chuyện than củi khan hiếm...
Bài diễn văn của ông tưởng chừng không bao giờ chấm dứt. Bị kéo ngồi xuống ghế rồi mà ông còn tiếp tục lẩm bẩm một mình.

Biết rằng có theo thứ tự thì chẳng đời nào đến lượt, nên bất chấp cả trật tự, tôi đứng phắt dậy nói luôn:

- Thưa các ông các bà!

Tôi bắt đầu. Nhưng thực ra vẫn chưa biết nói gì. Tôi bèn kể luôn một câu chuyện tiếu lâm về Khốtgia Naxrêđin để lôi kéo sự chú ý của mọi người đã. Nhưng không may, đến đúng đoạn hay nhất, thì tôi quên béng đi mất. Thế là tôi đành phải nói chữa thẹn: "Câu chuyện kết thúc thế nào thì chắc các vị đã biết cả rồi".

Lúc này mà ngừng nói, dù chỉ một tích tắc thôi, là người khác sẽ cướp lời ngay. Vì thế, chả cần logic quái gì cả, tôi nói luôn sang chuyện khác.

- Nếu con cái chúng ta bị đúp, thì lỗi hoàn toàn là ở các bậc cha mẹ hết!

Tôi nói thế cốt để lấy lòng ban giám hiệu, vì tôi cũng sợ con gái tôi bị đúp.

- Các bậc phụ huynh bây giờ không chịu quan tâm gì đến con cái của mình cả - tôi tiếp tục ba hoa - Có những ông bố thậm chí không biết con mình học trường nào lớp nào nữa.

Tôi bắt đầu hăng máu, không còn ai ngăn được nữa. Các giáo viên vỗ tay hoan hô tôi nhiệt liệt. Cuối cùng, bà tóc hoa râm phải bảo:

- Bây giờ khí đã muộn, nên ý kiến của ông xin để đến cuộc họp sau vậy!

- Nhưng tôi đã nói được gì đâu!

Lúc ra về, tôi được các giáo viên tiễn ra tận cổng và cảm ơn rối rít. Nhưng vừa về đến nhà, thì lại bị vợ độp ngay cho một câu:

- Anh đi đâu suốt từ tối đến giờ?

Tôi nhìn đồng hồ: kim đã chỉ 10h.

- Đi họp phụ huynh chứ đi đâu! - tôi đáp - Anh đã phát biểu rất hăng và ý kiến của anh được các giáo viên rất thích. Anh nói là các phụ huynh không chịu quan tâm gì đến con cái cả, cứ mặc cho chúng chơi bời lêu lổng, đến lúc bị đúp thì bao nhiêu tội lại đổ cả lên đầu giáo viên.

Bỗng con gái tôi chạy như bay vào phòng:

- Bố ạ! Các thầy giáo con lại hỏi tại sao bố không đi họp đấy?

Vợ tôi lập tức tra khảo ngay:

- A, thế ra những điều anh vừa nói là dối trá hết! Anh chui rúc ở đâu đến tận nửa đêm mới về mà bảo là đi họp hở?

- Bố vừa họp ở chỗ con về mà...

- Nhưng con cũng vừa ở đấy...

- Thì bố cũng vừa họp ở trường nữ sinh của con mà...

- Sao bố lại đến trường nữ sinh? Con có học ở trường nữ sinh đâu! Con học ở lớp cuối trường Baiadít cơ mà!

- Thế nào? - vợ tôi sửng sốt - Tao gởi mày đến học ở trường nữ sinh Khôkhora kia mà!

- Nhưng con bị đuổi khỏi đấy từ lâu rồi mẹ ạ!

- Trời ơi, con mất dạy - tôi điên tiết sấn vào đứa con gái - Tại sao mày không nói cho bố mẹ biết mày học ở đâu, học hành ra sao hở? Con cái nhà mất dạy đến thế là cùng!...

Không phải việc của tôi

-Cảnh sá...át ! Mau lên !...Giúp tôi với !
Khách qua đường dừng lại, lúng túng nhìn một người đã kêu la ầm ĩ. Ở đó có khối nhân viên cảnh sát nhưng họ chẳng may chú ý đến tiếng kêu đã lạc cả giọng của người kia. Họ lững thững qua đám đông rồi điềm nhiên đi thẳng như không hề có chuyện gì xảy ra hết.
-Cảnh-sát !...C-ả-ả-n-h-s-á-á-t !
Thật kì lạ ! Không một cảnh sát nào nghe thấy tiếng kêu. Nhưng ngay ở bên kia đường có một cảnh sát đang đứng. Chả lẽ anh ta cũng không nghe thấy ? Người kêu đưa hai tay lên mồm làm loa và lại kêu thật to:
-Cảnh sát ! Mau lên ! Đến cứu với...Cảnh sát !
Đoạn anh ta gạt đám đông đứng vây kín xung quanh mình, chạy thẳng đến chỗ người cảnh sát đứng ở bên kia đường.
-Thưa ngài cảnh sát ! Ngài có thể làm ơn đi với tôi được không ạ ?
-Có chuyện gì ?
-Đằng kia có người đang bị giết.
-Không phải việc của tôi !
-Tại sao ?
-Tôi là cảnh sát giao thông. Nếu tôi rời chỗ này, giao thông sẽ rối beng lên mất.
Người khách lại tiếp tục kêu:
-Ơi cảnh sát !...Cứu với !...Cảnh sát...
Vừa lúc có một viên chức cảnh sát đi qua. Người kia vội lao tới phía đó:
-Thưa ngài đáng kính ! Một phút thôi ạ ! Chúng đang giết người, ngài hãy chặn tay tên tôi phạm lại ạ !
-Tôi không can thiệp vào những chuyện như thế ! Đồn cảnh sát số 16 trông nom những thứ loại đó. Tôi chỉ phụ trách các vấn đề cấp hộ chiếu thôi.
Người ta căng thẳng đến tột độ, hết chạy sang phía này lại tấp về phía bên kia, không ngớt tiếng la:
-Cảnh sá...át ! Chúng đang giết người ! Bới cả..ảnh sá...át !
Rốt cuộc cũng có một nhân viên cảnh sát từ phía đối diện đi tới. Anh chàng kia vội đón đầu:
-Ngài cứu tôi với ! Chúng ta đi mau lên, kẻo anh ta bị giết chết mất !
-Xin lỗi, đó không phải là việc của tôi. Tôi là cảnh sát trực thuộc Bộ !
Đám đông mỗi lúc một thêm đông. Người kia vội chạy đến bên một viên cảnh sát đang thao thao bất tuyệt với một tay chủ tiệm:
-Xin lỗi, thưa ngài đáng kính mến ! Mong ngài đến ngay chỗ kia ! Ở đó chúng đang giết người !
-Tôi không có quyền can thiệp vào chuyện đó. Tôi là cảnh sát của Tòa thị chính mà !
Cảnh sát thì vô khối ra đấy. Nhưng xui ra xui nhé ! Bất cứ tay nào cũng đều đang mắc bận một việc gì đó tương tự.
-Biết tìm cảnh sát thích hợp ở đâu bây giờ ? Cảnh sá...át !
Lạy chúa, may quá, lại một cảnh sát viên nữa hiện ra . Lần này, để khỏi lâm vào một tình trạng khó xử, anh chàng kia thận trọng hỏi trước:
-Xin lỗi, ngài làm ơn cho biết ngài thuộc đồn nào ạ ?
-Đồn số 16.
-Ồ thưa ngài, quả là một cuộc gặp gỡ rất đúng lúc ! Ở ngay bên cạnh đây người ta đang giết người. Lẽ nào ngài lại không lưu tâm đến việc bắt tên hung thủ ?
-Ồ, tuy ở đồn số 16 thật song tôi lại thuộc về đội giải quyết vấn đề trộm cắp kia.
Vừa nge xong những lời đó, người kia vội đâm bổ ra quảng trường Adamet và nài nỉ viên cảnh sát đầu tiên anh ta gặp ở đó:
-Ông nghe tôi nói đã. Ở đằng kia đang có vụ giết người, chúng ta phải tới ngay mới kịp.
-Đó không phải việc của tôi.
-Thế ông không phải ở đồn 16 à ?
-Tôi ở đồn 16 thật nhưng tôi là nhân viên của đội chống buôn lậu kia. Anh phải tìm tay chỉ huy đội hình sự ấy.
Người kia bèn chạy ngược lại. Trong đám đông chật cứng đường phố, anh chợt thoáng thấy một chiếc mũ cảnh sát:
-Ông đúng là ở đồn 16 chứ ?
-Đúng !
-Ông ở đội hình sự ?
-Phải !
-Thế là ổn rồi...!Thưa ngài đáng kính, ngài chạy mau lên cho ! Có người đang bị giết.
-Ở đâu ?
-Ngay kia thôi . Không xa đâu ạ !
-Tôi không thể giúp được gì đâu.
-Sao vậy ?
-Đó không phải là khu vực của tôi. Nếu chuyện này xảy ra ở khu vực Xormaghip thì có thể được.
Người kia chưa kịp bước đi thì đã chạm trán một viên cảnh sát khác:
-Xin lỗi, hình như ngài thuộc đồn 16 ?
-Tôi đúng thuộc đồn 16.
-Ngài ở đội hình sự ?
-Đúng !
-Đây là khu vực do ngài phụ trách ?
-Phải. Mà có chuyện gì vậy ?
-Lạy chúa, ở đây chúng đang giết người ?
-Tôi không thể giải quyết được đâu. Hôm nay là ngày nghỉ của tôi !
Lúc đó có một người đến bên anh chàng kia, cúi xuống nói thì thầm vào tai anh ta:
-Một bữa nọ tôi cũng gặp phải chuyện tương tự đấy . Và bây giờ thì tôi đã rõ là: người ta không tìm cảnh sát như vậy đâu. Nếu anh cần cảnh sát thì cứ đứng ra giữa quảng trường này mà ráng gào cho đến hết sức rằng:"Thật là quá lắm, không còn có thể chịu được nữa !"
Thế là người kia đứng ra ngay giữa đường xe điện mà kêu đến khan cả tiếng:
-Thật là quá lắm ! Đâu là công lý ? Đâu là trật tự ?
Anh ta vừa mới làm vậy thì, hệt như xăng gặp lửa, một đám đông lao đến chỗ anh ta, quây kín chung quanh:
-Ê, về đồn cảnh sát ngay !
-Các ông là ai ? - Người kia kinh ngạc.
-Bọn ta là nhân viên cảnh sát dân sự !
Tiếng còi huýt vang. Viên cảnh sát đang thực hiện cái ngày nghỉ của y chạy đến trước tiên. Tiếp đến anh chàng cảnh sát chỉ có trách nhiệm ở khu vực Xormaghip. Lại một hồi còi nữa rúc lên, rồi tay cảnh sát giao thông và tay thuộc Tòa thị chính lao tới. Cả anh chàng đã giúp lời khuyên tuyệt diệu ấy cũng có mặt.
-Ủa, thế ông cũng là cảnh sát à ? - Người kia ngớ ra.
-Ta là chánh cẩm !
Anh chàng kia bị dẫn về đồn cảnh sát, đi ngang qua chỗ xảy ra vụ án mạng.
Nạn nhân đang vật vã trong cơn hấp hối trên mặt đất.
-Đáng thương cho nạn nhân ! - Anh chàng buồn rầu nói.
-Người thân của anh hả ? - Viên cảnh sát giao thông tò mò hỏi.
-Đâu có ! - người bị bắt đáp - Hoàn toàn không quen biết ! Tôi kêu cảnh sát chỉ là vì lòng nhân đạo thôi.
Viên cảnh sát trực thuộc Tòa thị chính thúc anh ta:
-Đi lẹ lên nào ! Ôi chao, chảy bao nhiêu là máu ! À, chờ một lát nhé, để ta quay lại phạt gã một cái. Cho gã chừa cái thói làm bẩn đường phố đó đi !

