Câu 1: Trình bày những điều kiện, tiền đề của sự ra đời của chủ nghĩa Mác

* Điều kiện kinh tế - XH

Chủ nghĩa Mác ra đời vào những năm 40 của thế kỉ 19, đây là thời kì phương pháp sản xuất tư bản công nghiệp ở các nước Tây Âu phát triển mạnh mẽ, cuộc cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi sâu sắc cục diện XH, trước hết là sự hình thành và phát triển của giai cấp vô sản. Giai cấp vô sản mâu thuẫn sâu sắc với giai cấp tư sản do vậy xuất hiện rất nhiều các cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản như cuộc khởi nghĩa của công nhân dệt ở thành phố Liôn (Pháp), phong trào hiến chương (Anh), cuộc khởi nghĩa của công nhân dệt ở thành phố Sêlêdi (Đức),... đó cũng là bằng chứng lịch sử thể hiện giai cấp vô sản đã trở thành 1 lực lượng chính trị trong cuộc đấu tranh vì nền dân chủ công bằng và tiến bộ, tuy nhiên các cuộc đấu tranh này là tự phát và đều thất bại.

Thực tiễn cách mạng của giai cấp vô sản đặt ra yêu cầu khách quan là phải có 1 lí luận khoa học để soi đường. Học thuyết của Mác ra đời là nhằm đáp ứng yêu cầu đó.

* Tiền đề ra đời:

- Tiền đề lí luận: Chủ nghĩa Mác ra đời ko chỉ xuất phát từ nhu cầu khách quan của lịch sử mà còn là kết quả của sự kế thừa tinh hoa di sản lí luận của nhân loại, trong đó trực tiếp nhất là triết học cổ điển Đức, kinh tế chính trị cổ điển Anh và chủ nghĩa XH ko tưởng ở các nước Pháp và Anh.

+ Triết học cổ diển Đức, đặc biệt là triết học của Hêghen và Phoiơbắc đã ảnh hưởng sâu sắc tới sự hình thành thế giới quan và phương pháp luận triết học của chủ nghĩa Mác.

+ Kinh tế chính trị cổ điển Anh với những đại biểu của nó là A.Xmít và Đ.Ricácđô đã góp phần tích cực vào quá trình hình thành quan niệm duy vật về lịch sử của chủ nghĩa Mác.

+ Chủ nghĩa XH ko tưởng đã có 1 quá trình phát triển lâu dài và đạt đến đỉnh cao vào cuối thế kỉ thứ XVIII, đầu thế kỉ thứ XIX với các nhà tư tưởng tiêu biểu là H.Xanh Ximông, S.Phuriê và R. Ôoen. Tinh thần nhân đạo và những quan điểm đúng đắn của các nhà chủ nghĩa XH ko tưởng về lịch sử, về đặc trưng của XH tương lai đã trở thành 1 trong những tiền đề lí luận quan trọng cho sự ra đời của lí luận khoa học về chủ nghĩa XH trong chủ nghĩa Mác.

- Tiền đề khoa học tự nhiên:

Quy luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng, thuyết tiến hoá và thuyết tế bào là những thành tựu khoa học bác bỏ tư duy siêu hình và quan điểm thần học về vai trò của Đấng Sáng tạo; khẳng định tính đúng đắn của quan điểm duy vật biện chứng về thế giới vật chất là vô cùng, vô tận, tự tồn tại, tự vận động, tự chuyển hoá, khẳng định tính khoa học của tư duy biện chứng duy vật trong nhận thức và thực tiễn.

Như vậy, sự ra đời của chủ nghĩa Mác là hiện tượng hợp quy luật, nó vừa là sản phẩm của tình hình kinh tế - XH đương thời, của tri thức nhân loại thể hiện trong các lĩnh vực khoa học, vừa là kết quả của năng lực tư duy và tinh thần nhân văn của những người sáng lập ra nó.