Câu 8: Phân tích quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sx

Trả lời:

Mối quan hệ giữa LLSX và QHSX là mối quan hệ thống nhất biện chứng, trong đó LLSX quyết định QHSX và QHSX tác động trở lại LLSX.

+ LLSX là nội dung vật chất của quá trình sản xuất, chúng tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau, làm biến đổi các đối tượng tự nhiên theo nhu cầu của con người. Vì vậy, nó đánh giá được khả năng chinh phục tự nhiên của con người.

Vd: Thời đồ đồng thì LLSX là kim loại đồng, do đồng mềm nên trong sinh hoạt và sx có nhiều hạn chế, khi sắt được tìm thấy thì nó là cuộc cách mạng cho ngành luyện kim, là bước nhảy cho ngành sx công nghiệp hiện nay.

+ QHSX là hình thức kinh tế của quá trình đó, trong đó gồm các mối quan hệ:

- Quan hệ sở hữu đối với tư liệu sx.

Vd: xã hội TBCN thì tư hữu về TLSX, xã hội XHCN thì công hữu về TLSX.

- Quan hệ trong tổ chức - quản lý quá trình sx.

Vd: XH TBCN là một cơ chế tổ chức - quản lý nhằm bóc lột giá trị thặng dư, XH XHCN là một cơ chế tổ chức, quản lý trên tình thần tự giác và tự quản.

- Quan hệ trong phân phối sản phẩm.

Vd: XH TBCN thực hiện phân phối theo cơ chế thị trường, mua bán bằng tiền, XH XHCN thực hiện phân phối theo lao động, tức là người lao động sẽ nhận được tự liệu tiêu dùng theo đúng giá trị sức lao động mà họ đóng góp cho xã hội.

LLSX và QHSX là hai mặt thống nhất biện chứng trong một phương thức sản xuất nhất định. Trong đó, những QHSX phải phù hợp với một trình độ phát triển nhất định của các LLSX hiện thực. Như thế, QHSX được coi như là hình thức phát triển của LLSX và nó luôn tác động trở lại LLSX, nếu phù hợp sẽ có tác dụng tích cực và ngược lại sẽ có tác dụng tiêu cực. Do con người luôn muốn tiến tới cái hoàn thiện nhất, nên đã không ngừng sáng tạo cái mới, điều này làm cho LLSX luôn luôn cải biến ko ngừng, muốn phát triển thì QHSX phải thay đổi cho phù hợp, và mối quan hệ biện chứng này đã thúc đẩy cho phương thức sx tiến ngày càng cao hơn.

Vd: Thời kỳ đất nước sau chiến tranh, chúng ta tiến hành xây dựng CNXH, do tư tưởng giáo điều máy móc, ta đã lấy mô hình xây dựng của nước Nga Xô Viết, một cường quốc có nền tảng công nghiệp lâu đời, áp dụng vào vào một nước Việt Nam mới thoát khỏi chiến tranh, còn nghèo nàn và lạc hậu về trình độ của LLSX, vi phạm vào mối quan hệ biện chứng giữa LLSX và QHSX. Sau đó ta nhận ra sai lầm và có nhiều thay đổi trong QHSX, chuyển từ nền kinh tế bao cấp (là nhà nước lên kế hoạch sx cái gì, bàn cái gì và bán cho ai) sang nền kinh tế thị trường (là giao quyền tự do lựa chọn lại cho các đơn vị kinh tế, nâng cao cạnh tranh nhằm thúc đẩy phát triển về LLXS), thực hiện chính sách mở cửa, quan hệ hợp tác kinh tế với các nước trong khu vực và trên thế giới. Đến nay Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu về kinh tế.