Không thể thành người

Trong bọn tôi chỉ cần có một kẻ nào đó hoài nghi kêu lên: "Không thể được, anh em ơi, lũ chúng ta không thành người được!" là lập tức mọi người gật đầu tán thưởng: "Ðúng, chí phải, chí chí phải, không thể thành người!..." Và không bói đâu ra một người phản bác: "Sao lại thế! Phải tự trọng chứ!".

Hồi còn trẻ, có một lần, dạo ấy tôi vào quãng 25 tuổi, bầu nhiệt huyết còn sôi sục, tôi đã cả gan chống lại luận thuyết đó.

Lần ấy tôi đi tàu thuỷ ra đảo Hoàng Nam. Trên tàu bỗng có một người đàn ông đứng tuổi càu nhàu một mình, đến hung thần cũng không hiểu vì sao tự nhiên lại thế.

- Xin lỗi các người, làm sao chúng ta có thể thành người được!

Mọi người có mặt trong phòng khách lúc ấy đều gật đầu đồng ý.

Riêng tôi thì nóng mắt cự lại:

- Sao lại không thành?! Còn thành thế nào nữa!... Dứt khoát là thành!... Mà còn thành những người làm chấn động địa cầu là khác!

Mọi người trong phòng khách tưởng như ăn ý với nhau từ trước, đồng thanh kêu ầm lên:

- Bậy nào, bậy nào, không thể thành người được!...

- Chúng ta còn lâu mới đuổi kịp thiên hạ!

- Chúng ta không thể thành người được!

Ðược mọi người hỗ trợ, ông già kia bớt nóng:

- Nghe thấy chưa, con?... Các vị đây đều nhất trí ủng hộ tôi đấy. Như thế nghĩa là quả thật chúng ta không thành người được. Con xem, có ai buộc các vị kêu lên thế đâu.

- Thành người!... Nhất định sẽ thành người! - tôi lặp lại.

Ông già cười nhạt:

- Ðó, con vừa nói : "Nhất định sẽ thành người". Chữ "sẽ" như thế nghĩa là trước đây và bây giờ chưa thành người chứ sao.

Từ bấy đến nay bao nhiêu năm trôi qua mà lúc nào tôi cũng băn khoăn "Vì sao chúng ta không thành người được?".

Lần đi tù mới đây đã mở cho tôi đôi mắt: cuối cùng tôi đã tìm ra câu đáp.

Trong tù tôi bị nhốt vào một khám lớn của tù chính trị. Quanh tôi là cả một xã hội trí tuệ: các nhà doanh nghiệp nổi tiếng, các nhân sĩ lỗi lạc, các ngài tỉnh trưởng, các quan đốc học, các cựu nghị sĩ, các chính khách xuất chúng, các vị đại thần, các bậc kỹ sư, các bác sĩ danh vang toàn cõi. Hầu hết những người này đều đỗ đạt tận Châu Âu, Châu Mỹ, đã từng xuất dương và biết đến vài ba thứ tiếng.

Mặc dù cách nhìn đời của tôi và họ còn khác xa nhau, nhưng trước hết là nhờ có họ mà tôi hiểu ra được rất nhiều điều về cái sự tại sao chúng ta không thành người được.

Những ngày tiếp người nhà, tôi được nghe toàn những tin xấu: lúc thì gia đình tôi không trả được tiền nhà, lúc thì chịu tiền ông chủ quán nước, và biết bao nhiêu chuyện dằn vặt khác nữa. Tôi thấy nặng nề, ủ dột.

Tệ hơn nữa là tôi có mặc cảm tuyệt vọng.

Bấy giờ chỉ còn một lối thoát: phải lập tức ngồi viết tiểu thuyết. May ra có một tờ báo nào chịu đăng tải thì tôi kiếm được ít tiền. Nội dung cuốn sách đó tôi cũng đã thai nghén từ lâu.

Ðã quyết là làm, tôi bèn đi kiếm một cây bút máy, một xấp giấy rồi ngồi chéo ngoe trên giường mà viết. Không được lãng phí thời giờ! Phải chấm dứt chuyện trò ba láp hoặc ngồi không nghĩ vơ nghĩ vẩn!

Chưa viết được 10 dòng thì một vị phạm nhân, đầu óc sáng láng đến gần tôi:

- Chúng ta không thể thành người được! - vị ấy tuyên bố ngay - Quyết không, quyết không!

Tôi nín im.

- Anh nói sao tôi nghe nào? - vị ấy gặng - Tôi đã ăn học ở Thuỵ Sĩ, 6 năm làm việc ở Bỉ.

Rồi ông ta kể lể dài dòng và cặn kẽ về cuộc sống ở hai nước đó. Tôi phát rầu rĩ vì bị quấy quả đột nhiên, nhưng biết làm sao được. Thỉnh thoảng tôi đưa mắt nhìn xuống, cố ý cho ông ta hiểu rằng tôi rất bận và mong ông ta đứng dậy. Than ôi! bạn tôi nào có biết phán đoán. Ông ta cứ thế mà nhớ đâu nói đấy:

- Bên ấy anh sẽ thấy không ai không cầm sách vở. Một người Thụy Sĩ hoặc một người Bỉ có được vài phút rỗi rãi là họ mở sách ra ngay. Ði ô tô, đi tàu hoả, chỗ nào cũng đọc. Mà giá anh thấy họ trong nhà cũng thế! Lúc nào cũng đọc, đọc và đọc...

- Chà, ghê thật, ghê thật! - Tôi ngắt lời ông ta với hy vọng ông ấy tha cho tôi nhờ.

- Ghê hẳn đi chứ lỵ! - ông ta nói tiếp - Còn bây giờ anh cứ thử nhìn những người quanh đây xem. Ai cũng nhận mình là trí thức mà không có ai cầm sách cả. Không, bạn thân mến của tôi ơi, chúng ta không thành người được.

- Ông nói quả đúng - tôi đồng ý.

