Zgłębienie tematu sztuki starożytnego Egiptu, wymaga poznanie głównych założeń ich wierzeń. Artyści w tamtych czasach byli rzemieślnikami. Zajmując niską pozycję społeczną, utrzymywali się z pracy rąk, tworzyli często zespołowo i nie podpisywali dzieł. Owoce ich pracy były anonimowe, zazwyczaj poświęcone faraonom lub bóstwom. W innej sytuacji byli architekci. Byli cenieni i docierali często na szczyt drabiny społecznej.

Pierwszym znanym architektem był Imhotep, podlegający faraonowi Dżeserowi. Był genialnym, opływającym w tytuły twórcą schodkowej piramidy Dżesera. Jego projekty były innowacyjne.

W Egipcie domostwa były nietrwałe i prymitywne, wznoszono je z suszonej cegły i mułu nilowego. Nawet pałace faraonów czy domy wielmożów, nie przetrwały do dziś, dlatego historia skupia się na architekturze religijnej. Dzieli się ją na grobowcową (sepulkralną) i świątynną (sakralną). Pierwszą formą grobowca była mastaba, kopiec z nasypu ziemnego o ukośnych ścianach, zbudowany z cegły i kamienia. Komora grobowa z ciałem zmarłego, znajdowała się pod ziemią.

Ta architektura uległa zmianie, rozrastając się. Jeszcze za życia, faraonowie stawiali wielkie kamienne piramidy, co pokazywało ich potęgę i bogactwo. Z okresu starego państwa pochodzi zarówno najstarsza piramida schodkowa wspomniana wcześniej, jak i najsłynniejszy zespół grobowców w Gizie. Twórcy dość mocno opierali się na obliczeniach matematycznych i prawach fizyki. Piramida posiadała dwa szyby wentylacyjne, komorę grobową a nad nią szereg pomieszczeń mającą na celu odciążyć strop. Podstawę sytuowano według czterech stron świata. Grobowce pokrywano hieroglifami i malunkami, mającymi na celu zapewnić zmarłemu godne życie pośmiertne.

Z czasem ludzie odeszli od budowania kosztownych piramid na rzecz kutych w skale grobowców z towarzyszącą mu świątynią grobową. Jedną z bardziej znanych była świątynia Hatszepsut w Dejr el-Bahari. Ważnym odkryciem był również grobowiec Tutenchamona odkryty w 1922, z zachowanych pełnym wyposażeniem. Osobno będzie też trzeba wspomnień o samej kulturze pośmiertnej, uprawianej przez Egipcjan.

Świątynie były budowane głównie z kamienia co narzucało architektom pewne ograniczenia. Stosowali prawo przeciwstawnych sił ciążenia i podpierania, tworząc kamienne belki stropowe podpierane kolumnami. Ilość kolumn była uzależniona od trwałości budulca, zbyt długa belka złamała by się wpół pod własnym ciężarem, dlatego musiały być krótkie, co zwiększało ilość podpór. To budownictwo wpłynęło natomiast na sposób odbierania świątynnych wnętrz, zawiłe i nieczytelne przez wypełniające je rzędy kolumn. Szybko rola kolumn uległa zmianie, poza praktycznymi względami, pełniła też funkcje dekoracyjną. Pomiędzy dwoma wieżami – pylonami – tworzono rzędy pomieszczeń, każde następne było coraz niższe, mniejsze i ciemniejsze, do pomieszczeń najdalszych i głównego z posągiem bóstwa, wstęp mieli tylko kapłani i faraon.

Podsumowując, architektura starożytnego Egiptu była monumentalna, dość prosta, statyczna i solidna.

^ piramida schodkowa Dżesera

^ świątynia Hatszepsut