9. Tội trốn thuế (Điều 161 Bộ luật hình sự)

 Dấu hiệu pháp lý

 - Khách thể: Tội trốn thuế xâm phạm chính sách thuế của Nhà nước trong tất cả các lĩnh vực, làm thất thu ngân sách Nhà nước. Đối tượng tác động của tội phạm này là số tiền thuế mà lẽ ra người phạm tội phải nộp cho Nhà nước.

- Khách quan: đòi hỏi người phạm tội phải có hai dấu hiệu sau:

+ Người phạm tội có hành vi trốn thuế. Thuế ở đây bao gồm mọi loại thuế phải đóng bằng tiền, hiện vật hoặc dưới hình thức khác với tính chất là nghĩa vụ bắt buộc như thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập cá nhân... Hành vi trốn thuế có thể được thực hiện bằng các thủ đoạn như không đăng ký, không kê khai hàng hoá trong sản xuất, kinh doanh; kê khai gian dối, lập hoá đơn chứng từ giả, làm sai lệch sổ sách, kế toán... với mục đích để không phải nộp thuế hoặc nộp với mức thấp hơn thực tế.

+ Hành vi trốn thuế nói trên bị coi là tội phạm khi:

- Số tiền trốn thuế từ 50 triệu đồng trở lên; hoặc 

- Người trốn thuế đã bị xử phạt hành chính về hành vi trốn thuế; hoặc 

- Đã bị kết án và chưa được xoá án tích về tội trốn thuế hoặc về một trong các tội phạm quy định tại các điều từ 153 đến 160, 164, 193 đến 196, 230, 232, 233, 236, 238 Bộ luật hình sự.

- Chủ quan: người phạm tội có lỗi cố ý trực tiếp. Động cơ, mục đích của người phạm tội không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này. Tuy nhiên, thông thường, người phạm tội vì vụ lợi nhằm chiếm số tiền thuế của Nhà nước.

- Chủ thể: bất cứ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.