Tôi vừa nói thế, ông ta liền hăng tiết lên gấp hai lần và lại tiếp tục câu chuyện người Bỉ người Thụy Sĩ đọc sách mọi nơi mọi lúc.

Ðến giờ ăn trưa. Chúng tôi cùng đứng lên.

- Chúng ta không thành người được. Bây giờ anh đã rõ vì sao như thế chưa? - Ông ta hỏi.

- Rõ - tôi đáp.

Thế là tôi mất đứt nửa ngày để nghe một bài giảng về lòng hiếu sách của người Thụy Sĩ và của người Bỉ.

Nuốt vội vàng mấy hạt cơm trưa tôi lại leo lên giường viết sách. Tờ giấy trên đầu gối, cây bút trong tay, tôi vừa ngồi vừa nghĩ.

Chưa viết được một chữ lại một người quen bước đến:

- Anh làm gì vậy?

- Tôi viết tiểu thuyết.

- Ở đây viết không ra cái gì đâu. Anh này ngộ thật!... Anh đã ở Châu Âu lần nào chưa!

- Không, tôi chưa bao giờ ra khỏi đất Thổ.

- Tiếc quá! Thế thì anh phải đi Châu Âu mới được. Sống bên đó, được tận mắt nhìn thấy mọi vẻ sinh hoạt là điều rất thú vị. Những chuyến đi ấy làm con người mở rộng được tầm mắt. Tôi đã đi hầu khắp Châu Âu, có lẽ không nước nào không đặt chân tới. Lâu nhất là thời kỳ tôi ở Ðan Mạch, Hà Lan và Thụy Ðiển. Ở các nước đó mọi người tôn trọng nhau hết sức. Thậm chí người ta không nói to để khỏi phiền người bên cạnh. Còn ở nước ta, anh xem! Muốn thủng hai màng nhĩ! Có lúc tôi muốn chợp mắt một tý, muốn đọc hoặc viết một tý, tôi thiếu gì việc phải làm hả anh, thế mà cũng không được. Ồn như chợ vỡ thế này anh không viết tiểu thuyết được đâu. Không thể viết được.

- Ồn như chợ vỡ tôi cũng viết được. Tôi chỉ không viết được khi bị người khác lải nhải bên tai mà thôi.

- Bạn thân mến ơi, nhưng được yên tĩnh thì thích hơn biết mấy. Có phải thế không? Mà họ có quyền gì quấy rầy anh kia chứ? Họ có thể nói nhỏ được quá chứ lỵ. Ở Ðan Mạch, Thụy Ðiển, Hà Lan không có ai bất lịch sự như thế bao giờ. Dân chúng người ta tân tiến vì biết tôn trọng lẫn nhau.

Ông ta cứ nói lảm nhảm hết chuyện này chuyện khác, lôi ra trăm thứ dẫn dụ để minh họa cho trình độ lịch thiệp và giáo dục của người Châu Âu.

Tôi cúi xuống mặt giấy và bắt đầu viết. Nói đúng hơn là tôi làm ra bộ viết. Hẳn như thế là bất nhã nhưng tôi còn biết làm sao khác được?

- Ðừng hoài công vô ích - ông bạn lại nói - không viết được gì đâu. Viết thế anh chỉ làm hỏng đầu óc. Nước Thổ chứ có phải là Châu Âu đâu. Anh có biết một người dân Châu Âu thì phải thế nào không? Trước hết là phải có lòng tôn trọng người bên cạnh mình. Còn ta thì sao? Bạn thân mến của tôi ơi, chính là vì lẽ đó mà chúng ta không nên người được đâu. Không, chẳng thể nào được!

Chắc ông ta chưa chịu kết thúc ngay, nhưng may quá, luật sư của ông ta đến cứu nguy cho tôi.

Sợ rằng lại có người khác đến ám, tôi cúi gằm hẳn mặt xuống.

Vừa viết được hai dòng, lại một ông bạn cùng xà lim bước đến.

- Chúc anh thành công ! - ông ta nói.

- Cám ơn bác - tôi đáp.

Ông ta ngồi xuống giường tôi nói:

- Còn xa chúng ta mới thành những người chân chính!...

Tôi không hé răng nửa lời hòng chặn đứng câu chuyện ngay từ khởi thủy.

- Anh đã sang Mỹ bao giờ chưa? - ông ta hỏi.

- Chưa.

- Tiếc thật! Anh được ở đó vài tháng anh sẽ hiểu ngay vì sao chúng ta lạc hậu thế này. Người Mỹ đâu có như ta, họ không thích tán gẫu. Bên họ có câu : "Time is money." "Thời gian là tiền bạc". Người Mỹ chỉ đến với anh khi có việc. Họ nói vài câu cần thiết rồi đi làm việc khác. Còn nước Thổ ta thì sao? Cứ lấy chúng ta mà xem. Chúng ta đang làm gì? Tán dóc chứ sao. Tán hết ngày này qua tháng khác! Ở Mỹ như thế thì đừng có hòng. Chính vậy mà họ tân tiến.

Tôi thở dài liên tiếp, lòng thầm mong ông ta hiểu cho là tôi rất bận và ông ta đi đi cho rồi. Nhưng ông ta cứ tiếp tục khoa đại ngôn như chẳng hề hám chuyện gì cả.

Ðến giờ ăn tối. Trước khi cáo lui ông ta bảo:

- Chúng ta không thành người được. Ðúng thế. Cứ cái lối sa đà trò chuyện thế này thì chẳng có bao giờ nên người.

- Bác nói thật chí lý - tôi đáp.

Khoắng vội cho xong bát cơm, tôi quay về làm việc. Tiểu thuyết! Phải viết tiểu thuyết!

- Cái chính là phải lao động. Những việc khác là phụ - tôi bỗng nghe có tiếng người nói.

Ngẩng đầu lên tôi thấy một bạn cùng khám đứng cạnh.

- Theo anh thì sao? - anh ta hỏi và ngồi xuống giường bên.

- Ai dám tranh luận chuyện đó? Lao động cần quá đi chứ - tôi đáp.

- Bố mẹ tôi giáo dục tôi theo tinh thần nước Ðức...

Tôi giận đến tím ruột.

Còn anh bạn thì sôi nổi tiếp tục:

- Tôi tốt nghiệp trường li-xê Ðức ở Xtămbun rồi sang Ðức học đại học, sau đó tôi ở lại làm việc bên ấy nhiều năm. Người Ðức chả có ai ăn không ngồi rồi cả. Còn bên ta thì thế nào? Cứ lấy tất cả những người trong khám này ra làm bằng mà xem. Không. Không, chúng ta không thể thành người được. Còn lâu chúng ta mới là những người chân chính!

Tôi hiểu ra: ban ngày người ta không cho tôi viết tiểu thuyết. Cố viết, tôi chỉ giết chết thần kinh của mình mà thôi. Bây giờ chỉ còn nước đợi đến đêm cho mọi người đi ngủ cái đã.

Anh bạn không mời mà đến của tôi lại thao thao về đất nước Ðức.

- Ở Ðức mà ngồi không ăn bám là điều sỉ nhục. Người Ðức dù bị số phận xua đuổi đến đâu đi nữa cũng không bao giờ chịu ngồi bó gối, thế nào họ cũng phải tìm được một việc gì đó mà làm. Một lẽ đương nhiên là không thể không lao động được. Còn đây là một dẫn chứng phản diện: chúng ta đã nằm đây mấy tháng rồi, thử hỏi có ai làm gì hay không? Ðụng đến chuyện ấy là người ta lấy làm lạ: trong tù thì làm gì được! Một người trí thức nước Ðức sẽ không nói vậy. Ông ta sẽ ngồi viết hồi ký, viết báo, lo nghĩ công việc của mình hoặc đọc sách báo, tóm lại, ông ta không có chơi bời phí phạm. Còn chúng ta thì sao? Anh muốn nói gì thì nói, chúng ta không thể thành người được.

Ðến tận nửa đêm anh ta mới về. Bây giờ có thể làm việc được rồi. Không còn ai đến ngồi quấy phá và lên lớp cho tôi về chuyện để lý do khiến chúng ta không nên người được.

Chao ôi, tôi đã lầm to: lại có người đến. Người này đã lăn lộn nhiều năm bên Pháp. Ông ta khe khẽ thì thầm sợ phiền đến giấc ngủ mọi người. Theo lời ông, người Pháp là người biết làm việc ra trò, nghỉ ngơi và vui chơi ra trò, dân tộc đó không bao giờ lẫn lộn thời gian làm việc với thời gian nghỉ ngơi. Rồi ông ta khuyên tôi không nên làm việc quá nửa đêm như thế.

- Bây giờ anh đi ngủ ngay đi, sáng mai đầu óc tỉnh táo anh lại tiếp tục viết. Bên nước ta mọi thứ cứ lùng chùng với nhau: lao động, nghỉ ngơi, giải trí, không cái gì ra cái gì cả. Lúc nghỉ thì mình làm việc, giờ làm việc mình lại muốn nghỉ. Ðấy cứ bảo tại sao chúng ta không biết làm việc cho có năng suất. Không bao giờ chúng ta thành người được đâu. Không bao giờ!

