"Với nghiệp làm chánh thiện

Làm rồi không hối tiếc

Lòng tràn ngập niềm vui

Phúc báu thật vô vàn."

(V-Phẩm Ngu, Pháp Cú 68)

Tích Pháp Cú: Một lần Phật ở thành Vương Xá nước Ma Kiệt Đà. Có người làm vườn tên là Su-ma-la (Su-ma-la nghĩa là hoa Lài) ký hợp đồng với hoàng cung và hàng ngày cung cấp 8 bó hoa Lài. Sau đó người hầu trong cung sẽ tẩm hương, nấu nước tắm hoặc trang trí gì đó với hoa Lài.

Theo thường lệ ngày đó anh gánh 8 bó hoa Lài vào cung. Đúng lúc đó thì Phật và Tỳ kheo đi khất thực trong thành Vương Xá. Anh nhìn thấy Phật và chư tăng uy nghi đẹp đẽ tự dưng trong tâm khởi niềm tôn kính Phật tột độ. Tâm anh chỉ muốn dâng cúng lên Phật cái gì đó để tỏ lòng tôn kính. Anh nhìn lại thì chỉ thấy có 8 bó hoa Lài là vật quý nhất mà anh đang có. Nhưng nếu anh không cung cấp theo hợp đồng hoa Lài vào cung có thể bị kết tội chết. Lúc này tâm anh tôn kính Phật tột cùng và không sợ chết. Anh bèn chạy đến bên đường quỳ xuống dâng 8 bó hoa Lài lên cúng Đức Phật.

Ngay khi anh quỳ xuống dâng hoa cúng Phật thì 8 bó hoa bay lên hư không trải ra tạo thành một cái tán che phủ Đức Phật và chư tăng với hương thơm lan tỏa. Mọi người ở kinh thành thấy cảnh tượng kỳ lạ bèn chạy đến xem cùng vỗ tay hoan hỉ.

Su-ma-la vui sướng mãnh liệt. Anh quyết định chia sẻ với người yêu nhất đời anh. Anh vội chạy về nhà nói với vợ rằng hôm nay anh không mang 8 bó hoa Lài đến hoàng cung mà đã dâng lên cúng Phật.

Vợ nghe thấy chồng nói vậy thì hoảng sợ mặt xanh như tàu lá. Cô sợ bị phạm tội chết vì phá vỡ hợp đồng cung cấp hoa Lài cho cung vua. Cô ta quát mắng chồng rồi chạy vào hoàng cung gặp viên quan phụ trách mua hoa. Cô kể tội chồng là người xấu xa. Nay hai người đã chia tay và không còn tình nghĩa nữa. Cô mong quan nếu xét tội thì chỉ xét tội anh chồng còn cô không liên quan.

Vị quan đó không biết chuyện gì tự dưng vợ người bán hoa Lài đến chửi chồng đòi ly dị. Ông hỏi kỹ thì cô kể sự tình: Chồng cô gánh 8 bó hoa Lài vào hoàng cung nhưng lại cúng dường hoa đó cho Phật. Ngày hôm nay không còn hoa để cung cấp cho hoàng cung. Rồi cô kết luận: chồng là đồ dở hơi và cô không còn là vợ của anh nữa. Cô nhờ quan xác nhận rồi bỏ về.

Thật ra hoàng cung của vua Bình Xa thì ai nấy đều quy y Phật. Nên nghe thấy người bán hoa đã cúng hoa cho Đức Phật thì tâm vị quan cảm thấy hoan hỉ. Vị quan đó biết không có hoa Lài hôm đó. Nếu thông báo cho vua Bình Xa rằng số hoa đó đã cúng cho Đức Phật thì vua sẽ không trách tội.

Trong kinh thành, mọi người vẫn lao xao bàn luận hiện tượng lạ: Đức Phật đi khất thực mà các bông hoa Lài bay lên hư không kết thành tán tỏa hương thơm ngát cúng dường Phật.

Tin đó được thám báo báo lên vua Bình Xa. Vua bèn ra cửa hoàng cung thấy Phật và chư tăng đang khất thực. Còn trên hư không có tán hoa Lài che phủ hương thơm lan tỏa. Vua cùng các quan quỳ xuống đảnh lễ Phật. Vua mời Phật và chư tăng vào cung vua thọ thực. Phật đề nghị ngồi ở ngoài cung. Vua bèn sai lính mang bàn đến để Phật an tọa. Rồi vua cùng dân chúng cúng dường Đức Phật.

Sau khi thọ thực xong Đức Phật thuyết một bài pháp và người trở về Tinh xá. Tán lọng kết bằng hoa Lài vẫn lơ lửng trên không trung đến Tinh xá thì rải nên tịnh cốc Đức Phật.

Vua Bình Xa mới hỏi tại sao lại có hiện tượng đó? Mọi người báo với vua rằng: Người bán hoa Lài cho hoàng cung đã dâng cúng hoa đó cho Phật rồi hiện tượng đó xảy ra. Vua trọng thưởng cho người bán hoa. Còn cô vợ sau khi chửi chồng vẫn còn sợ bị vạ lây đã chạy trốn thật xa không rõ tung tích.

Chiều hôm đó Tỳ kheo bàn luận xôn xao về hiện tượng kỳ lạ đó. Họ không hiểu nguyên cớ vì sao thành ra như vậy. Họ kéo đến hỏi Đức Phật và Phật giải thích:

- Đó là vì người bán hoa Lài đã dâng hoa cúng dường Như Lai với trọn lòng tôn kính. Thậm trí người đó còn đánh đổi sự an nguy tính mạng. Tương lai người bán hoa Lài sẽ đắc đạo thành Phật gọi là Thế Tôn Su-ma-la.

