5.      Ngôn ngữ không lời trong quá trình giao tiếp có vai trò gì? Muốn sử dụng ngôn ngữ không lời một cách hiệu quả nên làm thế nào?      

Là cách biểu đạt nội dung thông tin thông qua cách nói, cử chỉ, tư thế, nét mặt, dáng điệu, trang phục,...

* Tầm quan trọng:

      - Bổ sung thông tin cho lời nói: nội dung lời nói cung cấp 10%, cách nói cung cấp 45% và ngôn ngữ cơ thể cung cấp 45% lượng thông tin giao tiếp.

      - Thể hiện ý nghĩa thực của nội dung lời nói, qua đó hiểu được tâm trạng của người đối thoại.

      - Nhiều khi thay thế hoàn toàn cho lời nói trong hoàn cảnh giao tiếp quá bận bịu.

      - Thông qua ngôn ngữ không lời, tình cảm thực, tâm trạng thực mong muốn thực của người đối thoại được hiểu đúng, giúp hai bên có thể tự điều chỉnh hành vi cho phù hợp với đối tượng giao tiếp

Các biểu hiện cụ thể của ngôn ngữ không lời:

§  Tiếp xúc:  Bắt tay, ôm hôn, ôm eo, vỗ vai, xoa đầu

§  Khoảng cách hai bên: Đứng xa thì quan hệ xã giao, gần thì thân thiện. Ngoại lệ: Người Mỹ La tinh thích đứng gần, người Châu Âu thích đứng xa.

§  Hướng nhìn: Phải nhìn thấy mặt người đối thoại.

§  Tư thế: Chống nạnh thể hiện sự ra oai; khoanh tay trước ngực thể hiện sự thách thức, khép kín không muốn giao tiếp; Chắp tay sau lưng thể hiện tư thế ông chủ; ngồi cúi phía trước, tay chống cằm là đang chăm chú; ngả ra sau lưng thể hiện mệt mỏi hoặc sự thoải mải,...

§  Cử chỉ: nhìn đồng hồ là sốt ruột; gãi sau gáy, ngậm bút là đang bối rối; đi qua đi lại, tay chắp sau lưng là đang suy nghĩ,...

§  Nét mặt: Là nơi biểu hiện sinh động nhất mọi sắc thái tình cảm của con người (vui buồn, giận dữ,...).

* Tóm lại, có thể dùng công thức SOFTEN để hướng dẫn cách sử dụng ngôn ngữ không lời trong giao tiếp:

§  Smile: mỉm cười, là niềm nở, thân thiện,...

§  Open: mở, nghĩa là cởi mở, sẵn sàng hợp tác,...

§  Forward: cúi về phía trước, là chăm chú, tôn trọng,...

§  Touch: tiếp xúc, là bắt tay, ôn hôn,...

§  Eye-contact: giao tiếp bằng mắt

§  Nod: gật đầu, là đồng tình, tán thưởng,...