Lúc ông ta đi thì tôi cũng không còn sức để viết được nữa. Hai mí mắt tôi cứng lại. Tôi lăn ra ngủ vùi.

Sáng hôm sau tôi dậy thật sớm, lúc chưa ai dậy, và lại bắt tay vào việc.

Có một người cùng khám mà tôi rất kính nể vừa đi ngoài về.

Thấy tôi ông ta bước lại.

- Mọi thứ ở bên Anh không có như bên ta - ông nhận xét - Anh đã ở bên Anh bao giờ chưa?

- Chưa ạ.

- Anh cứ hình dung như anh đang ở bên ấy và đang đi tàu. Người cùng phòng với anh suốt nửa ngày không thèm nói câu nào. Bên ta mà thế thì lại bảo : "Cái thằng kênh kiệu! Mặt lạnh như tiền!" Nhưng đó có phải tại người ta lạnh lùng và kênh kiệu đâu, đó là người rất có ý thức và rất tế nhị. Biết đâu anh không thích nói chuyện với người ta thì sao. Cơn cớ gì mà người ta làm phiền đến anh! Còn bên ta thì sao?... Anh ta có quen anh hay không, anh đang bận hay đang rỗi, mặc! Anh ta cứ mở miệng tán phét. Chính vì thế mà chúng ta chẳng bao giờ thành người được cả.

Tôi vò nát tờ giấy trên đầu gối, quẳng xuống gậm giường và nhét bút vào túi.

Thế là hết!... Thế là tiêu tan cái mộng tiểu thuyết của tôi. Phải, trong tù tôi không viết được gì cả. Nhưng mà tù đã mở ra cho tôi một chân lý trăm ngàn lần quý hơn cuốn sách thai nghén kia. Tôi đã hiểu ra vì sao chúng ta không thể thành người được.

Bây giờ chỉ cần một người nào đó đứng bên tôi bảo rằng: "Không chúng ta không thể thành người được!..." thì lập tức tôi giơ tay hô lớn:

- Tôi biết lý do rồi!

Tôi trưởng thành hẳn lên.

