20. Thị trường vốn (Kn, đối tượng, công cụ, bộ fận chủ yếu)

a. Khái niệm:

là bộ fận của TTTC được chuyên môn hóa với các nguồn TC đc trao quyền sử dụng dài hạn.

b. Đối tượng:

là quyền sử dụng các nguồn TC dài hạn. Do đó, thị trường vốn cung cấp nguồn TC chủ yếu để đầu tư dài hạn vào sx kinh doanh hoặc đầu tư vào các công trình hạ tầng cơ sở.

c. Công cụ:

là các ck trung hạn và dài hạn

* Cổ phiếu:

- là ck chứng nhận số vốn đã góp vào công ty cổ fần và quyền lợi của người sở hữu ck đó với công ty cổ fần. Người sở hữu cổ fần gọi là cổ đông. Lợi tức mà công ty cổ fần trả cho cổ động gọi là cổ tức. Mệnh giá cổ fiếu là số tiền in trên tờ cổ fiếu, đc tính bằng giá trị vốn góp trên 1 cổ fiếu fát hành.

- Phân loại: 2 nhóm cơ bản:

+ Cổ fiếu thường ( cổ fiếu fổ thông) là loại cổ fiếu mang lại cho ng sở hữu nh~ quyền lợi thông thường như quyền được nhận cổ tức, quyền bỏ fiếu bầu hội đồng quản trị, quyền kiểm tra sổ sách...

+ Cổ fiếu ưu đãi: là cổ fiếu mang lại cho ng sở hữu nh~ khoản ưu đãi nhất định so với cổ fiếu thường: nh~ ưu đãi cơ bản như quyền nhận lợi tức trước các cổ đông có cổ fiếu thường. Cổ tức thường đc xác định trước mà ko fụ thuộc vào kết quả sx kinh doanh và quyền đc chia tài sản do giải thể trước các cổ đông có cổ fiếu thường. Tuy nhiên, cổ đông sở hữu cổ fiếu ưu đãi thường ko có quyền bỏ fiếu và tham dự hội nghị của công ty.

* Trái fiếu:

Là 1 ck nợ chứng nhận khoản vay do người đi vay fát hành, cam kết trả lợi tức và hoàn trả vốn vay trong 1 thời jan nhất định cho người sở hữu ck. Thông thường, các loại trái fiếu sử dụng trên thị trường vốn có 3 loại:

- Trái fiếu CP do chính fủ trung ương và chính quyền địa fương fát hành để có nguồn TC tài trợ cho việc fát triển kinh tế XH, xây dựng các công trình công cộng.

- Trái fiếu công ty: do các công ty fát hành để vay vốn trong nền kinh tế, tài trợ cho các nhu cầu lớn có tính chất dài hạn, chủ yếu để đầu tư vào tài sản cố định.

- Trái fiếu của ngân hàng và các tổ chức tín dụng: đc fát hành nhằm huy động nguồn TC dài hạn để mở rộng quy mô kinh doanh.

d. Các bộ fận chủ yếu của thị trường vốn

* Thị trường cho vay dài hạn:

Là bộ fận của thị trường vốn, nơi diễn ra hoạt động cho vay các nguồn TC dài hạn.

- Thị trường chính thức: các chủ thể cho vay dài hạn trên thị trường vốn chính thức chủ yếu là các ngân hàng, tổ chức tín dụng. Thị trường này thực hiện các khỏan cho vay trên ngtắc hoạt đông của ngân hàng, các quy chế điều lệ hoạt động của tổ chức tín dụng.

- Thị trường ko chính thức: thị trường này thực hiện việc cho vay giữa các cá nhân, tổ chức quen biết, tín nhiệm nhau dựa trên cơ sở thỏa thuận giữa các bên.

* Thị trường tín dụng thuê mua hay cho thuê tài chính:

Đây là bộ fận của thị trường vốn trong đó người cung cấp nguồn tài chính đóng góp vai trò là người cho thuê cam kết mua tài sản, thiết bị theo yêu cầu của ng thuê và nắm quyền sở hữu với tài sản cho thuê. Thời hạn thuê phải chiếm fần lớn thời jan hữu dụng của tài sản. Ng thuê fải trả tiền theo định kỳ bao gồm tiền vốn góp, tiền lãi tín dụng, chi fí quản lý và lợi nhuận của công ty TC. Thị trg cho thuê TC giúp cho các chủ thể cần nguồn TC có đc nguồn TC cần thiết khi ko có tài sản thế chấp.

* Thị trường ck trung và dài hạn:

Đây là bộ fận chủ yếu của thị trường vốn, nơi diễn ra các hoạt động mua bán các loại ck trong và dài hạn.

Về mặt hình thức, các hoạt động này chỉ là việc thay đổi các chủ thể sở hữu chứng khoán, Nhg xét về mặt bản chất là quá trình chuyển giao quyền sử dụng nguồn TC từ chủ thể này sang chủ thể khác.