Sau đó Phật đọc bài kệ pháp cú:

"Với nghiệp làm chánh thiện

Làm rồi không hối tiếc

Lòng tràn ngập niềm vui

Phúc báu thật vô vàn."

(V-Phẩm Ngu, Pháp Cú 68)

Bài học kinh nghiệm

Bài học 1: Nhân đắc đạo thành Phật

Chắc các bạn còn nhớ Kinh Bổn Sanh kể về các đời sống quá khứ của Đức Phật. Trong đó có chuyện kể thời Phật Nhiên Đăng có Đức Thiện Tuệ vì quá tôn kính Phật đã nằm ra đống bùn để Đức Phật bước qua. Sau đó Phật Nhiên Đăng thọ ký tương lai Đức Thiện Tuệ sẽ thành Thế Tôn Phật. Trải qua 4 A-tăng-tỳ kiếp đến nay thì Bồ Tát Thiện Tuệ đã thành Phật Thích Ca.

Truyện tích này ta thấy thanh niên Su-ma-la vì quá tôn kính Phật Thích Ca đã dâng cúng 8 bó hoa Lài lên Đức Phật. Dù anh biết phá hợp đồng với vua có thể bị tử hình. Nhưng anh vẫn quyết làm dù đối diện cái chết. Và quả báo ở tương lai mà Đức Phật thọ ký là: "Tương lai người bán hoa Lài đó sẽ đắc đạo thành Phật, gọi là Thế Tôn Su-ma-la".

Vậy ta rút ra bài học gì? Đó là: "Nhân đắc đạo thành Thế Tôn Phật là: 1- Được sinh đúng thời có Đức Thế Tôn Phật hiện tiền. 2- Có lòng tôn kính Phật vô lượng vô biên. 3- Được gặp Đức Thế Tôn Phật và cúng dường được cho Đức Phật. Vị đó thậm chí chấp nhận sự nguy hiểm đến tính mạng hay chấp nhận đón nấy sự ô uế của bùn dơ. 3 điều kiện trên chính là Nhân đắc đạo thành Thế Tôn Phật ở tương lai khi đủ duyên".

Bài học 2: Nghiệp làm chánh thiện

Kệ pháp cú Đức Phật nói rằng: "Người làm việc chánh thiện, làm mà không hối tiếc dù có thể nguy hiểm tính mạng, làm xong thì lòng tràn ngập niềm vui. Phúc báu đến với họ thật vô vàn (Cụ thể ở đây là quả báo đắc đạo thành Thế Tôn Phật)".

Vậy nếu ta xác định đó là việc làm chánh thiện mang lợi ích vĩ đại cho người thì ta phải quyết tâm làm. Dù nó có nguy hiểm đến tính mạng thì ta vẫn làm. Làm được việc đó thì lòng ta sẽ vô cùng hạnh phúc. Chưa hết, tương lai quả báo sẽ đến với ta thật vô vàn vĩ đại.

Theo phong tục tập quán hay văn hóa tâm linh Việt Nam. Những vị anh hùng dân tộc hi sinh thân mạng cứu nước, cứu dân tộc. Những vị đó chết đi sẽ hóa thành những vị thần bảo vệ đất nước Việt Nam. Dân gian gọi các vị là Phúc Thần. Các vị được đời đời dân chúng tưởng nhớ lập đền thờ, cúng lễ...

Theo quan niệm tín ngưỡng tâm linh dân Việt thì các vị Phúc Thần có phúc lớn vĩ đại, tâm linh mẫn tiệc, năng lực mạnh mẽ. Chính vì Phúc Thần có phúc lớn nên ta đến cầu xin các Ngài thì hay được các Ngài ban phúc giúp giúp ta tai qua nạn khỏi. Quan niệm này rất đúng với quan niệm của Phật Giáo.

Bài học 3: Vợ chàng bán hoa Lài

Tâm lý cô vợ của chàng bán hoa Lài chính là tâm lý chung của kẻ phàm tục: "Có lợi cùng chia, có họa thì ai làm nấy chịu".

Khi chàng Su-ma-la ký được hợp đồng béo bở là cung cấp hoa Lài cho hoàng cung thì cô vợ được chia lợi ích. Nhưng khi chàng Su-ma-la làm điều nguy hiểm là không cung cấp hoa Lài. Đó là phá hủy hợp đồng với vua. Việc đó có thể bị kết tội chết. Cô ta tìm cách giũ bỏ mọi trách nhiệm dính líu với chàng. Cô chạy đến nói với vị quan giám sát mua hoa rằng cô đã ly dị. Cô không còn dính líu gì đến chàng đó nữa. Cô nhờ quan xác nhận rồi bỏ chạy thật ra để đề phòng bị bắt về chịu tội.

Vậy nên "Có lợi cùng chia, có họa thì ai làm nấy chịu" là tâm lý chung của kẻ phàm phu. Kẻ phàm phu gắn bó với nhau thì tất cả đều là vì lợi ích cá nhân mà thôi. Nếu lợi ích đó bị đe dọa hoặc khi tai họa kéo đến thì kẻ phàm phu đó sẽ đường ai nấy đi.

"Có phúc cùng hưởng, có họa thì ai làm nấy chịu". Cũng vậy, tục ngữ Việt Nam có câu: "Hay gì lừa đảo kiếm lời. Một nhà ăn uống tội trời riêng mang". Hoặc theo pháp luật hiện đại thì tội ai làm nấy chịu. Vợ con kẻ đó sẽ không bị kết tội nếu không đồng lõa.