Kiến trúc sư ....đã xây nên Châu Mỹ

Istanbun 15-11-1963

Zeynep qúi mến.
Tôi rất mừng khi nhận được thư bạn.Đúng là tôi đã nghĩ rằng đến trường mới ở Ankara chắc gì bạn còn nhớ đến chúng tôi.Vui biết mấy khi tôi đã sai lầm.Tôi đã đọc thư của bạn ở lớp cho tất cả cùng nghe.Mọi người đều vui mừng và ai cũng muốn gửi lời thăm bạn,chúc bạn nhiều thắng lợi.
Bây giờ tôi xin giữ lời hứa và kể cho bạn tất cả những gì quan trọng xảy ra ở đây.Khỏang vài ngày sau khi bạn đi khỏi,trong lớp mình xảy ra một chuyện không dễ gì quên được.Tôi sẽ kể cho bạn nghe.
Một hôm,vào buổi sáng,cô giáo dạy chúng tôi,vẫn cô gíao cũ mà bạn biết ấy,đến báo cho cả lớp sẽ có thanh tra đến trường làm việc.Cô giáo có vẻ rất lo lắng bồn chồn.Việc đó làm cho chúng tôi đâm sợ hãi;chúng tôi lo lắng hơn cả cô nữa.
Ngày hôm sau tin chi tiết về ông thanh tra được loan báo trong học sinh cả trường.Chả là ông đã đến các trường xung quanh chúng tôi rồi.Thế là từ hình dánh đến tính nết,đến những câu hỏi ông ra để kiểm tra học sinh ,đều được chúng tôi hỏi kỹ bạn bè ở các trường ông thanh tra đến,ông ấy thường nó với các giáo viên:"Bạn hãy ra một đề tóan cho học sinh của bạn làm vào tập."Sau đó các học sinh phải viết mỗi đứa một bài thơ.Ông thường đọc lướt qua một vài quyển tập rồi bắt đầu ra câu hỏi cho học sinh.Những đứa bạn ở các trường nhấn mạnh một chi tiết khá quan trông là các câu hỏi thường giống y như nhau ở các lớp,cho tất cả các học sinh được kiểm tra.Chỉ có bốn câu hỏi như thế này:"Châu Mỹ được tìm ra năm nào?""Em yêu ai nhất?""Ai đã chinh phục thành Istanbun?" và"Ai đã xây thành Sulâymanie?"
Hôm say theo lệnh của cô giáo,chúng tôi có thêm một cuốn tập mới.Ngay giờ đầu,cô viết lên bảng một đề tóa rất khó,kèm theo lời giải và bảo tất cả lớp chúng tôi:
- Các em hãy chép tòan bộ vào cuốn tập mới đề tóan và lời giải này không được thiếu một chữ.
Chúng tôi còn phải chép thêm cả một bài thơ nữa.Suốt giờ học,cô gíao xem lại công việc của chúng tôi,cô kiểm tra đến cả từng dấu chấm dấu phẩy xem đã được đặt đúng chỗ chưa.Nếu quyển tập nào có lỗi ,dù nhỏ,cô đều tự tay chữa lại.
- Các em ,khi nào ông thanh tra tới lớp ta,cô sẽ đọc cho các em viết đề tóan và bài thơ này đấy nhé.Cô dịu dàng nói với chúng tôi như vậy.
Lúc chúng tôi chép xong thơ và tóan,cô lại nói:
- Còn bây giờ các em sẽ học cho thuộc các câu trả lời,khi ông thanh tra hỏi đến em nào,em đó phải trả lời thật nhanh,như một cái máy...
Cô giáo viết lên bảng các câu trả lời và chúng tôi bắt đầu học thuộc lòng như cháo.Lớp học biến thành một dàn đồng ca.Cô hỏi:
- Châu Mỹ được tìm ra năm nào?
- Năm 1492 ạ!- chúng tôi đồng thanh gào lên.
- Em yêu ai nhất?
Câu này cô giáo cho trả lời tự do,mội đứa trả lời một cách nên lớp học trở thành ầm ỉ như chợ.Một số đứa trả lời " Atatúc"- tên một anh hùng dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ- số còn lại thì "Mẹ em"hoặc "Cha em."
- Ai đã chinh phục thành Istanbun?Cô hỏi tiếp.
- Vua Mechmet vô địch ạ!- lập tức chúng tôi tôi trả lời
- Ai đã xây dựng thành Sulâymanie? - cô gíao chưa nói hết câu hỏi,chúng tôi đã gào tướng lên:
- Kiến trúc sư Sinan ạ...
Cứ như vậy hai ngày liền chúng tôi học các câu hỏi và trả lời.Cô giáo còn nhắc nhở chúng tôi:
- Các em hãy cẩn thận đấy,đừng có quên nhé!Hãy học đi học lại ở nhà...cả lúc chơi,cả lúc ăn lúc nào cũng học cho thật thuộc lòng vào nhé!
Và thế là tôi lúc nào cũng học,cứ lẩm nha lẩm nhẩm cả ngày để khỏi quên các câu trả lời.Tôi đọc trơn tru,câu nọ sau câu kia theo thứ tự cô cho: 1492, ba em,vua Mechmet vô địch,kiến trúc sư Sinsn, 1492,ba em...
Tôi chăm học đến nỗi cả ngày lẩm bẩm đọc các câu trả lời.Có một buổi sáng,mẹ tôi sờ tay lên trán và hỏi:
- Con có bị sốt không thế?
- Dạ,không ạ!
- Sao mà suốt đêm qua,lúc ngủ con la hét " 1492,ba em,vua Mechmet,kiến trúc sư Sinan..."làm mẹ sợ quá,cứ tưởng con nóng sốt vá nói mê sảng...
Cuồi cùng thì ông thanh tra cũng đã đến trường tôi,mà ông ấy lại đến lớp tôi đầu tiên,từ sáng sớm mới chết chứ.Tính tôi thì bạn biết rồi,tôi đâu có sợ lên bảng đọc bài,nhất là lại chuẩn bị kỹ rồi.ấy thế mà chảng hiểu vì sao,hôm đó tôi cứ run lên như bị ma quỉ ám ấy.Có lẽ tôi bị ảnh hưởng bởi sữ lo lắng ấy,mấy bình tĩnh thái quá cả cô gíao tôi thì phải.Trời,cô ấy mới run làm sao chứ,cô cứ lóng nga lóng ngóng chẳng biết phải làm gì...
Ông thanh tra bằng giọng hách dịch ra lệnh:
- Cô hãy đọc cho các em viết một bài thơ.
Cô giáo cũng lớn tiếng bảo chúng tôi:
- Các em nghe rõ cả chứ?Ngài thanh tra muốn chúng ta chép một bài thơ vào tập.
Và cô đọc cho chúng tôi bài thơ mà chúng tôi đã chép từ mấy hôm trước.Chúng tôi giả vờ chăm chỉ,cắm cúi viết.Cô giáo đọc xong bài thơ,ông thanh tra liền yêu cầu cho xem một vài quyển tập.Ông rất hài lòng khi thấy các quyển vở không hề có một lỗi nhỏ.Ông lại nói với cô gíao sau khi đã xem kỹ càng từng quyển:
- Cám ơn cô..các em viết rất tốt.
Nhưng ông vẫn còn tiếp tục kiểm tra một số quyển tập khác.Ông hỏi Chengis ngồi ngay bên trái tôi:
- Nào,em đưa tập cho tôi xem!
Chengis vội vàng mở tập và đưa ngay cho ông thanh tra.Ông này ngạc nhiên kêu lên:
- Cái gì thế này hả?
- Thưa ngài thanh tra,thơ đấy ạ!
- Đây là loại thơ gì hả?!Ông ấy quát.
Tôi liếc mắt sang bên:Chết rồi!Chengis trong khi lúng túng đã mở nhầm trang sách mà nó chép bài tóan.
- Thế bài thơ cô giáo đọc cho em chép đâu rồi?
Ông thanh tra nghiêm khắc tìm hiểu vấn đề.Tai học có thể xảy ra lập tức ,nếu như...Chỉ chút xíu nữa là Chengis đã mở trang vở có chép bài thơ ra.May thay cô giáo đã rón rén đến sau ông thanh tra từ lúc nào,và ra hiệu tới tấp cho Chengis ,và nó đã hiểu ra.Nó lắp bắp:
- Thưa...em chưa viết,em chưa viết được ạ...
Cô giáo đương dùng tay ra hiệu cho nó thì bất ngờ ông thanh tra quay lại và ra lệnh:
- Cô hãy đọc cho các em một đề tóan!...
Bị bắt quả tang ,cô gíao xấu hổ đỏ bừng mặt.Chúng tôi cứ tưởng ông thanh tra sẽ đòi hỏi học sinh giải tóan trước khi chép bài thơ.Ai ngờ...do vô tình ,ông ấy đã thay đổi thứ tự công vịêc và thế là Chengis sa bẫy,trở thành nạn nhân khốn khổ của ông thanh tra.
Vì ông ta đã có cuốn tập của Chengis trên tay,nên cô gíao bắt buộc phải đọc cho chúng tôi một đề tóan khác dễ hơn nhiều.Bạn đã từng biết sức học của tôi đấy,tóan đối với tôi có gì khó đâu,thậm chí nó còn là điểm mạnh của tôi nữa kìa.ấy thế mà,chả hiểu sao tất cả chúng tôi đều hoang mang đến nỗi tôi cũng không hiểu là đề tóan đòi hỏi phải làm gì nữa.Ông thanh tra lắc đầu lia lịa khi xem tập giải tóan của chúng tôi.
Thật khốn khổ cho cô giáo tôi,lúc đó trông cô thật tội!
Tôi tự bảo thầ,"Nếu ông thanh tra gọi tôi thì tôi phải biết tôi sẽ trả lời như máy để đỡ cho cô giáo tôi!"Cuốn băng ghi âm trong đầu tôi quay không ngừng:"1492,ba tôi,vua Mechmet vô địch,kiến trúc sư Sinan,1492.."
Như đọc được ý nghĩ của tôi,ông thanh tra chỉ vào tôi gọi:
- Em kia !
Tôi sướng nhảy người lên,sẵn sàng trả lời như máy.Về sau nghe các bạn kể lại,đầu tiên ông thanh tra hỏi tôi:
- Em bao nhiêu tuổi?
Chẳng kịp nghe xem ông ấy hỏi gì và cũng vì quá hồi hộp ,tôi tưởng ông thanh tra hỏi vể cái năm người ta tìm ra Châu Mỹ, tôi liền trả lời thật to:
- Thưa ngài 1492 ạ!...
Trợn tròn mắt vì kinh ngạc,ông thanh tra hỏi lại tôi.Còn tôi lại nghĩ là ông ta chưa nghe rõ,tôi bèn nhắc lại to hơn:
- Thưa ngài 1492 ạ.
Ông thanh tra có vẻ ngờ vực hỏi tiếp:
- Thế ai chinh phục thành Istanbun,em nói xem nào?
Tôi không hề có ý nghĩ ông thanh tra đã đảo lộn trât tự câu hỏi nên cứ trả lời một cách thuộc lòng:
- Ba em ạ - Tôi nói dứt khóat.
Ông thanh tra giận dữ dẫm chân và hét lên:
- Có đức Ala chứng giám tôi hỏi em,ai đã chinh phục thành Istanbun cơ mà,thế ai nào,hả cậu bé?
- Thưa ngài, ba em ạ.
- Vậy thì ba em là ai hả?
- Kiến trúc sư Sinan ạ.
- Chà,cậu bé,em có biết em nói những điều ngớ ngẩn như thế nào không?Ta hỏi về ba em thì em lại nói về kiến trúc sư Sinan.Em làm sao thế?
Đến lúc này tôi mới biét là tôi đã nói lung tung lộn xộn.Nhưng vì quá hồi hộp và luống cuống,lại thêm bị ông thanh tra hét,tôi đâm hỏang,các ý nghĩ chạy nhóang nhòang,không làm sao sắp xếp lại được cho có thứ tự.
- Thế bây giờ em thử nói cho tôi xem kiến trúc sư Sinan đã làm gì nào?
- Thưa...ông ấy đã chinh phục thành Istanbun ạ.
- Em bảo ai?
Chợt thấy mình sai,tôi vội sửa:
- Kiến trúc sư Sulâymanie.
- Thế ai đã xây thành Sulâymanie hả? Ông quát.
- Vua Sinan vô địch ạ.Tôi cũng hét lên.
Tôi cũng lờ mờ nhận ra mình lú lẫn,song khốn thay không dừng lại được nữa.Còn ông thanh tra thì đã phát cáu đến nỗi ôngâ1y cũng nói lộn luôn:
- Này cậu bé,tại sao chúng ta lại phải vội vã thế làm gì...em có biết kiến trúc sư Mechmet đã xây nên Châu Mỹ,còn Sinan vô địch đã tìm ra thành Sulâymanie..Như vậy thì thế nào nào?
Học sinh ngồi dưới đây thấy ngay tình thế nực cười,có mấy đứa không nhịn được cười,cười phá lên,ông thanh tra cũng biết là mình nhầm lẫn nên vội sửa chữa:
- Có phải là tôi muốn nói rằng: "Kiến trúc sư Sumâymanie đã xây thành Sinan,à quên kiến trúc sư Mechmetd đã chinh phục ...vua vô địch..tôi muốn nói là...là...Thấy mình càng lầm lẫn tai hại hơn,ông nói:Ôi,cậu bé,em làm ta phát điên lên mất!
Điên tiết,ông ấy lắc đầu lắc tai liên hồi rồi hầm hầm bỏ ra khỏi lớp và đóng cửa sầm một cái.Trong lớp không ai còn dám thở mạnh nữa.Một lát sau cô giáo mới như tỉnh lại:
- Khốn khổ chúng ta rồi!
Cô chỉ nói có vậy rồi im lặng.Còn tôi thì phân vân không biết cô ấy nói câu đó với ai: với tôi ,với ông thanh tra hay với chính cô.
Không thể tả nổi tâm trạng của tôi lúc đó.Mỗi lần nghĩ lại sự việc đã diễn ra,tôi cảm thấy rất xấu hổ.Thật tình tôi chỉ muốn gíup đỡ cô giáo bằng cách trả lời thật nhanh,thật trôi chảy tất cả các câu hỏi ,thế mà kết quả lại ra thế đấy!
Bạn thân mến,một lần nữa chúng ta giao ước hãy giữ lời hứa viết thư cho nhau như tất cả những gì xảy ra ở đây và ở chỗ các bạn nhé.
Mong thư bạn và chúc bạn nhiều may mắn.
Bạn cùng lớp
Acmet.

Làm thế nào để in được tiểu thuyết ?!!

Tôi vừa viết xong một cuốn tiểu thuyết. Tôi phải mất cho nó hai tháng trời. Ngồi viết suốt ngày đêm.

Cuốn tiểu thuyết rất khá, không xấu hổ khi nói thế. Tôi mang bản thảo đến tòa soạn một tờ báo.
- Chúng tôi không đăng những tiểu thuyết trong nước.
- Nhưng dù sao các anh cũng nên đọc qua!
- Không cần, dân chúng không thích những tiểu thuyết trong nước!

Tôi lại mang bản thảo đến gặp nhà xuất bản. Tôi chưa kịp nói: "Tôi mang đến cho các ông..." thì đã được trả lời ngay: "Chúng tôi chỉ in những tiểu thuyết dịch".

Tôi lại mang đến một nhà khác. Cả nhà này cũng không nhận:
-Nếu anh có cái gì dịch của nước ngoài thì hãy mang lại, những tác phẩn trong nước người ta không mua.

Đi đến bất cứ chỗ nào tôi cũng đều được trả lời như vậy. Vậy là cuốn tiểu thuyết mà tôi viết ròng rã hai tháng trời, viết suốt ngày đêm không nghỉ, và đặt bao nhiêu hy vọng vào nó, cuối cùng vẫn còn lại trong tay như kết quả của một tình yêu tội lỗi, như đứa bé bị vứt bỏ ở cửa nhà thờ.

Bỗng một ý tưởng chợt lóe lên trong đầu tôi. Chẳng phải nhiều đồng nghiệp của tôi đã mượn các truyện ngắn của các nhà văn Pháp, Đức, Anh, Italia và các nhà văn nước ngoài khác, đổi tên các nhân vật như Giônsơn, Mart Fatmam, sau đó kí tên mình vào rồi đăng trên các tạp chí đó sao? Vậy thì sao mình không thể làm ngược lại?

Tôi ngồi vào bàn và bắt đầu sửa lại tất cả các tên Thổ Nhĩ Kì thành Mĩ. Tôi nghiên cứu kĩ sơ đồ thành phố Nữu Ước. Tất cả mọi địa danh cũng được chuyển thành địa danh Mĩ. Bây giờ đến lượt tác giả. Đến đây tôi bèn cho một nhà văn Mĩ là Mark Ô'Braiơn ra mắt.

Sau khi làm xong tất cả những chuyện đó, tôi lại đến toà soạn báo và lại được tiếp đón bằng những lời nói vội vã và khó chịu đó:
- Nhưng chúng tôi chỉ đăng những tiểu thuyết dịch thôi!
- Thì tôi mang đến cho các ông tiểu thuyết của nhà văn Mĩ Mark Ô'Bariơn đây!
- Thế à? Thế thì tốt lắm! Cái ông Mark Ô'Braiơn này là ai vậy?
- Các anh không nghe nói về ông ta à?
- Ông ta là nhà văn nổi tiếng nhất hiện nay của Mĩ đấy! Truyện của ông ấy đã được dịch sang tất cả các thứ tiếng trên thế giới!

Sau lời tuyên bố đó thì chẳng cần phải đọc tiểu thuyết làm gì nữa, và được tạm ứng nhuận bút ngay lập tức. Người ta chỉ yêu cầu tôi một việc: viết lời giới thiệu cho cuốn sách này và đôi nét về tác giả.

Tôi về viết ngay:
" Kiệt tác cuối cùng của Mark Ô'Braiơn "Cuộc đấu tranh giành phụ nữ". Cuốn sách gây tranh cãi ở Mĩ đã bán hết ngay 40 triệu bản. Đây là một tác phẩm vô giá, đã được dịch sang tất cả các thứ tiếng trên thế giới, và cuối cùng đã được dịch ở nước ta với nhan đề " Đầu lạc đà".

Vậy Mark Ô'Braiơn là ai?...
Xin các bạn đừng hoài công tìm hiểu làm gì, tôi đã bịa ra cả tiểu sử ngài Mark Ô'Braiơn.
" Là người con út trong một gia đình gồm 19 anh em. Bố là chủ trang trại ở Philadenphia, muốn biến Mark thành mục sư, nhưng cậu bé, ngay từ năm 14 tuổi, nổi tiếng mưu mẹo, đã tìm được cách bị đuổi học bằng cách đâm kim vào mông thầy giáo Thần học (nói chung là tiểu sử điển hình của nhiều nhà văn Mĩ nổi tiếng). Đã kinh qua các nghề đánh cá, buôn lậu, một thời gian còn là người đi tìm vàng. Cuối cùng vào năm 40 tuổi đã gửi cho một tờ tạp chí truyện ngắn đầu tay của mình với nhan đề " Hôn nhau đi!". Ngôn ngữ và văn phong của ông tệ đến nỗi..."

Như các bạn thấy đấy, một tiểu sử khá dài. Hãy cẩn thận đấy, các tiểu thuyết của chúng ta!
Những nhà làm sách đi theo tôi từng bước chân:
- Này, anh hãy dịch cho chúng tôi một tiểu thuyết của Mark Ô'Braiơn.

Nếu còn sống tôi còn dịch nữa. Nhưng sự việc không dừng lại ở đó. Thời gian gần đây tôi còn đi xa hơn. Bây giờ tôi dịch cả từ tiếng Hindu, tiếng Trung Quốc và từ nhiều thứ tiếng khác.

Các bạn độc giả thân mến!...

Tôi cần cho các bạn biết rằng, 99 trong số 100 các truyện ngắn, truyện vừa, tiểu thuyết của Thổ Nhĩ Kì mà các bạn được đọc trong báo và tạp chí của chúng tôi, than ôi, đều là vay mượn của nước ngoài. Còn những tiểu thuyết người ta mời chào các bạn như các tiểu thuyết dịch, thực ra lại do các nhà văn trong nước viết. Trong các tiểu thuyết này chỉ có tên người, tên địa danh là nước ngoài.

Trong tất cả chuyện này có một điều khiến tôi được an ủi: sẽ đến một ngày khi những người nghiên cứu lịch sử văn học Mĩ buộc phải đọc các tiểu thuyết Thổ Nhĩ Kì. Đến lúc ấy mơ ước thiêng liêng của tôi sẽ trở thành hiện thực - tôi sẽ có vị trí trong văn học Mĩ dưới cái tên Mark Ô'Braiơn.

Lên giá đến nơi rồi

Nguồn: hoibi.net

Khách khứa đến chơi nhà tôi. Giữa chừng câu chuyện có người hỏi:

- Nhà bác có đường không?

- Tất nhiên. Hôm qua vừa mua một cân.

Ông khách mỉm cười:

- Bác điên à? Mua mấy bao đường mà cất đi. Đường sắp hết rồi.

Không phải mấy cân mà là mấy bao mới sợ chứ!

Một người quen tôi lại đến bảo:

- Bác đã mua dầu chưa?

- Cũng còn một ít.

- Dầu hỏa rồi sẽ không bán nữa đâu, mua lấy mươi mười lăm can mà cất đi...

Không phải mươi mười lăm lít, mà mươi mười lăm can mới sợ chứ!

Một ông bạn đến bảo:

- Bác có trà không?

- Có chứ, mới mua một gói.

- Trời ơi, bác vẫn còn tỉnh táo đấy chứ? Bác phải mua ngay bốn năm chục gói, chỉ tuần sau là đốt đuốc ban ngày cũng không tìm thấy ở đâu bán.

Một ông khác khuyên:

- Đậu trắng, bác biết không, chạy đi mà mua lấy năm mười bao. Sắp đắt đến nơi rồi.

Không phải năm mười cân mà năm mười bao mới sợ chứ.

Ông hàng xóm sang hỏi:

- Bác còn xà phòng không?

- Cũng còn mấy bánh!

- Thế bác không biết chuyện gì à? Ai cũng chạy đi mua xà phòng cả.

Lại một người hàng xóm khác đe:

- Bác đừng nói với ai nhé. Dầu ô liu lên giá đến nơi rồi. Bác đi mua lấy vài can kẻo muộn.

Nếu nghe lời kẻ quen thuộc thì nhà tôi phải thành kho thực phẩm, còn tôi thì thuê khách sạn mà trú.

"Bác phải tìm nơi tích trữ...", "Không phải một vài cân, mà là mấy bao mấy thùng, mấy bịch".

Sáng danh Đức Ala, tôi làm gì có tiền! Tôi chỉ chạy được một cân dầu ôliu, ba bánh xà phòng, một gói trà, một cân đường thôi. Nhưng khi có ba người đến hỏi:

- Bác có đường không?

- Úi chà chà! Đầy cả gầm giường!...

- Thế dầu hỏa?

- Một trăm thùng chẵn, - tôi bịt ngay miệng ông ta lại.

- Còn trà?

- Thừa thãi - tôi đáp đầy chán ngán - tôi đã mua năm trăm gói để dành.

... Suốt mấy ngày liền, tôi ngồi trên chiếc xe buýt chạy tuyến đường từ nhà tôi ở phố Erenquê đến phố Cađưcây. Ngày hôm qua tôi bèn đi liền tù tì đến tận chuyến cuối...

- Xin lỗi bác - người bán vé hỏi - chúng tôi đi đã tám chuyến, sao bác còn ngồi. Vậy bác định đi đâu thế?

- Tôi phải ngồi đến tận chuyến cuối mới thôi.

- Sao lại thế?

- Anh đừng nói với ai nhé. Giá vé xe buýt cũng lên đến nơi rồi. Hôm nay còn rẻ, tôi phải cố đi cho nó đã.

Lễ sinh nhật

Ankara 25.12.1963
Acmét,

Tôi đã nhận được hai thư của bạn đề ngày 14 và 22-12. Cám ơn bạn thật nhiều.

Đúng như bạn đã dự đoán, tôi bị ốm thật nên không thể trả lời ngay các lá thư của bạn. Tôi bệnh cũng không nặng lắm, chỉ bị cảm lạnh sơ sơ thôi, nhưng đau đầu ghê lắm nên phải nằm trên giuờng, không được đi lại. Bác sĩ cho phép tôi nghỉ học ở nhà, nhưng mẹ tôi cấm sờ đến sách vở, giấy bút. Thế là đành chịu ! Mentin cũng bị ốm cùng một luợt với tôi. Hôm nay thấy người khỏe hơn, tôi đã bắt đầu đi học. Lúc tối, khi chuẩn bị viết thư cho bạn thì mẹ tôi lại gọi :
- Zeynep, con có thư này.

Đọc tên bạn trên phong bì, mẹ tôi bảo :
- À, của Acmét đây mà, thật là một đứa bạn tốt. Mẹ thấy nó chẳng để con buồn phiền vì thiếu tin tức...

Xem một hơi hết lá thư của bạn, tôi ngồi xuống cạnh giuờng Mentin. Nó vẫn còn sốt quá, nhiệt kế cặp nó vẫn còn chỉ 38o8.

Tôi sẽ kể cho bạn biết vì sao cả hai chị em tôi bị ốm cùng một lúc... Chúng tôi đã đến dự lễ mừng sinh nhật của Ataman, đó là một đứa bạn học cùng lớp tôi. Trong buổi tối dự lễ sinh nhật ấy, hai chị em tôi đã bị cảm đột ngột. Mà cũng không riêng gì chúng tôi, còn có đến ba đứa bạn nữa cũng bị ốm sau bữa đó cơ. Tại sao lại thế ? Bạn nghe nhé!

Mẹ tôi đã làm quen với mẹ của Ataman trong dịp hai người đi họp hội cha mẹ học sinh ở trường.

Ngay hôm đó, mẹ Ataman đã nhiệt tình mời cho bằng được gia đình tôi phải đến dự lễ sinh nhật của con bà ấy. Bà ta ghi địa chỉ nhà chúng tôi rất cẩn thận vào sổ và hứa : "Chắc chắn là em sẽ cho xe đến đón hai bác". Đầu tiên mẹ tôi chỉ đồng ý cho tôi và Mentin đến thôi, nhưng bà ấy cố nài nỉ mãi : "Chúng em đợi cả hai bác đến nữa cơ!" ... Cuối cùng mẹ tôi bị bắt buộc phải nhận lời mời thiết tha ấy.

Ba tôi khi được mẹ tôi cho biết chuyện đã ngạc nhiên: "Chúng ta làm gì trong lễ sinh nhật của một đứa trẻ con hả mình?" Mẹ tôi phải giải thích là do mẹ Ataman cố mời mọc, chèo kéo khá lâu, rằng "Người ta nhiệt tình mời mình đến, chối từ mãi cũng không tiện" và rồi mẹ tôi đã hứa cả nhà tôi sẽ đến. Mẹ tôi còn bảo : "Bà ấy đã làm mặt giận mà nói: Nếu cả nhà mình không đến, họ sẽ không chịu đâu ..."

Ba mẹ tôi đã chú ý để chúng tôi chuẩn bị quà mừng: Tôi mua tặng Ataman một cuốn sách mới, Mentin đem tặng một cây bút viết. Chiều hôm đó họ đưa xe đến đón chúng tôi thật. Trong xe, ba tôi mới bắt đầu làm quen với ba của Ataman. Cái xe mới tinh và rất hiện đại ấy là xe riêng của họ ...

Có lẽ tôi viết hơi lan man, dài dòng phải không bạn? Nhưng có thế bạn mới hiểu được tại sao tôi bị cảm đột ngột. Thôi chịu khó đọc tiếp nhé!

Sự giàu có của gia đình Ataman đập vào mắt ta ngay lập tức. Đó là sự giàu có không bình thường cũng như bạn thấy một người đột nhiên phát phì lên vậy. Tôi đã nghe mẹ tôi thì thầm vào tai ba: "Ôi thật là những người không có chút thẩm mỹ ... Anh nhìn xem họ sắp xếp đồ đạc kìa, chẳng ra cái kiểu gì? ..."

Riêng tôi nhận thấy rằng ba của Ataman bao giờ cũng bắt đầu mọi câu nói rằng: "Bản thân tôi ..." hay "Thưa quý vị ..." Nghe chán ngấy. Biết làm sao được, dù thế nào đi nữa chúng tôi đã đến nhà người ta rồi! ...

Ngôi nhà khá rộng nhưng chật ních người. Thế mà khách khứa vẫn ùn ùn kéo tới. Lũ trẻ con chúng tôi có khoảng 15, 16 đứa cả thảy. Thế mà người lớn có đến hơn ba chục. Đứa nào cũng có ba mẹ đi kèm, mà nào chúng tôi có còn bé bỏng gì! Thấy lạ, Mentin hỏi mẹ tôi một cách ngạc nhiên :
- Mẹ ơi, hôm nay là ngày sinh của ba anh Ataman phải không mẹ ?

Thường thường khi Mentin nói một câu không phải ở chỗ đông người, mẹ tôi hay nhéo nó một cái để nó giữ mồm giữ miệng. Lần này thấy cái nhéo tay của mẹ bên suờn, Mentin vội im bặt, nó biết rằng đã hỏi một câu không đúng chỗ. Nhưng chắc chưa kịp hiểu tại sao câu hỏi của nó lại không đúng. Bất chợt mẹ Ataman đến tiếp chuyện mẹ tôi :
- Nhà chật quá chị ạ, chật chội quá ... Người quen, bạn bè quá đông ... chị xem, không thể không mời hết. Vì vậy em đã nói với "nhà em" lần sau chúng em sẽ tổ chức lễ sinh nhật cho "cháu nó" ở nhà hàng lớn. Anh ấy đã ưng thuận ngay. Thật đáng yêu quá, "nhà em" bao giờ cũng nghe theo em, chị ạ ...

Khi nói đến chồng, bà ta thường dùng chữ "nhà em" còn khi nói đến Ataman thì "cháu nó". Chuyện trò một lúc, chợt bà ấy hỏi mẹ tôi :
- Nhà em làm tất cả mọi việc mà em muốn. Còn nhà bác thì sao ạ ?

Mẹ tôi ngây người, chẳng hiểu gì, hỏi lại :
- Nhà tôi là thế nào ạ?

Bà ấy cuời rất rộng rãi rồi nhắc lại :
- Là em hỏi bác trai ấy, chồng chị ấy mà. Em hỏi bác nhà có tốt với chị không, có hay nghe lời chị không ý?

Mẹ tôi có lẽ không thích thú chủ đề này lắm nên bà khéo léo lái câu chuyện sang một hướng khác. Mẹ tôi phe phẩy cái khăn tay và nói :
- Ở đây hơi nóng nực phải không chị ?
- Vâng, vâng ,,, Tại vì chúng em đã cho mở hết cỡ các lò sưởi hơi trong nhà đấy mà. Nhà em tốt thì tốt thiệt đấy nhưng phải cái hay phá của lắm. Đã thế còn mắng em : "Ngày sinh của con mà em cũng tiếc không dám vặn hết cỡ ba cái lò sưởi lên à ?" Cứ làm như em quê lắm đấy, bây giờ thì lại nóng quá. Em còn biết tỏng là ông ấy bắt bồ với hai ba cô gái trẻ cơ, rồi nhận cho làm thư ký riêng đấy ... Đàn ông cả lũ họ như thế, chị ạ!

Mẹ tôi nhíu mày vẻ khó chịu quát tôi và Mentin :
- Các con qua chỗ ba chơi ! Sao cứ quấn chân bên mẹ thế hả ?

Tất cả đàn ông đang tập trung bên phòng khách lớn. Trên bàn đầy ắp thức ăn, đồ uống, trái cây ... Ba tôi đang đứng nói chuyện với ba của Ataman, thấy hai chị em tôi kéo tới, ông có vẻ không vừa ý :
- Sao các con để mẹ một mình hả ?

Nghe ba tôi mắng khi vừa đến, Mentin cãi lại :
- Thì chính mẹ bảo chúng con đến chỗ ba mà.

Ông chủ nhà chỉ chúng tôi hỏi :
- Cả hai cháu là con bác đấy ư ?
- Vâng, chúng là con tôi!
- Đức Ala phù hộ cho các cháu ... Chúng ta đang nói gì nhỉ ? À vâng, tôi, bản thân tôi không phải là người tham lam, ham lợi. Nhưng cái bọn đàn bà ấy thì bao giờ cũng thế. Ngay bà xã nhà tôi đấy, thật tham lam có một không hai. Để tiết kiệm, bà ấy mua cho đầy tớ ăn toàn đồ hư, đồ cũ. Tôi thì nghĩ khác ... Nếu anh dùng gì, hãy cho người làm trong nhà anh ăn thứ đó. Bản thân tôi không làm sao giải thích cho vợ tôi hiểu cả. Có khi tôi phải giải thích rằng Như thế là không nhân đạo, nhưng cũng vô hiệu. Trí óc đàn bà đâu có hiểu rằng bà ấy có thể tiết kiệm được vài đồng bạc nhưng làm cho bọn người hèn hạ tức, là chúng nó phá. Con hầu nó thử giả vờ lỡ tay đánh rơi một chồng chén bát quý, đáng giá vài ngàn là anh chết.

Sợ chúng tôi bị ảnh hưởng xấu, ba tôi nóng nảy đuổi chúng tôi đi khỏi phòng đó.
- Đi ra đằng kia, các con! Về ngay chỗ mẹ đi.

Những đứa trẻ khác cũng trong tình cảnh buồn chán không kém, chúng tôi chẳng biết làm gì nên cứ quấn chân người lớn. Một bà than thở :
- Thật không đi đâu thoát bầy quỷ con này!

Ba tôi có vẻ ngán đến cổ khung cảnh ấy nên bàn với mẹ tôi :
- Có lẽ tốt hơn là ta về ... Cũng đến giờ rồi.

Mẹ tôi thì thấy chưa phải lúc :
- Chưa được đâu mình ạ, ai lại vừa đến đã về thế, người ta sẽ nghĩ sao ? Thôi, hãy ráng chút nữa.

Ngay lúc ấy, ba của Ataman tiến đến chỗ ba tôi, tay giơ cao mấy tờ báo vẻ đắc ý :
- Thưa các vị, bản thân tôi lúc nào cũng muốn cứu giúp người nghèo. Ngày lễ mà không phân phát của bố thí sẽ không ra ngày lễ ... Thưa các vị, hôm qua tôi đã phân phát của bố thí cho trẻ em nghèo và mồ côi để lấy phước cho cháu. Đây, bác xem tất cả các báo đã viết về tôi.

Về sau lũ trẻ con chúng tôi được gom lại vào một căn phòng. Trên bàn bày la liệt các tặng phẩm dành cho người được mừng, tức là Ataman ấy. Vì trong phòng nóng quá nên người ta phải mở cửa sổ cho thoáng. Nóng nực và ngột ngạt đã làm chúng tôi ra mồ hôi nhễ nhại, ướt cả áo. Lúc mở cửa sổ, tôi và Mentin đứng ngay ngoài hứng luồng không khí lạnh ùa vào nên mới bị cảm lạnh từ đó.

Muộn lắm ba tôi mới cáo từ để chúng tôi ra về. Ba Ataman rõ ràng là không vừa ý, nhất định chưa cho về.
- Nhưng bác đã nếm tí gì đâu ? Bác cũng chưa kịp uống hớp rượu nào cả mà. Các bác hãy ở lại vui với chúng tôi chút nữa.

Ba tôi trả lời thẳng thừng là ông còn bận nhiều công việc. Ra đường thấy ba tôi có vẻ bực bội lắm nên mẹ tôi vội tìm lời lẽ nhẹ nhàng cho ba tôi bớt giận :
- Xin lỗi mình, không ngờ sự thể lại như vậy. Nghe bà ấy nài nỉ mãi, không hứa cũng không được. Thôi đành vậy, lần sao thì cạch !

Hôm sau tôi lên cơn sốt 39o5, còn Mentin 39o8.

Thư trước bạn có hỏi tin tức về Hicmét. Tôi cho bạn hay là cả một tuần nay nó không đến trường. Không biết nó làm sao, tôi lo cho nó quá. Ở lớp tôi, chẳng ai biết nhà nó cả, nếu không, chúng tôi đã đến xem sự thể ra sao rồi. Tôi phải để tin này tận cuối thư vì chúng tôi ai cũng buồn cho nó.

Bạn mau chóng viết thư cho tôi nhé.
Thân mến,
Zeynep

May tôi là người có giáo dục

Nguồn: vn-zoom.com

- Ái, đồ mất dạy!

Tôi không hiểu tại sao bỗng dưng người phụ nữ này lại chửi tôi. Tôi đã định hỏi: "Xin lỗi, tôi đã làm điều gì không phải với bà?", nhưng rồi lại thôi.

- Lại còn nhìn nữa! May tôi là người có giáo dục , chứ không tôi đã cho anh biết tay.

Chiếc xe buýt chật ních khách. Mọi người đổ dồn nhìn chúng tôi. Tôi quyết định tốt nhất là im lặng. Nhưng người phụ nữ vẫn không chịu thôi:

- Đồ đểu cáng!... Đồ thô lỗ!... Tất nhiên loại người như hắn làm sao có giáo dục được! Trông biết ngay là loại con nhà như thế nào!

Chừng hai lần tôi định mở mồm nói: "Thưa bà, xin bà hãy bình tĩnh!". Nhưng tôi lại nhịn.

- Muốn vả cho cái tát vào mõm anh! Giá tôi khônng phải người có giáo dục, tôi đã cho anh biết.

Có những lời trách mắng:
- Thật xấu hổ! Chả lẽ có thể làm chuyện đó với phụ nữ?
- Thế hắn làm gì vậy?
- Chắc là cấu véo người ta.
- Hay là hắn dẵm lên chân bà ấy?
- Biết đâu được, có thể hắn sờ soạng cũng nên.

Giá ôtô buýt dừng lại, tôi sẽ nhảy xuống ngay. Còn người phụ nữ thì cứ tiếp tục liến thoắng như bắn liên thanh:

- Đồ không biết ngượng! Không biết lịch sự là gì! Mà làm sao hắn biết danh dự người đàn bà là thế nào! Tiếc là học thức không cho phép. Nếu không mình đã cho hắn bài học!

Thật là tai vạ! Giá bảo tôi có làm chuyện gì cơ. Đằng này tôi đứng không nhúc nhịch, một ngón tay cũng không đụng vào bà ta. Mà giả dụ có đụng phải đi nữa thì bà ta cũng phải hiểu rằng không phải lỗi tại tôi chứ! Ô tô đông thế này cơ mà!

- Đồ dâm đãng hèn hạ! May cho hắn gặp phải mình là người có giáo dục. Nếu không thì cứ gọi là...

Tôi vã cả mồ hôi.

- Bọn đê tiện này cố tình lên những xe buýt đông người...May cho hắn, mình là người đàn bà có giáo dục.

Tôi cảm thấy không thể nào nhịn được nữa. Ở địa vị tôi có đá cũng phải nổ tung chứ đừng nói.

- May cho mi, ta là người có giáo dục. Nếu không ta đã rạch mồm mi rách đến tận tai.

Trong đám đông không một ai lên tiếng bênh vực tôi. Ai cũng đứng về phía bà ta:
- Chắc hắn lại giở trò sờ soạng!
- Dù gì đi nữa bà ta cũng đúng!
- Thật quá đáng! Phải biết mức độ chứ!

Lẽ ra cuối cùng phải thôi đi, nhưng người phụ nữ kia vẫn càng chu chéo dữ hơn. bà ta cứ hét lên:

- Ái, đồ đểu! Ái, đồ đê tiện! Nếu mày thèm muốn đến thế thì tao sẽ chỉ cho mày cái chỗ để đến đó mà...Mày hiểu chưa? Mình xin thề, nếu quả mình là người không có giáo dục, nhất định mình sẽ...

Thế này thì không thể chịu được nữa rồi! Tôi dùng khuỷu tay rẽ mấy người bên cạnh, tiến sát đến người phụ nữ và nắm lấy tay bà ta:
- Thưa bà, - tôi nói - xin bà làm ơn nói rõ cho tôi biết, tôi đã làm gì bà?

Người phụ nữ bỗng cười sằng sặc:
- Ới mọi người ơi! Hãy nhìn cái lão đầu hói đáng thương này xem này! Lão ta cũng tự cho mình là đàn ông đấy! Nhà ông ở đâu ra thế hả? Nhà ông mà cũng đòi làm đàn ông à? Chả lẽ ta nói về nhà ông ư? Thật đúng là vô duyên! hãy xéo cùng với cái ghẻ lở của nhà ông đi! Không ai nói gì về nhà ông cả. ta nói là nói chàng thanh niên cao to dễ thương kia chứ! Đồ vô duyên!

Chiếc ôtô buýt dừng lại trên quảng trường Takxin. Tôi không nhớ tôi đã nhảy xuống xe như thế nào. Người phụ nữ nọ thì vẫn tiếp tục lải nhải:

- Lão khọm già vô duyên! Hắn lại dám nghĩ là mình nói về hắn...Tiếc mình là người có giáo dục, chứ không mình đã cho lão một trận!

Thật không còn gì tồi tệ hơn lứa tuổi của tôi. Đến cả phụ nữ cũng không thèm chửi nữa...